Tổng thống Panama Juan Carlos Varela tuyên bố vào tối 12/6 rằng nước ông sẽ chuyển quan hệ ngoại giao từ Đài Loan sang Trung Quốc. Một nhà phân tích cho rằng đây là một thành công lớn của Bắc Kinh trong việc cô lập hóa đảo quốc tự trị mà Bắc Kinh tuyên bố là thuộc chủ quyền của Trung Quốc.
Trong một bài phát biểu trên truyền hình hôm 12/6, ông Varela nói Panama sẽ nâng cấp quan hệ thương mại với Bắc Kinh và thiết lập các quan hệ ngoại giao đầy đủ.
Quyết định của Panama đột ngột cắt đứt quan hệ với Đài Loan đã khiến nước này càng cương quyết hơn trong thái độ thách thức Trung Quốc. Phản ứng của Đài Loan là cắt đứt quan hệ chính thức với Panama và đồng thời, cắt tất cả các khoản viện trợ.
Trung Quốc, với sức mạnh của nền kinh tế trị giá 11,2 nghìn tỷ đôla và hơn 170 đồng minh ngoại giao, trong năm qua đã tiến hành một loạt biện pháp để ép Tổng thống ĐàiLoan Thái Anh Văn đàm phán và chấp nhận điều kiện tiên quyết, là hai bên đều coi mình là thành phần của cùng một quốc gia.
Bà Thái bác bỏ các điều kiện đối thoại của Trung Quốc và các quan chức ở Đài Bắc tin rằng Bắc Kinh trả đũa bằng cách lập quan hệ với các đồng minh của Đài Loan trước đây, là Sao Tome và Principe vào tháng 12/2016.
Nhưng giới phân tích cho rằng Trung Quốc chỉ muốn cảnh báo Đài Loan mà tránh làm bùng lên sự phẫn nộ, trong khi vẫn mở cánh cửa trong trường hợp bà Thái thay đổi và có chính sách thân thiện hơn với Bắc Kinh.
Công chúng Đài Loan phẫn nộ được coi là có nhiều khả năng bầu cho các nhân vật có lập trường cứng rắn chống Bắc Kinh.
Theo Alex Chiang, giáo sư về quan hệ quốc tế tại Đại học Quốc gia Chengchi ở Đài Bắc, Trung Quốc sẽ thận trọng tỉa dần 20 đồng minh ngoại giao còn lại của Đài Loan, phần lớn là các nước nghèo ở Châu Phi, Trung Mỹ, Caribê và Nam Thái Bình Dương.
Đài Loan có thể tồn tại với chưa đến 10 đồng minh nếu cần thiết, theo nhận định của các nhà khoa học chính trị. Chính phủ Đài Loan chủ yếu trông cậy vào tiếng nói của các đồng minh này tại Liên Hiệp Quốc. Đài Loan đã rời tổ chức này năm 1971 khi LHQ kết nạp Trung Quốc.
Đài Loan vẫn giữ mối quan hệ không chính thức nhưng chặt chẽ với Nhật Bản và Hoa Kỳ. Shane Lee, nhà khoa học chính trị của Đại học Thiên Chúa giáo Chang Jung ở Đài Loan, nói hai nước này có thể hỗ trợ Đài Loan nếu xảy ra một cuộc khủng hoảng ngoại giao nghiêm trọng.
