Đây sẽ là bài diễn văn về tình trạng liên bang lần thứ 3 của Tổng thống Obama. Bài diễn văn nào phần lớn cũng bị bao trùm bởi cuộc khủng hoảng kinh tế mà ông thừa hưởng của người tiền nhiệm đảng Cộng hòa George W. Bush, bởi các nỗ lực của bản thân ông nhằm quảng bá cho sự phát triển kinh tế và công ăn việc làm.
Hệ quả chính trị rất cao trong năm bầu cử tổng thống này. Tháng 11 năm nay, người dân Mỹ sẽ chọn lựa giữa việc để ông Obama ở lại thêm 4 năm nữa và một trong những ứng viên của đảng Cộng hòa nói rằng ông Obama đã qua đủ thời gian tại Tòa Bạch Ốc.
Tỷ lệ thất nghiệp toàn quốc, nay ở mức 8,5%, đang hạ giảm, nhưng không nhanh như ông Obama đã hy vọng. Mặc dầu khi lên nhậm chức, ông hối thúc chấm dứt tình trạng tranh chấp chính trị, ông đã chật vật với phe Cộng hòa tìm cách ngăn chặn các chương trình kinh tế của ông.
Ông Obama đã cho biết qua những gì ông sẽ nói tối nay trong một đoạn băng video sơ lược những gì ông gọi là một sơ đồ của môt nền kinh tế “được xây dựng có tính cách bền lâu” tập trung vào những đề nghị mới về sản xuất, năng lượng sạch và giáo dục.
Bài diễn văn sẽ dựa vào những chủ đề chính mà ông đã nêu ra năm ngoái trong một bài diễn văn, nhấn mạnh đến tầng lớp trung lưu, và đến sự công bằng trong nền kinh tế.
Tổng thống Obama nói: “Đây là một giờ phút được hay mất cho tầng lớp trung lưu và những người tìm cách ngoi lên tầng lớp này bởi vì chúng ta có thể đi theo hai hướng, Một là hướng về cơ hội ít hơn và ít công bằng hơn. Hai là tranh đấu để đến nơi mà tôi cho là chúng ta cần đến - đó là xây dựng một nền kinh tế có hiệu quả cho tất cả mọi người, chứ không riêng cho một số ít người giàu có.”
Có phần chắc ông Obama sẽ lại kêu gọi phe Cộng hòa, nhưng sẽ so sánh quan điểm của ông về tương lai so với quan điểm của họ. Ông sẽ phải đối diện với thêm nhiều cuộc tranh luận với các nhà lập pháp Cộng hòa trong những tháng sắp tới về nỗ lực cắt giảm thuế và chi phí thâm hụt liên bang.
Các nhận định của Chủ tịch Hạ viện John Boehner thuộc đảng Cộng hòa trong chương trình truyền hình Tin tức Chủ nhật của đài Fox cho thấy căng thẳng chính trị sẽ tiếp tục.
Ông Boehner nói: “Các chính sách của Tổng thống đã không thúc đẩy được nền kinh tế của chúng ta, và trên thực tế, thì các chính sách của tổng thống đã làm cho nền kinh tế của chúng ta tệ hại hơn.”
Quốc Hội cũng đang bị áp lực. Một cuộc thăm dò công luận mới đây do báo Washington Post và đài Tin tức ABC thực hiện cho thấy 84 phần trăm người Mỹ không tán đồng với thành tích của các nhà lập pháp Mỹ.
Sách lược chính trị của ông Obama sẽ tiếp tục nhắm mục tiêu vào điều ông gọi là một Quốc Hội bị rối loạn chức năng. Nhưng phát ngôn viên Tòa Bạch Oác Jay Carney nói Tổng thống sẵn sàng hợp tác với các đảng viên Cộng hòa tại Quốc Hội.
Ông Carney cho biết: “Chúng tôi không đồng ý với tiền đề là chúng ta không thể hoàn thành được công tác nào chỉ vì đây là năm bầu cử. Tôi không cho rằng người dân Mỹ muốn điều đó là sự thực hoặc sẽ vui mừng nếu đó là sự thực.”
Trong số những người sẽ lắng nghe ông Obama là cựu chủ tịch Hạ viện Newt Gingrich, người đã dùng bài diễn văn chiến thắng sau cuộc bầu sơ bộ ở Florida của đảng Cộng Hòa để mô tả ông Obama là một người quá khích.
Ông Gingrich nói: “Đây là cuộc bầu cử quan trọng nhất trong đời của chúng ta. Nếu Barack Obama tái đắc cử sau thảm trạng này, thì thử tưởng tượng ông ta sẽ quá khích đến mức nào trong nhiệm kỳ thứ hai của ông ta.”
Có nhiều phần chắc Tổng thống Obama sẽ liệt kê những gì ông coi là các thành quả chính của ông: cải tổ chăm sóc y tế, siết chặt các quy định ở Phố Wall và giết chết trùm khủng bố Osama bin Laden cùng với kết thúc cuộc chiến tranh Iraq, đồng thời tiến tới việc rút ra khỏi Afghanistan.
Các nhà phân tích chính trị và giới bình luận truyền thông sẽ theo dõi sát để xem bài diễn văn năm nay sẽ có tác động như thế nào đối với điểm tán thành của công chúng dành cho ông Obama, mà theo tổ chức thăm dò Gallup, đã đứng ở mức trung bình khoảng 44% trong năm nay.
Tối nay, Tổng thống Barack Obama sẽ đọc bài diễn văn về tình trạng liên bang trước lưỡng viện Quốc Hội. Theo tường thuật của thông tín viên VOA Dan Robinson tại Tòa Bạch Ốc, Tổng thống Obama hy vọng sẽ nhắm vào con đường phục hồi kinh tế, định hình cho cuộc tranh luận chính trị với phe Cộng hòa đối lập và đưa ra lập luận mạnh để người dân Mỹ bầu lại cho ông trong năm nay.