Tổng thống Obama và Phó chủ tịch TQ sắp gặp nhau tại Tòa Bạch Ốc

Hồi tháng giêng tại Bắc Kinh, các giới chức hiện nay và trước đây của Hoa Kỳ và Trung Quốc đánh dấu kỷ niệm 40 năm chuyến thăm Trung Quốc năm 1972 của Tổng thống Richard Nixon, mở đường cho bang giao bình thường giữa hai nước.

Trong số các giới chức hiện diện có phó chủ tịch Tập Cận Bình, người đã đưa ra một cái nhìn chung về các vấn đề phức tạp có liên quan đến bang giao Trung-Mỹ:

“Chúng ta đã duy trì đối thoại chặt chẽ trong việc đối phó với các thách thức toàn cầu như cuộc khủng hoảng tài chính quốc tế, và tình trạng biến đổi khí hậu, và ứng phó một cách thích ứng với những vấn đề điểm nóng trong khu vực, kể cả bán đảo Triều Tiên, vấn đề hạt nhân Iran, Trung Đông và Nam Á.”

Theo dự kiến, ông Tập Cận Bình sẽ trở thành người lãnh đạo đảng Cộng sản Trung Quốc vào cuối năm nay và sẽ giữ chức chủ tịch nước vào năm 2013.

Ông đến Tòa Bạch Ốc khoảng 1 năm sau một chuyến công du của đương kim Chủ tịch Hồ Cẩm Đào. Khi đón tiếp Chủ tịch Hồ Cẩm Đào năm ngoái, ông Obama đã nhấn mạnh đến tầm quan trọng của công cuộc hợp tác giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc. Nhà lãnh đạo Hoa Kỳ nói:

“Chúng ta dự phần rất quan trọng vào thành công của mỗi bên, trong một thế giới có liên hệ với nhau, trong một nền kinh tế toàn cầu – các quốc gia, kể cả các nước chúng ta, sẽ thịnh vượng hơn và an toàn hơn khi chúng ta hợp tác với nhau.”

Nhưng có những căng thẳng lớn về chính sách tiền tệ và mậu dịch, nhân quyền, Iran và Bắc Triều Tiên. Trung Quốc, cùng với Nga, vừa phủ quyết một nghị quyết của Liên Hiệp Quốc về Syria mà Washington ủng hộ.

Trong bài Diễn văn về Tình trạng Liên bang tháng trước, Tổng thống Obama đã đề cập đến Trung Quốc khi ông cam kết diệt trừ các tập quán thương mại bất công.

Ông Kenneth Lieberthal, Giám đốc Trung tâm Trung Quốc John L. Thornton tại Viện Brookings ở Washington, nhận định:

“Tổng thống thực sự rất phẫn nộ về việc Trung Quốc không theo đúng luật chơi, về các khoản trợ giá trong nước – tất cả những thứ khác khiến cho các công ty của Hoa Kỳ và các công ty toàn cầu bị đặt vào thế bất lợi và hoạt động đem lại lợi thế đơn phương cho Trung Quốc.”

Trung Quốc quan ngại về việc Hoa Kỳ tăng cường sự hiện diện trong vùng châu Á Thái Bình Dương, một việc được nhiều người coi như một đối trọng với sự thái độ hung hăng của Trung Quốc trong khu vực.

Ông David Lampton là người đứng đầu Chương trình Nghiên cứu về Trung Quốc của trường Nghiên cứu Quốc tế Cấp cao của Đại học đường Johns Hopkins ở Washington. Ông Lampton cho rằng ông Tập Cận Bình có thể đưa ra thêm các bảo đảm về ý đồ của Trung Quốc khi ông đến thăm Tòa Bạch Ốc. Ông nói:

“Sau khi vừa ở Bắc Kinh về và nói chuyện với những người ở đó, tôi hoàn toàn tin tưởng rằng họ hiểu được là gây kinh động cho phần còn lại của châu Á không có lợi cho họ. Và tôi tin chuyến thăm của Phó chủ tịch Tập Cận Bình đến đây một phần là nhằm trấn an thế giới về sự liên tục rằng trong khi thế lực của Trung Quốc gia tăng, Trung Quốc sẽ không gây bất ổn cũng như đe dọa thêm cho các nước khác.”

Sau Washington, ông Tập Cận Bình dự trù sẽ đến thăm bang Iowa miền trung tây và sau đó là bang California trước khi trở về Trung Quốc.