Hoa Kỳ, Trung Quốc thảo luận Biển Đông vào ngày cuối cùng ở Bali

Cuộc gặp mặt vào sáng thứ Bảy chỉ được loan báo vào giờ chót, trước khi hội nghị thượng đỉnh Đông Á bắt đầu phiên khoáng đại và bữa ăn trưa có làm việc.

Cả hai nhà lãnh đạo đều không tuyên bố gì trước và sau khi họp. Nhưng Cố vấn An ninh Quốc gia Hoa Kỳ Tom Donilon cho biết họ nói trong vòng thời gian ngắn về vấn đề Biển Đông nhằm tiếp tục cuộc trao đổi ngày hôm trước, và sắp tới sẽ có thảo luận thêm giữa cấp lãnh đạo.

Hôm thứ Sáu, phát biểu trước lãnh đạo ASEAN, Thủ tướng Ôn Gia Bảo nói các giải pháp không nên có sự can dự của “các thế lực bên ngoài dưới bất kỳ chiêu bài nào.”

Phát biểu này được nhiều người cho là muốn nhắm vào thỏa thuận quân sự mới đây giữa Hoa Kỳ và Australia, qua đó sẽ có 2.500 Thủy Quân Lục Chiến Hoa Kỳ đóng tại Australia.

Nói chuyện với báo chí hôm thứ Bảy, Cố vấn Donilon tái xác nhận Hoa Kỳ không đứng về phe nào trong tranh chấp Biển Đông, và tin rằng vấn đề cần phải được giải quyết một cách ôn hòa:

“Hoa Kỳ có lợi ích về tự do hàng hải, luồng thương mại tự do, và giải quyết hòa bình các vụ tranh chấp. Hoa Kỳ không đòi chủ quyền, không đứng về bên nào trong các nước đòi chủ quyền, nhưng với tư cách là một cường quốc hải dương toàn cầu, Hoa Kỳ có lợi ích khi thấy các nguyên tắc này được áp dụng một cách rộng khắp.”

Ông nói ông không muốn bàn cụ thể việc đòi chủ quyền của bất kỳ nước nào, nhưng lưu ý rằng vấn đề Biển Đông đã được các nước ASEAN nêu lên trong cuộc họp hôm thứ Sáu.

Một nhà báo hỏi Cố vấn Donilon liệu “lời lẽ gay gắt” mà Tổng thống Obama đưa ra trong chuyến đi châu Á Thái Bình Dương lần này có làm một số người trong giới quân sự Trung Quốc cho là Hoa Kỳ có ý định cô lập hay ngăn chận Trung Quốc hay không.

Ông Donilon trả lời rằng Tổng thống Obama vẫn nhắc đi nhắc lại ông hoan nghênh sự trỗi dậy hòa bình và thành tựu kinh tế của Trung Quốc, và những gì tổng thống nói trong chuyến đi này “không liên quan gì đến cô lập hay ngăn chận bất cứ ai.”