Bắc Triều Tiên đề nghị đàm phán trực tiếp

Cựu Tổng thống Hoa Kỳ Jimmy Carter hôm nay nói rằng phái đoàn của ông đã không gặp được lãnh tụ Bắc Triều Tiên Kim Jong Il, nhưng một vị thứ trưởng của Bắc Triều Tiên đã thay ông đọc một thông điệp. Thông điệp này cho thấy sự thay đổi trong lập trường cố hữu của Bình Nhưỡng là chỉ thảo luận các vấn đề then chốt với Hoa Kỳ mà thôi.

Ông Carter nói: "Họ nói với chúng tôi rằng họ sẵn sàng thảo luận trực tiếp với Nam Triều Tiên về các vấn đề hạt nhân hoặc bất kỳ vấn đề quân sự nào khác, kể cả việc thảo luận ở cấp cao nhất giữa ông Kim Jong Il với vị Tổng thống của Nam Triều Tiên."

Mặc dù vậy, phái đoàn đã không thể chuyển đề nghị vừa kể một cách trực tiếp cho Tổng thống Bắc Triều Tiên Lee Myung Bak, là người đã không tiếp kiến phái đoàn.

Ông Carter cùng đi với cựu Tổng thống Phần Lan Martti Ahtisaari, cựu Thủ tướng Na Uy Gro Brundtland và cựu Tổng thống Ireland Mary Robinson. Họ là thành viên của một nhóm các chính khách lão thành thường được gọi là Trưởng Lão.

Sau chuyến bay từ Bình Nhưỡng đến Seoul ngày hôm nay, 4 chính khách này đã thuyết trình về chuyến đi của họ với hai thành viên nội các Nam Triều Tiên và nói chuyện với báo giới.

Họ cho biết các giới chức Bắc Triều Tiên nhất quyết cho rằng Bình Nhưỡng sẽ không chấm dứt các chương trình vũ khí hạt nhân nếu không có “một sự bảo đảm an ninh nào đó” từ Washington.

Các cuộc đàm phán nhằm chấm dứt chương trình hạt nhân của Bắc Triều Tiên đã bị đỗ vỡ cách nay hơn hai năm.

Thương thuyết gia trưởng của Trung Quốc tại cuộc đàm phán, ông Vũ Đại Vĩ, đã đến Nam Triều Tiên hồi đầu tuần này để thảo luận về những cách thức để thực hiện lại cuộc đàm phán. Phía Trung Quốc đề nghị Bắc Triều Tiên họp với Nam Triều Tiên trước và sau đó họp với Hoa Kỳ.

Bắc Triều Tiên đã thực hiện hai vụ thử nghiệm vũ khí hạt nhân và nhiều người tin là Bình Nhưỡng có đủ plutonium để sản xuất 6 quả bom hạt nhân.

Phái đoàn của ông Carter cũng yêu cầu Bắc Triều Tiên trả tự do cho một công dân Mỹ bị bắt giam ở Bắc Triều Tiên từ 5 tháng nay. Tuy nhiên, họ được thông báo là người đàn ông đó chưa được chính thức truy tố và không thể được phóng thích trước khi thủ tục tư pháp được hoàn tất.

Bắc Triều Tiên nói rằng Mục sư Jun Young-Su, một người Mỹ gốc Triều Tiên, đã thú nhận là phạm tội đối với Bắc Triều Tiên nhưng không nói rõ là tội gì.

Phái đoàn của ông Carter trước đó nhấn mạnh rằng mục đích chính của chuyến đi của họ là tìm hiểu về vụ khủng hoảng nhân đạo ở quốc gia Cộng Sản này.

Ông Carter cho báo chí biết rằng ông không tin là nước ngoài có thể làm thay đổi thái độ của Bắc Triều Tiên về vấn đề nhân quyền. Tuy nhiên ông nói rằng phần còn lại của thế giới có bổn phận làm giảm bớt nỗi khổ của những người bị nạn đói ở Bắc Triều Tiên.

Ông Carter cho biết: "Một trong những quyền quan trọng nhất của quyền con người là có thức ăn để ăn. Và nếu như người Nam Triều Tiên, hay người Mỹ hay người nước khác cố tình không cung cấp viện trợ lương thực cho người dân Bắc Triều Tiên chỉ vì các vấn đề chính trị hay quân sự không liên hệ thì điều đó thật sự là một sự vi phạm nhân quyền."

Cựu Tổng thống Ireland Mary Robinson nói rằng tình trạng thiếu hụt lương thực của phụ nữ và trẻ em ở Bắc Triều Tiên là một “vấn đề gấp rút có tính chất sinh tử”.

Bà cho biết Nam Triều Tiên nói với phái đoàn của bà rằng họ “đang xem xét một cách nghiêm túc” về việc thực hiện lại chương trình viện trợ lương thực co miền bắc nghèo khó.

Các mối quan hệ giữa hai miền Triều Tiên đã bị căng thẳng hơn một năm nay. Seoul muốn Bắc Triều Tiên tạ lỗi về hai vụ việc gây chết người hồi năm ngoái trước khi họ thực hiện những cuộc họp cấp cao với Bình Nhưỡng. Ông Carter cho biết phía Bắc Triều Tiên bày tỏ “hối tiếc sâu sắc” về hai vụ đó nhưng có phần chắc là sẽ không đưa ra lời tạ lỗi công khai.