Vài tháng sau khi nhóm chủ chiến Nhà nước Hồi Giáo, còn gọi là ISIS, chiếm đóng thành phố Raqaa của Syria và thiết lập các trạm kiểm soát, họ gặp phải một vấn đề là các kẻ thù của nhóm hóa trang thành phụ nữ để bỏ trốn khỏi thành phố.
Các chiến binh đàn ông không thể khám người phụ nữ mặc áo choàng truyền thống và đeo khăn che mặt. Họ đáp trả bằng cách lập lữ đoàn phụ nữ al-Khansaa. Lữ đoàn phụ nữ này, mang tên một nhà thơ nổi tiếng đã từng là một người theo Tiên tri Muhammad, cũng đóng những vai trò khác như kiểm soát thành phố Raqaa để bảo đảm rằng phụ nữ phải tuân thủ các quy tắc ứng xử của Nhà nước Hồi Giáo.
Các thành viên phụ nữ này đi lại quanh Raqaa thành từng nhóm và thường mang theo vũ khí. Họ chặn và thẩm vấn bất kỳ người phụ nữ nào không có người đi cùng, kiểm tra các cặp đôi để bảo đảm rằng người đàn ông đi kèm là người thân được phép đi cùng người phụ nữ đó, và đảm bảo rằng phụ nữ ăn mặc theo đúng các yêu cầu của IS.
Lữ đoàn này cũng giúp ngăn chặn một vấn đề đối ngoại cho Nhà nước Hồi Giáo.
“Chúng tôi có một ví dụ về 3 người phụ nữ Iraq bị hãm hiếp bởi quân của ISIS sau đó đã tự sát. Đó là một sự dồn ép tệ hại đối với họ,” theo bà Mia Bloom, tác giả của một vài cuốn sách về phụ nữ và khủng bố.
Sự dồn ép tệ hại như vậy có thể sẽ cản trở các nỗ lực tuyển mộ phụ nữ - những người cam kết với giáo lý bảo thủ của Nhà nước Hồi Giáo đến Raqaa để kết hôn với các chiến binh của họ. Ông Humera Khan đang làm việc cho nhóm hoạt động xã hội Muflehun ở Washington – nhóm này hoạt động chống lại sự quá khích về bạo lực. Để thiết lập một xã hội của những người có cùng suy nghĩ, theo ông Khan, thì ISIS cần các gia đình, họ cần các chiến binh của họ ổn định và ở trong cùng khu vực đó; họ cần những người vợ khuyến khích những người đàn ông của họ tham gia chiến tranh Hồi Giáo và những người mẹ làm thấm nhuần những đứa con của mình.
Để đạt được mục đích này, phụ nữ thuộc nhóm ISIS và các nhóm tương tự nhấn mạnh đến tình chị em và tình đồng đội trên mạng xã hội. Họ lập các nhóm hỗ trợ, trao đổi công thức nấu ăn và thảo luận các mối quan hệ bạn bè. Họ hướng dẫn những người mới tham gia về cái gì cần làm và những gì cần trông đợi.
Ông Khan nói: “Họ mách nước về cách thức đến Syria mà không bị giam giữ,” nhưng ông nêu ra sự mâu thuẫn với các luật lệ riêng của mình là phụ nữ không được đi lại nếu không có người đi cùng. Đó không phải là cách duy nhất ISIS phá vỡ quy tắc của chính họ vì lợi ích.
Theo truyền thống, phụ nữ Hồi Giáo phải xin phép người giám hộ nam phái, hay yali, để được kết hôn. Ông Khan nhớ lại trường hợp một người phụ nữ Anh tới Syria để kết hôn. Bà gọi về cho bố mình để xin phép nhưng khi bố bà từ chối không cho phép, các thủ lĩnh IS đề nghị cho bà một giám hộ Hồi Giáo yali thay thế.
Mạng xã hội cũng là tạo điều kiện thuận lợi cho các cuộc hôn nhân giữa các chiến binh IS và phụ nữ sinh sống bên ngoài Iraq và Syria. Ông Khan theo dõi các tài khoản Twitter của những phụ nữ ở châu Âu làm trung gian và quảng bá thay cho các chiến binh nam tìm kiếm vợ và ngược lại.
Chỉ cách làm đẹp cho các bà vợ Hồi giáo
Nhóm IS không đơn độc trong việc tìm cách tạo ra một cộng đồng phụ nữ để ủng hộ cho các chiến binh của họ. Năm 2004, tạp chí web đầu tiên giành cho phụ nữ có tên là al-Khansaa được ra mắt (mặc dù tên như vậy nhưng nó không có liên quan đến Lữ đoàn al-Khansaa). Tạp chí này nhằm mục đích tạo ra một cộng đồng ủng hộ những người vợ của các chiến binh Hồi Giáo.
Theo bà Bloom, tạp chí này đưa ra các mách nước và lời khuyên về sắc đẹp như “đừng để béo khi chồng của bạn đi xa, đừng tiêu hết tiền, nên ủng hộ những mong muốn của anh ấy để gia nhập cuộc thánh chiến.”
Năm 2011, al-Qaida cho ra đời một tạp chí khác có tên là al-Shamikha, có nghĩa là Người Phụ Nữ Quý Tộc. Nội dung bóng mượt làm cho tạp chí được gọi thân mật là “Cosmo Thánh chiến” như tờ tạp chí Cosmopolitan của Mỹ.
Các mách nước về sắc đẹp và chăm sóc làn da phù hợp với giáo lý hà khắc của phe chủ chiến, như nên ở trong nhà hoặc che mặt để tránh ánh nắng mặt trời tàn phá da. Số đầu tiên có các phỏng vấn với những góa phụ của các phiến quân và các lời khuyên làm thế nào để cưới một chiến binh hoặc nuôi dạy một đứa con trai có mong muốn đi chiến đấu.
Nhưng theo bà Bloom, Shamikha đã đi hơi quá về vai trò của phụ nữ trong cuộc thánh chiến Hồi Giáo. Các độc giả được khuyến khích không những làm người vợ người mẹ tốt đối với những người đàn ông Hổi Giáo mà còn tham gia công tác tuyên truyền gây quỹ.
Những tay đánh bom tự sát bất đắc dĩ
Mặc dầu những người phụ nữ ủng hộ giáo lý của các nhóm này phần lớn bị hạn chế trong các vai trò truyền thống trong xã hội của họ, thì những người phụ nữ được coi là người ngoài cuộc thường được dùng như một công cụ chiến lược.
Boko Haram có tiếng là ép buộc những người phụ nữ bị bắt cóc làm những tay đánh bom tự sát bằng cách tra tấn, dọa hãm hiếp hoặc dọa cưỡng bức gia đình họ. Một nhóm quá khích người Iraq tên là Ansaar al-Sunna đã sử dụng các nguyên tắc về sự tủi nhục liên quan đến bản năng giới tính của phụ nữ. Đầu tiên, các chiến binh của họ hãm hiếp phụ nữ và khi những phụ nữ đó bị gia đình và cộng đồng chối bỏ, họ tiếp cận những người phụ nữ đó và để nghị đánh bom tự sát là một cách để xóa đi nỗi nhục cho gia đình họ phải gánh chịu vì vụ hãm hiếp.
“Và trong quá trình bạn tái tạo bản thân thành một tử sỹ, hay một shahida theo tiếng Hồi Giáo, thì 72 trong số những người thân nhất của bạn ngay lập tức sẽ được lên thiên đường,” bà Bloom giải thích.
Bà Bloom lo sợ rằng hàng trăm nữ sinh bị nhóm Boko Haram bắt cóc hồi tháng 4 có thể phải chịu số phận tương tự. “Nếu họ đã bị hãm hiếp hoặc bị quấy rối tình dục, quy tắc danh dự như vậy sẽ được áp dụng như ở Iraq.”
