Các điểm chính của thỏa thuận hạt nhân Iran
Các điểm chính của thỏa thuận hạt nhân Iran
- Iran sẽ giảm 98 phần trăm kho dự trữ uranium tinh chế ở mức thấp xuống còn 300 kg trong vòng 15 năm.
- Iran sẽ giảm 2 phần ba số máy ly tâm hoạt động để tinh chế uranium tại trung tâm chế biến chính.
- Iran bị ngăn không được thiết kế các đầu đạn hạt nhân hay tiến hành thử nghiệm kỹ thuật có liên quan đến vũ khí hạt nhân.
- Cấm vận vũ khí Iran sẽ được nới lỏng, chừng nào IAEA xét thấy chương trình hạt nhân của Iran có tính hòa bình.
- Các biện pháp chế tài quốc tế đối với Iran sẽ được gỡ bỏ, giúp Iran xuất khẩu dầu.
- Nếu nhận thấy Iran không tôn trọng thỏa thuận, một hội đồng quốc tế có thể biểu quyết phục hồi chế tài.
Giá dầu thế giới giảm, sau đó tăng trở lại hôm thứ Ba trong khi giới thương nhân cân nhắc triển vọng dầu hỏa của Iran sẽ tràn ngập thị trường thế giới, sau khi Tehran và sáu cường quốc thế giới nhất trí về hạn chế đối với chương trình phát triển hạt nhân của Iran.
Giá dầu thô Brent, bán ở nhiều nơi trên thế giới, giảm 2,3 phần trăm trong những giờ sau khi thỏa thuận được loan báo tại Vienna, nhưng sau đó tăng giá trở lại và nhích lên 58,23 đôla một thùng. Ban đầu, giá dầu chuẩn của Mỹ giảm hai phần trăm, nhưng sau đó đã tăng hơn một điểm phần trăm lên 52,88 đôla.
Xuất khẩu dầu thô của Iran đã bị tê liệt vì những biện pháp trừng phạt kinh tế hồi năm 2012 do Liên Hiệp Quốc, Mỹ và các nước phương Tây khác áp đặt để gây áp lực buộc Tehran đàm phán một thỏa thuận nhằm ngăn chặn chương trình phát triển vũ khí hạt nhân. Nhưng với thỏa thuận mới, những biện pháp chế tài sẽ được dỡ bỏ theo thời gian nếu những thanh tra quốc tế xác minh rằng Tehran đang tuân thủ thỏa thuận.
Điều đó có thể, trong vòng vài tháng, mở cửa thị trường dầu mỏ thế giới cho hàng trăm ngàn thùng dầu của Iran mỗi ngày, qua đó có thể giữ giá dầu ở mức thấp hiện tại hoặc đẩy giá dầu thô xuống thấp hơn nữa.
Iran, với trữ lượng dầu thô lớn thứ tư thế giới, đã sản xuất 2,8 triệu thùng dầu một ngày trong năm nay. Nhưng Bộ trưởng Dầu mỏ Iran Bijan Namdar Zanganeh nói rằng ngay sau khi những lệnh chế tài được dỡ bỏ, Tehran có thể gửi thêm 500.000 thùng dầu ra thị trường thế giới đang thặng dư dầu, và thêm 500.000 thùng dầu một ngày trong sáu tháng sau đó.
Tập đoàn dầu BP của Anh ước tính trữ lượng dầu mỏ của Iran khoảng gần 158 tỉ thùng, đủ sức để cung ứng cho Trung Quốc, một nước tiêu thụ dầu lớn, trong 40 năm.
Ông Zanganeh hồi tháng 5 nói rằng Iran sẽ nhắm mục tiêu vào châu Á và châu Âu cho những thương vụ dầu mới, hai châu lục nơi mà những biện pháp trừng phạt hạn chế nhiều giao dịch dầu nhất.
Hai công ty năng lượng của châu Âu, Eni và Total, đã làm việc ở Iran từ trước khi có những biện pháp trừng phạt và cho biết họ đang mong háo hức quay trở lại. BP, Royal Dutch Shell và Exxon Mobil cũng bày tỏ quan tâm đối với hoạt động sản xuất dầu của Iran.
Những biện pháp trừng phạt đã làm nền kinh tế Iran điêu đứng, nhưng việc dỡ bỏ những biện pháp này có thể khiến kinh tế Iran khởi sắc, mở cửa cho đầu tư quốc tế mới và chi tiêu tiêu dùng mạnh mẽ của Iran.
Những công ty lớn của nước ngoài đang nhắm tới những thương vụ với chính phủ Iran, với 80 triệu người tiêu dùng của nước này. Bộ trưởng giao thông Iran cho biết nước này cần thay thế 400 máy bay phản lực đã cũ kỹ trong thập kỷ tới với chi phí ít nhất 20 tỉ đôla. Thỏa thuận ở Vienna cuối cùng sẽ giải phóng 100 tỉ đôla nằm trong những tài khoản của Iran đã bị phong tỏa ở những ngân hàng nước ngoài.
Các hãng xe Renault và Peugeot đã khởi động lại các cuộc thương thảo với các đối tác Iran để nối lại những thương vụ, và những hãng sản xuất xe hơi của Mỹ cũng có thể tham gia thị trường của Tehran.
Những sản phẩm sữa của châu Âu cũng có thể được bán lại ở Iran, nơi mà người tiêu dùng rất thích pho-mát feta từ Bắc Âu. Euromonitor dự đoán doanh số bán sữa có thể đạt 28 tỉ đôla đến năm 2020, tăng gấp chín lần so với năm 2010.
