NEW DELHI —
Ngành công nghiệp may mặc của Bangladesh đã vươn lên vị trí nước xuất khẩu lớn thứ hai trên thế giới sau Trung Quốc. Nhưng khi Bangladesh trở thành đầu mối gia công cho các nhà bán lẻ toàn cầu thì mức lương thấp và điều kiện làm việc kém lại thu hút sự chú ý của quốc tế. Thông tín viên Anjana Pasricha tường trình từ New Delhi.
Tại gần 5.000 nhà máy may ở Bangladesh, 3,5 triệu lao động, phần lớn là phụ nữ, cặm cụi bên những chiếc máy để may quần áo cho các nhà bán lẻ hàng đầu trên thế giới như Gap, Tommy Hilfiger, Tesco và Walmart. Mức lương khởi điểm của họ vào khoảng 37 đôla/tháng, thuộc loại thấp nhất châu Á.
Tiền lương thấp như vậy đã giảm chi phí và giúp ngành công nghiệp may mặc của Bangladesh trở nên cạnh tranh nhất ở châu Á.
Raghav Gupta, một chuyên gia tư vấn bán lẻ thuộc công ty Booz tại New Delhi, cho biết:
"Ngành công nghiệp may mặc của Bangladesh vẫn cạnh tranh khá tốt. Ở những nước khác, kể cả Trung Quốc và Ấn Độ, thì ngành này đang trở nên đắt đỏ hơn và các hợp đồng sản xuất tiếp tục được chuyển tới Bangladesh. So với Ấn Độ, mức lương lao động ở Bangladesh chỉ bằng khoảng một phần ba."
Tuy nhiên, mức lương thấp ở Bangladesh cũng gây nên tình trạng bất ổn trong giới công nhân. Tháng Sáu vừa rồi, hàng trăm nhà máy đã phải đóng cửa vì công nhân đòi tăng lương và cải thiện điều kiện làm việc.
Công đoàn nói rằng lạm phát hai chữ số đang bào mòn thu nhập của công nhân. Công nhân than phiền về tiêu chuẩn an toàn lỏng lẻo ở nhiều nhà máy. Căng thẳng giữa các nhóm công nhân và ngành công nghiệp may mặc dẫn đến vụ sát hại một nhà hoạt động vì quyền của người lao động tên Aminul Islam hồi tháng Tư rồi.
Các cuộc biểu tình và bạo lực đã khiến những nhà bán lẻ quốc tế và các nhóm nhân quyền kêu gọi Bangladesh tăng lương cho người lao động.
Hãng quần áo H&M của châu Âu đã góp tiếng nói vào lời kêu gọi trên. Trong một chuyến thăm đến Dhaka hồi đầu tháng này, giám đốc điều hành của công ty Karl-Johan Persson kêu gọi Thủ tướng Sheikh Hasina tăng lương tối thiểu.
Khondaker Golam Moazzem, nhà kinh tế tại Trung tâm Đối thoại Chính sách ở Dhaka, cho biết những lời kêu gọi như thế là hợp lý.
"Trong thời gian gần đây, do áp lực lạm phát tăng cao, đặc biệt là tiền thuê nhà tăng, đã ảnh hưởng rất nhiều đến công nhân. Trong bối cảnh đó, tiền lương của công nhân cần phải được điều chỉnh ngay lập tức."
Tuy nhiên, chủ nhân các xưởng may ở Bangladesh lại lo sợ tăng lương sẽ làm mất đi lợi thế lớn nhất của họ so với các nước châu Á khác.
Chủ tịch Hiệp hội các nhà sản xuất hàng may mặc Bangladesh, ông Shafiul Islam Mohiuddin, nói rằng đã tăng tiền lương từ hai năm trước và chỉ đến năm 2015 mới xét duyệt lại. Ông cho hay thay vào đó, chính phủ đang xem xét khả năng trợ cấp thực phẩm và nhà ở cho công nhân.
Ông Mohiuddin nói: "Lạm phát thực phẩm ở Bangladesh đang giảm và những lạm phát khác cũng vậy. Chúng tôi đang xem xét rất nghiêm túc công nhân nước chúng tôi còn gặp khó ở chỗ nào. Chúng tôi đang làm việc rất chặt chẽ với chính phủ để xây dựng những khu nhà tập thể, cấp phát thực phẩm và tất cả những vấn đề như vậy."
Ngành công nghiệp may mặc của Bangladesh nhận được hỗ trợ từ chính phủ bởi vì đó là ngành công nghiệp sử dụng nhiều lao động nhất của đất nước với kim ngạch xuất khẩu trị giá 19 tỉ đô la, chiếm 80% thu nhập ngoại hối của đất nước.
Tuy nhiên, các nhà phân tích cảnh báo rằng nếu Bangladesh không giải quyết vấn đề như lương thấp thì sự khốn đốn sẽ đến với ngành công nghiệp may mặc đang phát triển mạnh của nước này, bất chấp suy thoái ở các nước phương Tây.
Tại gần 5.000 nhà máy may ở Bangladesh, 3,5 triệu lao động, phần lớn là phụ nữ, cặm cụi bên những chiếc máy để may quần áo cho các nhà bán lẻ hàng đầu trên thế giới như Gap, Tommy Hilfiger, Tesco và Walmart. Mức lương khởi điểm của họ vào khoảng 37 đôla/tháng, thuộc loại thấp nhất châu Á.
Tiền lương thấp như vậy đã giảm chi phí và giúp ngành công nghiệp may mặc của Bangladesh trở nên cạnh tranh nhất ở châu Á.
Raghav Gupta, một chuyên gia tư vấn bán lẻ thuộc công ty Booz tại New Delhi, cho biết:
"Ngành công nghiệp may mặc của Bangladesh vẫn cạnh tranh khá tốt. Ở những nước khác, kể cả Trung Quốc và Ấn Độ, thì ngành này đang trở nên đắt đỏ hơn và các hợp đồng sản xuất tiếp tục được chuyển tới Bangladesh. So với Ấn Độ, mức lương lao động ở Bangladesh chỉ bằng khoảng một phần ba."
Tuy nhiên, mức lương thấp ở Bangladesh cũng gây nên tình trạng bất ổn trong giới công nhân. Tháng Sáu vừa rồi, hàng trăm nhà máy đã phải đóng cửa vì công nhân đòi tăng lương và cải thiện điều kiện làm việc.
Công đoàn nói rằng lạm phát hai chữ số đang bào mòn thu nhập của công nhân. Công nhân than phiền về tiêu chuẩn an toàn lỏng lẻo ở nhiều nhà máy. Căng thẳng giữa các nhóm công nhân và ngành công nghiệp may mặc dẫn đến vụ sát hại một nhà hoạt động vì quyền của người lao động tên Aminul Islam hồi tháng Tư rồi.
Các cuộc biểu tình và bạo lực đã khiến những nhà bán lẻ quốc tế và các nhóm nhân quyền kêu gọi Bangladesh tăng lương cho người lao động.
Hãng quần áo H&M của châu Âu đã góp tiếng nói vào lời kêu gọi trên. Trong một chuyến thăm đến Dhaka hồi đầu tháng này, giám đốc điều hành của công ty Karl-Johan Persson kêu gọi Thủ tướng Sheikh Hasina tăng lương tối thiểu.
Khondaker Golam Moazzem, nhà kinh tế tại Trung tâm Đối thoại Chính sách ở Dhaka, cho biết những lời kêu gọi như thế là hợp lý.
"Trong thời gian gần đây, do áp lực lạm phát tăng cao, đặc biệt là tiền thuê nhà tăng, đã ảnh hưởng rất nhiều đến công nhân. Trong bối cảnh đó, tiền lương của công nhân cần phải được điều chỉnh ngay lập tức."
Tuy nhiên, chủ nhân các xưởng may ở Bangladesh lại lo sợ tăng lương sẽ làm mất đi lợi thế lớn nhất của họ so với các nước châu Á khác.
Chủ tịch Hiệp hội các nhà sản xuất hàng may mặc Bangladesh, ông Shafiul Islam Mohiuddin, nói rằng đã tăng tiền lương từ hai năm trước và chỉ đến năm 2015 mới xét duyệt lại. Ông cho hay thay vào đó, chính phủ đang xem xét khả năng trợ cấp thực phẩm và nhà ở cho công nhân.
Ông Mohiuddin nói: "Lạm phát thực phẩm ở Bangladesh đang giảm và những lạm phát khác cũng vậy. Chúng tôi đang xem xét rất nghiêm túc công nhân nước chúng tôi còn gặp khó ở chỗ nào. Chúng tôi đang làm việc rất chặt chẽ với chính phủ để xây dựng những khu nhà tập thể, cấp phát thực phẩm và tất cả những vấn đề như vậy."
Ngành công nghiệp may mặc của Bangladesh nhận được hỗ trợ từ chính phủ bởi vì đó là ngành công nghiệp sử dụng nhiều lao động nhất của đất nước với kim ngạch xuất khẩu trị giá 19 tỉ đô la, chiếm 80% thu nhập ngoại hối của đất nước.
Tuy nhiên, các nhà phân tích cảnh báo rằng nếu Bangladesh không giải quyết vấn đề như lương thấp thì sự khốn đốn sẽ đến với ngành công nghiệp may mặc đang phát triển mạnh của nước này, bất chấp suy thoái ở các nước phương Tây.
