Hôm 12/8, các quan chức hàng đầu của hai bộ quốc phòng Nga và Việt Nam khánh thành một tượng đài được xây ở thủ đô Nga để tưởng niệm các binh sĩ Việt Nam đã tham gia cuộc chiến bảo vệ Moscow thời Chiến tranh Thế giới thứ hai.
Theo tin của Nhân Dân, Tuổi Trẻ và một số cơ quan báo chí Việt Nam, Đại tướng Phan Văn Giang, Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam, cùng Thượng tướng Viktor Goremykin, Thứ trưởng Quốc phòng Nga, và các quan chức khác của hai nước làm lễ khánh thành đài tưởng niệm.
Tin cho hay công trình được phía Nga đặt tên là “Những người bạn liên minh - Chiến sĩ Việt Nam” và đứng trong Công viên Patriot (Yêu nước), bao gồm 3 bức tượng đồng mà báo chí Việt Nam viết là “khắc họa các chiến sĩ tình nguyện quốc tế Việt Nam đang chốt giữ tại vị trí phòng thủ và chiến đấu đến hơi thở cuối cùng trong trận đánh bảo vệ Moscow”.
Nhân Dân, Tuổi Trẻ và các báo Việt Nam nói rằng trong giai đoạn 1926-1930, một số “thanh niên Việt Nam yêu nước” được ông Hồ Chí Minh giới thiệu đã đến Moscow học tập. Khi nước Đức Quốc Xã tấn công Liên Xô, những thanh niên đó gia nhập một “trung đoàn quốc tế”.
Vào mùa đông giữa hai năm 1941, 1942, những người được gọi là “các chiến sĩ tình nguyện quốc tế Việt Nam” đã cùng quân và dân Liên Xô “đánh bật” lực lượng Đức ở ngay cửa ngõ của Moscow, vẫn theo báo chí Việt Nam. Trong đó, 3 chiến sĩ người Việt đã “hy sinh tại mặt trận”.
Đến năm 1986, Đoàn Chủ tịch Xô viết tối cao Liên Xô đã truy tặng các huân chương, huy chương “cao quý” cho những chiến sĩ này.
Tin trên Nhân Dân, Tuổi Trẻ và các báo cho hay kể từ năm 2020, hai bộ quốc phòng của Nga và Việt Nam đã phối hợp, trao đổi thông tin để phục vụ việc xây tượng đài kể trên.
Tại lễ khánh thành, Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam Phan Văn Giang nhấn mạnh rằng Bộ Quốc phòng và Quân đội Nhân dân Việt Nam “đánh giá cao và trân trọng cảm ơn” Bộ Quốc phòng và các Lực lượng vũ trang Nga đã xây dựng đài tưởng niệm.
Ông bày tỏ rằng nhân dân và quân đội Việt Nam “luôn ghi nhớ sự giúp đỡ” mà Nga đã dành cho Việt Nam “trong công cuộc đấu tranh thống nhất đất nước, cũng như trong công cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc”.
Thứ trưởng Quốc phòng Nga Viktor Goremykin phát biểu rằng ông tin tưởng là đài tưởng niệm sẽ góp phần “gìn giữ ký ức lịch sử về Chiến tranh Vệ quốc vĩ đại”, theo cách gọi của Nga, cũng như góp phần “tăng cường hợp tác và thắt chặt tình hữu nghị giữa hai nước trong thời gian tới”.
Ở Việt Nam, chính quyền đã xây dựng Đài tưởng niệm các quân nhân Liên Xô/Liên bang Nga-Việt Nam trong các năm 2007-2009 ở tỉnh Khánh Hòa.
Đại tướng Phan Văn Giang nhận xét rằng hai tượng đài về các quân nhân của hai nước “vừa là minh chứng của truyền thống lịch sử, vừa là biểu tượng cho những nỗ lực củng cố và làm sâu sắc quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện giữa hai nước”.
Diễn đàn