Nga có thể tiếp cận đủ tàu chở dầu để vận chuyển hầu hết số dầu của họ ngoài phạm vi của mức giá trần mà G7 vừa đặt ra, các công ty trong ngành và một quan chức Mỹ nói với Reuters. Điều này cho thấy hạn chế của kế hoạch tham vọng nhất từ trước tới nay nhưng vẫn chưa kiềm chế được doanh thu thời chiến của Moscow.
Nhóm Bảy quốc gia hồi tháng trước nhất trí tới ngày 5/12 sẽ giới hạn doanh số bán dầu của Nga ở mức giá thấp bắt buộc nhưng vấp phải sự lo ngai từ các công ty lớn trong ngành dầu mỏ toàn cầu, những người lo rằng ngại động thái này có thể làm tê liệt hoạt động thương mại trên toàn thế giới.
Nhiều tháng thảo luận giữa Hoa Kỳ và các công ty bảo hiểm, thương mại và vận tải biển đã xoa dịu quan ngại về việc họ bị ảnh hưởng bởi các lệnh trừng phạt nhưng tất cả các bên giờ đây đều nhận ra rằng Nga phần lớn có thể ‘né đòn’ với các tàu và dịch vụ của riêng họ.
Các dự báo về khả năng phục hồi của thương mại dầu mỏ Nga và chi tiết về các cuộc thảo luận giữa Washington và ngành dầu mỏ và dịch vụ toàn cầu đã không được công bố trước đây.
Ước tính rằng tới 80-90% lượng dầu của Nga sẽ tiếp tục chảy ra ngoài cơ chế giới hạn giá trần khi Moscow tìm cách bất chấp không phải là không có lý, một quan chức Bộ Ngân khố Mỹ nói với Reuters.
Nga đã xuất khẩu hơn 7 triệu thùng dầu/ngày trong tháng 9.
Mỹ biết rằng có một số tàu thay đổi quốc gia xuất xứ và các thực thể thương mại được di chuyển ra ngoài G7 để trốn tránh bị áp đặt giá trần, quan chức này cho biết thêm.
Vẫn theo nguồn tin vừa kể, Nga sẽ phải mất tổn phí vì phải thực hiện các chuyến đi dài hơn cùng các chi phí bảo hiểm, tài chính, khiến Hoa Kỳ lạc quan rằng sau một thời gian Nga sẽ buộc phải bán dầu trong giới hạn giá trần.
Ấn Độ và Trung Quốc đã tăng mua dầu của Nga với mức giá hạ mạnh trong những tháng gần đây, nhưng cả hai đều không tán thành việc giới hạn giá.
Mỹ cho rằng giới hạn giá cho phép Trung Quốc và Ấn Độ mua dầu của Nga với giá thấp hơn, mang lại lợi ích cho nền kinh tế của họ.
Các hạm đội chở dầu trong bóng tối
Những người kỳ cựu trong ngành và các quan chức chính sách đã nhìn thấy những giới hạn của một kế hoạch mà thoạt đầu dường như toàn bộ hoạt động buôn bán dầu mỏ của Nga được theo dõi kỹ nhưng phạm vi của nó giờ đây có thể bị giảm đi đáng kể.
“Về lý thuyết, có một đội tàu chở dầu trong bóng tối đủ lớn để tiếp tục vận chuyển dầu thô của Nga sau ngày 5/12”, ông Andrea Olivi, người đứng đầu toàn cầu về vận tải hàng hóa lỏng tại công ty kinh doanh hàng hóa khổng lồ Trafigura nói với Reuters.
“Nhiều tàu bóng tối này sẽ có thể tự bảo hiểm hoặc chúng có thể được bảo hiểm bởi P&I của Nga", ông nói thêm, đề cập đến bảo hiểm bảo vệ và bồi thường.
Ngân hàng JP Morgan nhận thấy tác động của giới hạn giá trần bị tê liệt, với việc Nga gần như hoàn toàn bỏ qua lệnh cấm bằng cách điều các tàu của Trung Quốc, Ấn Độ và của chính họ - có tuổi trung bình gần hai thập kỷ - tương đối cổ theo tiêu chuẩn vận chuyển.
Điều đó có thể khiến xuất khẩu của Nga trong tháng 12 chỉ giảm 600.000 thùng/ngày so với tháng 9, theo ngân hàng JP Morgan.
Theo ông Norbert Rucker, trưởng bộ phận nghiên cứu kinh tế của nhà quản lý tài sản Thụy Sĩ Julius Baer, các thương nhân kinh doanh dầu mỏ của Nga không còn ở Thụy Sĩ, Geneva hay London nữa. Họ đang xuất hiện từ Trung Đông nhiều hơn”.
“Nếu bạn nhìn vào những người châu Á mua dầu, tàu biển, bảo hiểm - điều này dường như ngày càng được thực hiện ở ngoài châu Á.”
Bắn vào chân?
Kế hoạch giới hạn giá của G7 đồng ý vào tháng 9 đã được Hoa Kỳ đưa tới các công ty trong ngành như một khóa an toàn đối với lệnh cấm hoàn toàn của EU về vận tải dầu của Nga.
Các dịch vụ của P&I tuân theo luật của EU đảm bảo khoảng 90% thương mại trên đại dương của thế giới, có nghĩa là động thái của EU có thể đã khiến hầu hết các hoạt động xuất khẩu của Nga bị đình trệ.
Điều đó có thể đã gây phản ứng ngược cho các quốc gia trừng phạt bằng cách khiến giá năng lượng tăng vọt trong bối cảnh cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt vốn đã sâu sắc khi một cuộc suy thoái toàn cầu tiềm ẩn xuất hiện.
EU đã phê chuẩn giới hạn giá trong tháng này nhưng thông tin chi tiết về việc thực hiện nó vẫn chưa được công bố.
Quan chức Hoa Kỳ cho biết chính sách này đã được điều chỉnh để các công ty dễ dàng kiểm chứng hoặc chứng thực rằng giá đã được bán dưới mức giới hạn.
Giới chức này cho biết thêm, mục đích của giới hạn giá không phải là trừng phạt đối với ngành công nghiệp dầu mỏ.
Quy định sẽ đủ lỏng lẻo để cho phép các công ty bảo hiểm yêu cầu người mua dầu của Nga cam kết bằng văn bản rằng việc bán hàng sẽ dưới giá trần trong suốt thời gian chính sách.
Ông Daniel Ahn, cựu kinh tế gia trưởng tại Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, cho biết các quốc gia chế tài Nga đã đánh giá quá cao khả năng kiểm soát của họ đối với hoạt động thương mại dầu toàn cầu và rằng những điều chỉnh và làm rõ chính sách là nhằm mục đích giảm thiểu tổn hại cho bản thân.
Ông Ahn, một thành viên tại Trung tâm Học giả Quốc tế Woodrow Wilson, nói: “Tất cả những gì sẽ làm là định hướng lại dầu ... và gây khó khăn cho cuộc sống của mọi người, đó là những gì đang xảy ra ngay bây giờ”.
“Nó sẽ ít gây thiệt hại hơn lệnh cấm nhập khẩu hoàn toàn bằng đường biển. Họ đã tự bắn vào chân mình, nhưng giờ họ đang cố gắng băng bó lại một chút.”
Diễn đàn