Người đứng đầu ngành quốc phòng của hai nước cựu thù Hoa Kỳ và Việt Nam hôm nay đã họp tại Hà Nội để tăng cường quan hệ vào một thời điểm căng thẳng gia tăng trong vùng Biển Ðông. Từ Hà Nội, thông tín viên Marianne Brown gửi về bài tường thuật cho đài VOA.
Trong ánh nắng nóng bỏng giữa trưa tại Hà Nội, các giới chức đứng đầu quốc phòng của hai nước từng đối đầu nhau trong cuộc chiến, đã tham gia một cuộc trao đổi kỷ vật chiến tranh đầy xúc động, đó là cuốn nhật ký của một binh sĩ Việt Nam tử vong trong khi đang thi hành nhiệm vụ và những bức thư của một sĩ quan Mỹ viết trong khi đang phục vụ tại Việt Nam.
Cử chỉ tượng trưng vừa kể nằm trong khuôn khổ chuyến thăm của Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Leon Panetta tiếp theo cuộc đối thoại quốc phòng thường niên Shangri-La tại Singapore.
Sự hiện diện của ông Panetta hôm qua tại Việt Nam tiêu biểu cho một sự thắt chặt bang giao giữa hai nước khi ông trở thành giới chức cấp cao nhất của Hoa Kỳ kể từ sau chiến tranh đến thăm cảng thương mại nước sâu ở Vịnh Cam Ranh.
Ông Panetta đã đi thăm chiếc tàu USNS Richard E.Byrd, một tàu chở hàng dân sự với đoàn thủy thủ của hải quân hiện đang được bảo trì tại cảng này.
Ông Panetta nói: “Sự kiện chiếc tàu này có mặt ở đây, tại vịnh Cam Ranh, và đang được bảo trì bởi các nhà thầu sở tại và công tác sửa chữa được thực hiện bởi các bạn Việt Nam, là một dấu hiệu quan trọng chứng tỏ chúng ta đã tiến xa đến mức nào.”
Ðây là chiếc tàu thứ 5 được sửa chữa ở Việt Nam sau khi nước này đồng ý thực hiện công tác sửa chữa nhỏ cho các tầu phi tác chiến của Hải quân Hoa Kỳ.
Khi cho phép thực hiện chuyến thăm này, Việt Nam đã đưa ra lời khẳng định rằng Hoa Kỳ có mối quan tâm chính đáng trong các vấn đề hàng hải ở Biển Ðông, theo ý kiến của chuyên gia an ninh khu vực, giáo sư Carl Thayer.
Ông Thayer cho biết: “Trung Quốc nói rằng Hoa Kỳ là một người ngoại cuộc, không nên can dự và vì thế thay vì phải liên kết với Hoa Kỳ để làm đối trọng với Trung Quốc, thì Việt Nam làm điều họ vẫn làm tốt nhất, Việt Nam nói với Hoa Kỳ “hãy làm điều mà quý vị quan tâm nhất là cung cấp an ninh. Và chúng tôi sẽ dành cơ sở cho quý vị sửa chữa tàu bè.”
Chuyến thăm Việt Nam của ông Panetta diễn ra sau một thông báo hồi cuối tuần nói rằng Hải quân Hoa Kỳ sẽ chuyển phần lớn tàu bè của họ đến Thái Bình Dương trước năm 2020 trong khuôn khổ một sách lược tập trung vào châu Á.
Ông nhấn mạnh rằng quyết định đó nằm trong khuôn khổ một sự tái quân bình toàn cầu thay vì một sách lược kiềm chế Trung Quốc vì những tuyên bố đòi chủ quyền nhiều nơi ở vùng Biển Ðông.
Phát biểu với các phóng viên tại Hà Nội, ông Panetta nói Hoa Kỳ tự coi mình là một thành viên của gia đình các quốc gia Thái Bình Dương và muốn tăng cường hòa bình và thịnh vượng trong khu vực.
Ông Panetta nói: “Chìa khóa cho việc đó là chúng ta cùng chia sẻ một nhóm giá trị và nguyên tắc mà tất cả các nước phải tuân hành và chúng ta sẽ luôn luôn tiếp tục theo đúng sự kiểm soát của quốc tế, các quy định của quốc tế và luật pháp quốc tế.”
Trung Quốc nhận vùng Biển Ðông giàu tài nguyên là lãnh thổ của mình, và ngư dân Trung Quốc cùng các tàu thám hiểm của chính phủ đã xung đột với tàu bè của các nước láng giềng trong mấy năm vừa qua. Các giới chức Trung Quốc vẫn nói là vụ tranh chấp lãnh hải này không liên quan đến Hoa Kỳ.
Nhưng tại Bắc Kinh, ông Lưu Vị Dân của Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã có phản ứng trước chuyến thăm của Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ bằng lời tuyên bố rằng hòa bình, hợp tác và phát triển là xu hướng của thời đại.
Ông Lưu nói vùng châu Á Thái Bình Dương là nơi các quyền lợi của Trung Quốc và Hoa Kỳ tập trung nhiều nhất và ông hy vọng Hoa Kỳ sẽ tôn trọng quyền lợi các tất cả mọi người ở Thái Bình Dương, kể cả những quyền lợi của Trung Quốc.
Việt Nam và Hoa Kỳ có thể hưởng nhiều lợi ích trong việc dần dà củng cố quan hệ, nhưng theo ông Thayer, sẽ chỉ đi đến mức này.
Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam Phùng Quang Thanh tuyên bố ông hy vọng Hoa Kỳ sẽ sớm bãi bỏ các hạn chế về việc bán vũ khí cho Việt Nam, nhưng giáo sư Thayer không tin rằng điều này sẽ xảy ra trong nay mai.
Ông Thayer nhận xét: “Thiết bị của Mỹ quá đắt tiền. Ðó là một kỹ thuật hoàn toàn mới lạ. Ở lại với Nga, Ukraina, Belarus, tất cả các thiết bị đều tiện dụng, và đã có từ thời Xô viết.”
Giáo sư Thayer nói báo cáo mới đây về tình trạng nhân quyền ở Việt Nam do Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ công bố không hậu thuẫn cho việc thay đổi chính sách của Hoa Kỳ. Và với một cuộc bầu cử sắp diễn ra vào tháng 11, ông cho rằng có ít phần chắc Washington sẽ thực hiện một sự chuyển biến đáng kể trong bang giao với Việt Nam trong nay mai.
Trong ánh nắng nóng bỏng giữa trưa tại Hà Nội, các giới chức đứng đầu quốc phòng của hai nước từng đối đầu nhau trong cuộc chiến, đã tham gia một cuộc trao đổi kỷ vật chiến tranh đầy xúc động, đó là cuốn nhật ký của một binh sĩ Việt Nam tử vong trong khi đang thi hành nhiệm vụ và những bức thư của một sĩ quan Mỹ viết trong khi đang phục vụ tại Việt Nam.
Cử chỉ tượng trưng vừa kể nằm trong khuôn khổ chuyến thăm của Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Leon Panetta tiếp theo cuộc đối thoại quốc phòng thường niên Shangri-La tại Singapore.
Sự hiện diện của ông Panetta hôm qua tại Việt Nam tiêu biểu cho một sự thắt chặt bang giao giữa hai nước khi ông trở thành giới chức cấp cao nhất của Hoa Kỳ kể từ sau chiến tranh đến thăm cảng thương mại nước sâu ở Vịnh Cam Ranh.
Ông Panetta đã đi thăm chiếc tàu USNS Richard E.Byrd, một tàu chở hàng dân sự với đoàn thủy thủ của hải quân hiện đang được bảo trì tại cảng này.
Ông Panetta nói: “Sự kiện chiếc tàu này có mặt ở đây, tại vịnh Cam Ranh, và đang được bảo trì bởi các nhà thầu sở tại và công tác sửa chữa được thực hiện bởi các bạn Việt Nam, là một dấu hiệu quan trọng chứng tỏ chúng ta đã tiến xa đến mức nào.”
Ðây là chiếc tàu thứ 5 được sửa chữa ở Việt Nam sau khi nước này đồng ý thực hiện công tác sửa chữa nhỏ cho các tầu phi tác chiến của Hải quân Hoa Kỳ.
Khi cho phép thực hiện chuyến thăm này, Việt Nam đã đưa ra lời khẳng định rằng Hoa Kỳ có mối quan tâm chính đáng trong các vấn đề hàng hải ở Biển Ðông, theo ý kiến của chuyên gia an ninh khu vực, giáo sư Carl Thayer.
Ông Thayer cho biết: “Trung Quốc nói rằng Hoa Kỳ là một người ngoại cuộc, không nên can dự và vì thế thay vì phải liên kết với Hoa Kỳ để làm đối trọng với Trung Quốc, thì Việt Nam làm điều họ vẫn làm tốt nhất, Việt Nam nói với Hoa Kỳ “hãy làm điều mà quý vị quan tâm nhất là cung cấp an ninh. Và chúng tôi sẽ dành cơ sở cho quý vị sửa chữa tàu bè.”
Chuyến thăm Việt Nam của ông Panetta diễn ra sau một thông báo hồi cuối tuần nói rằng Hải quân Hoa Kỳ sẽ chuyển phần lớn tàu bè của họ đến Thái Bình Dương trước năm 2020 trong khuôn khổ một sách lược tập trung vào châu Á.
Ông nhấn mạnh rằng quyết định đó nằm trong khuôn khổ một sự tái quân bình toàn cầu thay vì một sách lược kiềm chế Trung Quốc vì những tuyên bố đòi chủ quyền nhiều nơi ở vùng Biển Ðông.
Phát biểu với các phóng viên tại Hà Nội, ông Panetta nói Hoa Kỳ tự coi mình là một thành viên của gia đình các quốc gia Thái Bình Dương và muốn tăng cường hòa bình và thịnh vượng trong khu vực.
Ông Panetta nói: “Chìa khóa cho việc đó là chúng ta cùng chia sẻ một nhóm giá trị và nguyên tắc mà tất cả các nước phải tuân hành và chúng ta sẽ luôn luôn tiếp tục theo đúng sự kiểm soát của quốc tế, các quy định của quốc tế và luật pháp quốc tế.”
Trung Quốc nhận vùng Biển Ðông giàu tài nguyên là lãnh thổ của mình, và ngư dân Trung Quốc cùng các tàu thám hiểm của chính phủ đã xung đột với tàu bè của các nước láng giềng trong mấy năm vừa qua. Các giới chức Trung Quốc vẫn nói là vụ tranh chấp lãnh hải này không liên quan đến Hoa Kỳ.
Nhưng tại Bắc Kinh, ông Lưu Vị Dân của Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã có phản ứng trước chuyến thăm của Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ bằng lời tuyên bố rằng hòa bình, hợp tác và phát triển là xu hướng của thời đại.
Ông Lưu nói vùng châu Á Thái Bình Dương là nơi các quyền lợi của Trung Quốc và Hoa Kỳ tập trung nhiều nhất và ông hy vọng Hoa Kỳ sẽ tôn trọng quyền lợi các tất cả mọi người ở Thái Bình Dương, kể cả những quyền lợi của Trung Quốc.
Việt Nam và Hoa Kỳ có thể hưởng nhiều lợi ích trong việc dần dà củng cố quan hệ, nhưng theo ông Thayer, sẽ chỉ đi đến mức này.
Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam Phùng Quang Thanh tuyên bố ông hy vọng Hoa Kỳ sẽ sớm bãi bỏ các hạn chế về việc bán vũ khí cho Việt Nam, nhưng giáo sư Thayer không tin rằng điều này sẽ xảy ra trong nay mai.
Ông Thayer nhận xét: “Thiết bị của Mỹ quá đắt tiền. Ðó là một kỹ thuật hoàn toàn mới lạ. Ở lại với Nga, Ukraina, Belarus, tất cả các thiết bị đều tiện dụng, và đã có từ thời Xô viết.”
Giáo sư Thayer nói báo cáo mới đây về tình trạng nhân quyền ở Việt Nam do Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ công bố không hậu thuẫn cho việc thay đổi chính sách của Hoa Kỳ. Và với một cuộc bầu cử sắp diễn ra vào tháng 11, ông cho rằng có ít phần chắc Washington sẽ thực hiện một sự chuyển biến đáng kể trong bang giao với Việt Nam trong nay mai.
