Trung Quốc năm ngoái lên lịch xây dựng trên bãi cạn Scarborough nhưng đã bị Mỹ chặn đứng, Bộ trưởng Quốc phòng Delfin Lorenzana ngày 9/3 tiết lộ.
“Tháng 6 năm ngoái Trung Quốc có kế hoạch bồi đắp trên bãi cạn Scarborough. Chúng tôi nhận được báo cáo từ Mỹ rằng có những sà lan chất đầy đất cát và các vật liệu xây dựng đi tới bãi cạn Scarborough. Nhưng tôi nghĩ phía Mỹ đã bảo với Trung Quốc ‘Chớ nên tiến hành’. Vì lẽ gì đó mà Trung Quốc đã ngưng lại.”
Manila công khai phản đối sự hiện diện của các tàu Trung Quốc gần bãi cạn có tranh chấp ngoài khơi tỉnh Zambales của Philippines.
Bộ trưởng Quốc phòng Philippines cho hay Mỹ có đường dây liên lạc với Trung Quốc, tạo điều kiện để hai nước thảo luận về các diễn tiến trong khu vực.
Tờ South China Morning Post dẫn nguồn tin không nêu tên gần gũi với Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc tháng tư năm ngoái cho biết Trung Quốc định lập tiền đồn trên bãi cạn Scarborough, nhằm ‘hoàn thiện hơn’ sự hiện diện trên không của Trung Quốc ở Biển Đông, gợi ý cho thấy Bắc Kinh dự định xây một đường băng tại đây.
Bộ trưởng Quốc phòng Philippines khẳng định Manila không bỏ qua tuyên bố chủ quyền lãnh hải của mình dù Tổng thống Duterte nhiều lần tuyên bố sẽ không đá động đến vấn đề trong lúc cải thiện quan hệ tổng thể với Bắc Kinh, đặc biệt là kinh tế và thương mại.
“Có sự nhầm lẫn trong dân chúng Philippines rằng Tổng thống gạt qua một bên phán quyết [của tòa trọng tài quốc tế về đường lưỡi bò]. Không phải vậy. Tổng thống nói ‘Hãy tạm ngưng đề cập đến việc này’ một thời gian…” Bộ trưởng Quốc phòng Lorenzana nhấn mạnh.
Ngư dân Philippines được phép quay trở lại bãi cạn Scarborough sau chuyến thăm của Tổng thống Duterte tới Bắc Kinh hồi năm ngoái.
Tuy nhiên, Bộ trưởng Quốc phòng Philippines khuyến cáo Trung Quốc chớ có nghĩ tới chuyện khai thác dầu khí tại khu vực này. Ông khẳng định ‘Khi nào phía Trung Quốc khởi sự khai thác và đưa các giàn khoan tới đây, tôi sẽ nói chuyện với họ.’
