Hoa Kỳ, Hàn Quốc và Nhật Bản đang thúc đẩy thành lập một ủy ban chuyên gia đa quốc mới, có thể bên ngoài Liên hiệp quốc, để đảm bảo thực thi các chế tài đối với Triều Tiên sau khi Nga và Trung Quốc cản trở các hoạt động giám sát tại cơ quan thế giới này, ba nguồn tin cho biết ngày 17/4.
Động thái này được đưa ra sau khi Nga bác bỏ việc gia hạn uỷ ban chuyên gia của Liên hiệp quốc hàng năm. Ủy ban này đã giám sát việc thực thi các chế tài nhằm hạn chế các chương trình hạt nhân và phi đạn của Triều Tiên trong 15 năm qua. Trung Quốc bỏ phiếu trắng.
Các nguồn tin giấu tên cho biết, ủy ban mới sẽ tiếp tục công việc của tổ chức Liên hiệp quốc và sẽ được điều hành bởi Washington, Seoul và Tokyo cùng với sự tham gia của các quốc gia có cùng quan điểm bao gồm Australia, New Zealand và một số nước châu Âu.
Một quan chức cấp cao của chính phủ Hàn Quốc nói: “Ủy ban Liên hiệp quốc đã phải đối mặt với một số khó khăn vì các thành viên Trung Quốc và Nga thường cố gắng giảm nhẹ hành vi bị tình nghi là trốn tránh các chế tài của Triều Tiên”.
Quan chức này cho biết, một ủy ban như vậy có thể sẽ thiếu tính hợp pháp quốc tế dành cho hoạt động do Liên hiệp quốc hậu thuẫn, nhưng sẽ có thể giám sát Triều Tiên hiệu quả hơn.
Một quan chức cấp cao khác cho biết, Seoul muốn khởi động cơ chế này giữa các đồng minh và bạn bè, nhưng có khả năng họ sẽ tìm kiếm sự chứng thực chính thức thông qua Đại hội đồng Liên hiệp quốc (UNGA).
Một nguồn tin thứ ba nói, ủy ban cũng có thể được giao nhiệm vụ giám sát việc thực hiện các nghị quyết về tình hình nhân quyền của Triều Tiên đã được Hội đồng Bảo an, UNGA, và Hội đồng Nhân quyền Liên hiệp quốc thông qua.
Đại sứ Hoa Kỳ tại Liên hiệp quốc Linda Thomas-Greenfield, khi được hỏi vào ngày 17/4 về việc thành lập một ủy ban chuyên gia mới, cho biết bà sẽ hợp tác với Hàn Quốc và Nhật Bản để “phát triển các lựa chọn cả trong và ngoài Liên hiệp quốc”.
Bà nói trong một cuộc họp báo ở Seoul: “Vấn đề ở đây là chúng ta không thể để cho công việc mà nhóm chuyên gia đang thực hiện bị chấm dứt”.
Moscow và Bắc Kinh đã kêu gọi giảm bớt các chế tài đối với Triều Tiên như một cách để bắt đầu các cuộc đàm phán ngoại giao và giảm bớt đau khổ nhân đạo ở quốc gia nghèo khó này.
Bà Thomas-Greenfield, khi đến thăm biên giới Triều Tiên được vũ trang mạnh mẽ hôm 16/4, đã kêu gọi Nga và Trung Quốc đảo ngược hướng đi, đồng thời ngừng tưởng thưởng hành vi xấu xa của Triều Tiên và che chắn nước này khỏi các hoạt động trốn tránh chế tài.
Diễn đàn