Tổng thống Mỹ Barack Obama hôm 16 tháng 2 tuyên bố Mỹ sẽ tiếp tục đi lại ở bất cứ nơi nào luật pháp quốc tế cho phép, kể cả ở Biển Đông.
Ông nói tại một cuộc họp báo vào cuối Hội nghị cấp cao Mỹ-ASEAN, diễn ra ở California, rằng: “Tự do hàng hải phải được duy trì, và thương mại hợp pháp không được phép bị cản trở. Tôi nhắc lại rằng Mỹ sẽ tiếp tục bay, đi biển và hoạt động ở bất cứ nơi nào luật pháp quốc tế cho phép, và chúng tôi sẽ ủng hộ quyền của tất các các nước được làm như vậy”.
Tổng thống Obama nhấn mạnh chính sách đối ngoại “tái cân bằng” sang châu Á-Thái Bình Dương, trong đó có Đông Nam Á, sẽ tiếp tục là một ưu tiên đối ngoại trong nhiệm kỳ của ông.
Tổng thống Obama cũng cho biết ông và các nhà lãnh đạo các nước thuộc Hiệp hội Các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) đã thảo luận về sự cần thiết phải có “các bước cụ thể” ở Biển Đông để giảm căng thẳng, kể cả việc ngừng bồi đắp, xây mới và quân sự hóa ở các khu vực tranh chấp.
Đến nay, Trung Quốc đã xây 7 đảo nhân tạo và một số đường băng ở Biển Đông, đồng thời nói họ có “quyền lịch sử” đối với hầu hết vùng biển này. Các động thái của Trung Quốc làm gia tăng căng thẳng và quan ngại ở nhiều nước, trong đó có Mỹ.
Đài Loan và các thành viên ASEAN là Việt Nam, Brunei, Malaysia và Philippines cũng tuyên bố chủ quyền về các phần lớn nhỏ khác nhau ở Biển Đông.
Mỹ tuy không phải là một bên tuyên bố chủ quyền song đã có những tuyên bố mạnh về các động thái của Trung Quốc, đồng thời đã làm Bắc Kinh tức giận khi đưa tàu hải quân Mỹ đi sát một số đảo nhân tạo của Trung Quốc để khẳng định tự do hàng hải bất chấp tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc.
Các nhà lãnh đạo Việt Nam và Philippines muốn Mỹ bảo đảm an ninh ở khu vực. Tuy nhiên, các thành viên ASEAN khác nói bóng gió rằng họ không muốn làm Trung Quốc tức giận bằng các hành động của Mỹ.
Ông Lê Lương Minh, Tổng thư ký ASEAN và là một chính trị gia Việt Nam, nói Mỹ là “đối tác đối thoại quan trọng” của khối. Ông cho hay hội nghị thượng đỉnh Mỹ-ASEAN vừa qua là “dịp tuyệt vời để chúng tôi trao đổi quan điểm” về các vấn đề quan trọng.
Đây là lần đầu tiên Tổng thống Obama đón tiếp 10 lãnh đạo ASEAN ở Mỹ. Điều đó gửi đi một tín hiệu tế nhị đến Trung Quốc rằng Mỹ vẫn là một thế lực quan trọng trong khu vực.
Tháng 5 tới, ông Obama sẽ thăm Việt Nam lần đầu tiên trong nhiệm kỳ của mình, và cũng sẽ là tổng thống Mỹ đầu tiên thăm Lào vào dịp nước này tổ chức Hội nghị Thượng đỉnh Đông Á vào tháng 9.
Theo Anadolu Agency, Aa.com, Scmp.com
