Mỹ đã quyết định triển khai binh sĩ tới 5 căn cứ quân sự Philippines do ngày càng lo ngại về sự phô bày thanh thế của Trung Quốc ở Biển Đông, nơi có tranh chấp chủ quyền biển gay gắt liên quan đến nhiều nước, kể cả Việt Nam.
Các báo Mỹ International Business Times và Air Force Times cho hay Ngũ Giác Đài sẽ đầu tư “đáng kể” vào các dự án nêu trên để tăng mạnh năng lực, và Mỹ sẽ lập “các cơ sở hậu cần lâu dài để hỗ trợ các đợt triển khai luân phiên”. Thủy quân Lục chiến Mỹ cũng sẽ tham gia hoạt động này.
Trước đây, chính phủ Philippines từng chống lại sự hiện diện quân sự của Mỹ. Các căn cứ Mỹ đã đóng cửa vào năm 1992. Nhưng nay Manila lại hoan nghênh sự hiện diện của Mỹ, do những hành động của Trung Quốc trong khu vực. Philippines và Mỹ đã tăng tốc các hoạt động hợp tác quân sự trong thời gian gần đây.
Đại sứ Philippines tại Mỹ Jose Cuisia hôm 8/4 cho hay Mỹ đã phân bổ hơn 120 triệu đôla viện trợ quân sự cho Philippines năm nay, con số lớn nhất trong 15 năm qua, giữa lúc căng thẳng với Trung Quốc gia tăng ở Biển Đông.
Đến nay, Manila đã nhận được 79 triệu đôla trong tổng số vừa kể. 42 triệu đôla còn lại được cấp từ Sáng kiến An ninh Hàng hải Mỹ-Đông Nam Á được Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ash Carter công bố hồi năm ngoái.
Đại sứ Cuisa cũng cho hay Philippines đang đàm phán với Mỹ để mua tàu tuần tra hạng nhẹ lớp Hamilton thứ tư để tăng cường năng lực tuần tra biển của nước này.
Theo Sáng kiến An ninh Hàng hải Mỹ-Đông Nam Á với ngân sách 425 triệu đôla, Mỹ sẽ cung cấp các khoản hỗ trợ cho Indonesia, Malaysia, Philippines, Thái Lan và Việt Nam trong vài năm.
Phía Việt Nam chưa công bố sẽ nhận khoản trợ giúp trị giá bao nhiêu trong khuôn khổ sáng kiến này. Còn theo một bản báo cáo được Tòa Bạch Ốc công bố hồi tháng 11/2015, Mỹ sẽ tăng trợ giúp cho Việt Nam lên 19,6 triệu đôla trong tài khóa 2015 để giúp phát triển năng lực hàng hải, và có thể mở rộng trợ giúp lên đến 20,5 triệu đôla trong năm 2016.
Báo cáo cho hay Mỹ đang giúp Việt Nam phát triển mạnh hơn tình báo hàng hải, giám sát, trinh sát, chỉ huy và kiểm soát trong nội bộ các cơ quan chấp pháp trên biển của Việt Nam. Cũng trong khuôn khổ sự trợ giúp cho Việt Nam, Mỹ gỡ bỏ lệnh cấm vận vũ khí sát thương trên biển để lực lượng hàng hải Việt Nam phát triển và ủng hộ các hoạt động hợp tác với các lực lượng khác trong khu vực. Ngoài ra, hai bên mở rộng huấn luyện và thao dượt, tập trung vào cứu trợ thiên tai và hỗ trợ nhân đạo.
Mối quan ngại to lớn về các mối đe dọa của Trung Quốc sau khi nước này quân sự hóa một số thực thể trên Biển Đông đã đưa Việt Nam, Philippines và Mỹ xích lại gần nhau hơn trong các hoạt động quốc phòng.
Giám đốc Tình báo Quốc gia Mỹ James Clapper nói Trung Quốc sẽ chỉ mất vài tháng là có thể đạt được “sức mạnh tấn công quân sự đáng kể” ở quần đảo Trường Sa, nơi Việt Nam, Philippines và Trung Quốc đều tuyên bố chủ quyền toàn phần hoặc một phần.
Ông Clapper viết trong một bức thư được hãng tin CNBC công bố tuần này rằng “Căn cứ vào tiến độ và quy mô xây dựng tại các tiền đồn, Trung Quốc sẽ có thể triển khai một loạt các năng lực tấn công và phòng thủ quân sự cũng như trợ giúp cho việc gia tăng hiện diện của Hải quân và Cảnh sát biển của Trung Quốc bắt đầu từ năm 2016”.
Theo Channel News Asia, TruNews.
