Chín tù nhân Yemen vừa được chuyển từ nhà tù của quân đội Mỹ ở Vịnh Guantanamo, Cuba, sang Ả Rập Xê-út, trong khuôn khổ kế hoạch đóng cửa trại giam gây nhiều tranh cãi của chính quyền Obama, bất chấp sự chống đối mạnh của Ðảng Cộng hòa tại Quốc hội.
Các cảnh chiếu trên truyền hình chiều tối thứ Bảy cho thấy các tù nhân, bị bắt trong cuộc chiến chống khủng bố do Mỹ dẫn đầu, đến thủ đô Riyadh của Ả Rập Xê-út, tiếp đến các chuyên viên kiểm tra y tế các tù nhân, và một giới chức Yemen cao cấp chờ họ ở đó. Một số tù nhân cám ơn chính phủ Ả Rập Xê-út đã nhận họ.
Bộ trưởng Nhân quyền Yemen, ông Ezzeldin Al0-Abahi nói: “Chúng tôi đang mưu tìm một chương trình đích thực để tạo hy vọng và một hướng nhìn về tương lai cho họ, đưa họ vào lại xã hội, một chương trình dựa trên hòa bình.”
Việc di chuyển các tù nhân này được loan báo vào sáng thứ Bảy ở Washington – vài tuần sua khi Tổng thống Obama hé lộ kế hoạch đẩy nhanh mục tiêu ngưng hoạt động trại tù Guantanamo trước khi ông hết nhiệm kỳ vào tháng Giêng năm tới. Việc này cũng diễn ra trước vài ngày khi ông Obama theo dự trù sẽ đến thủ đô của Ả Rập Xê-út để dự một hội nghị thượng đỉnh của diễn đàn kinh tế và an ninh của nhóm sáu quốc gia, thường được gọi là Hội đồng Hợp tác Vùng Vịnh.
Việc chuyển tù nhân này diễn ra tiếp theo sau các cuộc thương lượng kéo dài với các giới chức Ả Rập Xê-út. Phía Ả Rập Xê-út cuối cùng đồng ý nhận các tù nhân này trong lúc nước láng giềng Yemen rơi dần vào cuộc nội chiến vào năm 2014.
Trong số các tù nhân được chuyển đi hôm thứ Bảy có ông Tariq Ba Odah, một tù nhân đã tuyệt thực phản đối và quân đội Mỹ đã dùng biện pháp ép ăn vào năm 2007.
Vào lúc cao điểm, trại tù Guantanamo giam giữ đến 780 người. Sau các lần chuyển tù nhân đi hồi gần đây, Ngũ giác đài cho hay hiện còn khoảng 80 người bị giam tại trại tù này, và trong số đó, 26 người đã đã có giấy tờ của nhóm công tác liên cơ quan của chính phủ phủ Mỹ cho phóng thích trong những tháng sắp tới.
Ông Obama tìm cách thực hiện hứa hẹn trong khi vận động tranh cử năm 2008 là sẽ đóng cửa trại tù này – hứa hẹn này đã bị Ðảng Cộng hòa trong và ngoài chính phủ chống đối kịch liệt.
Các ứng cử viên tiềm năng của Ðảng Cộng hòa trong cuộc vận động tranh cử tổng thống năm 2016 thề quyết sẽ đưa thêm các nghi can khủng bố đến trại giam này, thay vì đóng cửa.
Guantanamo là căn cứ hải quân của Mỹ ở ngoài khơi phía đông nam của Cuba mà cựu Tổng thống George W. Bush đã cho thành lập một trại tù để giam giữ các chiến binh của quân thù vài tháng sau các vụ tấn công khủng bố ngày 11 tháng 9 năm 2001 ở Hoa Kỳ.
Việc thành lập nhà tù này để giam giữ những tù nhân được xếp loại là những chiến binh ngoài vòng pháp luật, không hội đủ quy chế được Công ước Geneva bảo vệ. Kể từ đó quy chế pháp lý của nhà tù này luôn bị thách thức tại nhiều vụ kiện.
