Tòa Bạch Ốc ngày 13/12 nhấn mạnh chớ nên dùng chính sách “một nước Trung Hoa” như một lá bài để mặc cả với Bắc Kinh sau khi Tổng thống tân cử Donald Trump tuyên bố Hoa Kỳ không cần thiết bị ràng buộc bởi lập trường lâu nay rằng Đài Loan là một phần của Trung Quốc.
Đưa ra những dấu hiệu thêm cho thấy ông Trump sẽ gặp chống đối tại Washington nếu ông nỗ lực đảo ngược một nguyên tắc đã kéo dài hơn 4 thập niên về mối liên hệ Mỹ-Trung, Thượng nghị sĩ Cộng hòa John McCain nói cá nhân ông ủng hộ “chính sách Trung Quốc” và không ai nên vội vàng kết luận rằng Tổng thống tân cử sẽ bỏ nguyên tắc này.
Ông Trump đã gây bão ngoại giao khi phát biểu trên kênh truyền hình Fox News đại ý rằng cớ gì Mỹ lại bị ràng buộc bởi chính sách “một nước Trung Hoa” mà không có điều kiện, kể cả điều kiện về thương mại. Tuyên bố này được đưa ra tiếp sau một vụ phản đối trước đây của Trung Quốc về việc Tổng thống tân cử điện đàm với Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn vào ngày 2 tháng 12 vừa qua.
Đây là vấn đề rất nhạy cảm đối với Trung Quốc vốn xem Đài Loan như một tỉnh khó trị, và Bắc Kinh đã bày tỏ “quan tâm sâu sắc” đối với bình luận mới đây của ông Trump.
Trung Quốc gọi chính sách “một nước Trung Hoa” là căn bản trong mối quan hệ Mỹ -Trung, và Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị cảnh báo những động thái làm thiệt hại “những quyền lợi cốt lõi” của Trung Quốc rốt cuộc sẽ là ‘gậy ông đập lưng ông’.
Một số nhà phân tích cảnh báo là ông Trump có thể khiêu khích một cuộc đối đầu quân sự nếu ông đưa vấn đề Đài Loan đi quá xa.
Phát ngôn viên Tòa Bạch Ốc Josh Earnest nói Hoa Kỳ cam kết tuân thủ nguyên tắc “một nước Trung Hoa” và sẽ không dùng Đài Loan để chiếm lợi thế trong bất cứ thỏa thuận nào với Bắc Kinh.
Sau cuộc điện đàm của ông Trump với Tổng thống Đài Loan, chính quyền Obama cho hay các cố vấn cao cấp Tòa Bạch Ốc đã nói chuyện với các giới chức Trung Quốc để trấn an họ là chính sách “một nước Trung Hoa” vẫn không thay đổi.
Tân Hoa Xã, hãng tin chính thức của Trung Quốc, trong một bài bình luận ngày 13/12 viết rằng rõ ràng là ông Trump không hiểu chính sách này.
