Martha's Vineyard là một hòn đảo trong Đại Tây Dương, ở phía nam cách bờ biển bang Massachusetts có 7 dặm. Với diện tích trên 231 ngàn kilomét vuông, cư dân trên đảo chỉ chừng 15 ngàn người, nó là hòn đảo lớn thứ ba của bờ biển miền đông Hoa Kỳ và là hòn đảo lớn nhất không nối với đất liền bằng cầu hay đường hầm. Người ta chỉ có thể đến đảo bằng máy bay hay bằng tàu.
Tuy nhiên dân số trên đảo có thể tăng lên đến 75 hay 100 ngàn người mỗi mùa hè khi những người giàu có nhà nghỉ mát tại đây về chơi và du khách đến đây để hưởng không khí trong lành và khung cảnh sống thanh nhàn, thoải mái, tránh xa những áp lực của đời sống vội vã thường ngày.
Bà Nancy Gardella, giám đốc chấp hành phòng Thương Mại tại đây nói về nét độc đáo của Martha's Vineyard:
"Theo tôi thì điểm khiến Martha's Vineyard trở thành một nơi hết sức thú vị là nó cho ta một cảm giác rất khác với tất cả những nơi còn lại của nước Mỹ. Không hề có những thương xá đồ sộ, những hệ thống cửa hàng hay hệ thống khách sạn, nên tuyệt nhiên không có những cửa hàng như McDonald's hay the Gap ở Martha's Vineyard."
Trên đảo chỉ có những khu buôn bán với những cửa hàng nhỏ bé, các phòng bán và triển lãm tranh.
Theo bà Gardella thì điểm khiến hòn đảo này thật nổi tiếng là phong cảnh tuyệt đẹp của nó. Nó có một lịch sử phong phú từ thời những người đi săn cá voi và những ngư dân từ thế kỷ thứ 17, những nông trại nhỏ bé, nhưng điều khiến cho du khách hằng năm cứ trở lại đây năm này qua năm khác là phong cảnh thiên nhiên.
Nhắc đến lịch sử hàng hải với những người đi săn cá voi, Martha's Vineyard rất gần với đảo Nantucket, một địa danh mà những ai từng đọc tác phẩm Moby Dick của Herman Melville sẽ không quên. Bà Nancy Gardella cho biết thêm:
"Và trong những năm 1800 khi thuyền trưởng các tàu săn cá voi trở về, họ thường đem theo những người trong thủy thủ đoàn từ khắp nơi trên thế giới đến, và họ thường để lại những con cá voi săn được trên một hòn đảo khác, xa hơn, phía ngoài biển nhưng cũng thuộc Massachusetts, có tên là Nantucket, và rồi những con cá voi đó sẽ được thủy thủ lấy dầu ra từ mỡ của chúng, còn các thuyền trưởng thì dong buồm trở về Martha's Vineyard để sum họp với gia đình đang chờ đón họ."
Có 6 thị trấn trên đảo, 3 trong số này là những nơi du khách vãng lai rất đông, với những cửa hàng bán đủ mọi thứ và những tiệm ăn, các quán cà phê, những phòng tranh, và mỗi một thị trấn lại có một khu bến cảng tuyệt đẹp với các hải đăng còn lại từ thời xa xưa, người đi kẻ lại nhộn nhịp, sống động, và là nơi có nhiều thứ để cho cả gia đình vui hưởng. Ba thị trấn còn lại là những cộng đồng có phong thái tĩnh lặng hơn, với cảnh đồng quê lác đác những nông trại nhỏ và những làng đánh cá.
Nhiều du khách đến Martha's Vineyard là do họ đi thăm bán đảo Cape Cod, từ đó lấy phà sang đảo này trong một ngày, và chỉ đủ thời giờ thăm một hai thị trấn nhộn nhịp đó.
Nhưng nếu khách ở chơi lâu hơn mới có thời giờ đi thăm những địa điểm khác trên đảo, nơi sinh sống của các bộ lạc ở địa phương từ lâu đời, thuộc khu vực phía tây của đảo. Nơi đây có những bãi biển tuyệt đẹp vào lúc hoàng hôn, hay khách có thể đi đến một hiệu bánh do gia đình làm chủ để thưởng thức những chiếc bánh đặc biệt thơm ngon mới ra lò.
Cộng đồng dân chúng trên đảo có nền văn hóa đa dạng. Như đã nói trên, đảo này được các thuyền trưởng những tàu săn cá voi khi xưa tạo dựng, nên nền văn hóa với sắc thái hải dương, ngư chài, vẫn còn tồn tại.
Lại có nền văn hóa phong phú của thổ dân bản địa của Hoa Kỳ, rồi văn hóa của người Mỹ gốc châu Phi đến đây đầu thế kỷ thứ 20, và nền văn hóa nông nghiệp và đặc biệt có một cộng đồng của người điếc tại đây trong gần hai thế kỷ. Họ là những người bị điếc do di truyền, đến từ một khu vực tại nước Anh. Sau đó họ lập gia đình với những người không bị khiếm thính trên đảo, rồi số người khiếm thính mới dần dần biến mất. Loại ngôn ngữ ký hiệu dùng cho cả người khiếm thính lẫn người bình thường có tên tắt là MVSL đã được sử dụng nhiều tại đây cho đến giữa thế kỷ thứ 20 giúp cho cư dân khiếm thính hòa nhập được vào với xã hội.
Về cách kiến trúc nhà cửa, hiếm khi nào người ta thấy những tòa dinh thự đồ sộ trên đảo. Giám đốc chấp hành Phòng Thương Mại tại đây, bà Nancy Gardella cho biết:
"Kiến trúc ở đây thực sự là một sự pha trộn của những gì mà người ta cố gắng làm khi xây dựng. Đó là cố gắng giữ lại toàn vẹn những cấu trúc kiểu cổ, vì vậy có thể có những máy móc gia dụng tân tiến hay những yếu tố hiện đại, nhưng người ta cố gắng hòa nhập vào với sự kiện đây là kiến trúc ở trên một hòn đảo, nhà cửa họ rất gần với bờ nước, và mọi người hết sức tôn trọng khung cảnh chung quanh, họ hiểu rất rõ là họ muốn nhà cửa của họ phải hòa nhập vào với môi trường thiên nhiên."
Giá sinh hoạt tại Martha's Vineyard cao hơn tất cả mọi nơi khác trên nước Mỹ đến 60%, còn giá nhà đất thì cao trên 90%. Bà Nancy Gardella cho biết những cư dân sinh sống quanh năm trên đảo phải làm hai ba việc mới đủ sống vì giá sinh hoạt cao, và rất nhiều việc làm chỉ có trong mùa hè, đến mùa đông là hết.
Nói về thành phần du khách thường đến đây, bà Nancy Gardella cho biết:
"Chắc chắn có những người đến thăm Martha's Vineyard thuộc loại rất giàu, và chắc chắn có những nhân vật nổi tiếng thường đến nghỉ mát ở đây từ rất lâu. Nhưng khi những người này đến đây, họ không có các đoàn phóng viên bám sát theo sau. Họ đến đây vì họ muốn tránh xa khỏi những tiếng tăm ồn ào náo nhiệt đó để được thư giãn và hưởng đời sống gia đình. Và thực vậy, quí khách đến đây có thể bất chợt sẽ gặp được những nhân vật nổi tiếng, nhưng nếu có thấy họ, thì quí khách sẽ thấy họ trong chiếc áo thung, đi dép lẹp xẹp và rất thoải mái dắt con cái đi chơi chứ không có hàng đoàn phóng viên theo họ bén gót."
Để kết luận, Giám đốc Chấp hành phòng Thương Mại tại Martha's Vineyard nêu rõ những điều hấp dẫn của hòn đảo nghỉ mát nổi tiếng này của Hoa Kỳ:
"Theo tôi thì điều đầu tiên nó thực sự là một hòn đảo, chỉ có cách duy nhất để đến đảo này là đi phà hay đi bằng máy bay. Điều thứ nhì là cảnh trí thiên nhiên tuyệt đẹp. Người ta không phát triển xây cất nhiều trên đảo này, hầu hết đất ở đây sẽ không bao giờ được khai thác, xây cất trên đó. Có rất nhiều dặm đường chỉ dành để đạp xe đạp; và vì kế cận ngay biển nên có rất nhiều môn thể thao dưới nước. Mặc dù giá sinh hoạt cao nhưng dân trên đảo ăn uống rất ngon lành, vì chúng tôi có nhiều nông trại nhỏ, hầu hết trồng tỉa theo lối hữu cơ, và vì nơi đây là một hòn đảo bao quanh bởi Đại Tây Dương nên hải sản của chúng tôi hết sức tươi ngon và gồm đủ loại. Chúng tôi được ăn ngon, hưởng được môi trường sống thiên nhiên. Có nhiều phòng triển lãm tranh để khách chọn mua, nên khách có thể ở ngoài trời suốt ngày rồi thưởng thức một bữa ăn thật ngon miệng và sau đó thư thả tản bộ xuống con đường chính của thị trấn trong một khung cảnh hết sức thoải mái khi khách đến thăm Martha's Vineyard."
Trong số những khách đã đến đây nghỉ hè có các gia đình trong dòng họ Kennedy, gia đình cựu tổng thống Clinton, gia đình các cựu tổng thống Bush, và gia đình tổng thống Barack Obama. Thế nên, những ai với đồng lương cố định như hầu hết chúng ta trước khi đến thăm hòn đảo này cần phải cẩn thận soát lại túi tiền trước đã.
Trận động đất hôm thứ Ba vừa qua phát xuất từ phía tây nam Washington còn được cảm nhận thấy ở nhiều nơi khác cách rất xa thủ đô, như tận Martha's Vineyard, bang Massachusetts, nơi Tổng thống Barack Obama đang nghỉ hè cùng gia đình. Địa danh này thường được nhắc tới vào mùa hè vì nó là nơi nghỉ mát nổi tiếng ở vùng biển phía đông Hoa Kỳ. Mời quí vị nghe bà Nancy Gardella, giám đốc chấp hành phòng Thương Mại của Martha's Vineyard nói về hòn đảo có một lịch sử lâu đời trong vùng biển Đại Tây Dương trong Câu Chuyện Nước Mỹ tuần này với Lan Phương.