Tòa án phúc thẩm ở Hà Nội mới y án sơ thẩm là 30 tháng tù giam vì tội ‘trốn thuế’ đối với luật sư Lê Quốc Quân. Sau phiên xử, VOA Việt Ngữ đã nói chuyện với ông Hà Huy Sơn, một trong 4 luật sư tham gia bào chữa cho ông Quân, để tìm hiểu thêm về phiên tòa mà nhiều người ủng hộ nhà bất đồng chính kiến nói là ‘bất công’ và ‘có động cơ chính trị’ này.
VOA: Phiên tòa hôm nay diễn ra như thế nào, thưa ông?
Luật sư Hà Huy Sơn: Phiên tòa hôm nay thì các thủ tục tố tụng tại tòa diễn ra bình thường. Các luật sư cũng như bị cáo là ông Lê Quốc Quân đã trình bày quan điểm của mình. Nhưng mà kết quả cuối cùng thì hội đồng xét xử không chấp nhận các quan điểm của ông Lê Quốc Quân cũng như các luật sư và y án bản án sơ thẩm.
Tôi thấy lý lẽ của các luật sư trình bày rất có cơ sở. Nếu mà hội đồng xét xử phiên tòa phúc thẩm khách quan xem xét thì có thể bản án phúc thẩm sẽ khác với bản án sơ thẩm. Nhưng mà kết quả phiên tòa hôm nay thì tôi cảm thấy thất vọng.
VOA: Tại tòa, ông đã bào chữa ra sao cho thân chủ của mình?
Luật sư Hà Huy Sơn: Tôi cũng nêu lại các nội dung chính, những luận điểm mà tôi đã trình bày tại phiên sơ thẩm. Thứ nhất, đó là trách nhiệm hình sự đối với ông Lê Quốc Quân. Trong trường hợp này, doanh nghiệp của ông ấy trốn thuế. Cá nhân ông ấy chỉ là người giám đốc chịu trách nhiệm.
Trong pháp luật hình sự của Việt Nam, thì quy định nó không được rõ ràng trong trường hợp này. Nếu khách quan mà xem xét thì quy kết hoàn toàn trách nhiệm cho ông Quân thì nó không được công bằng. Vấn đề thiệt hại, chúng tôi cũng có nêu ra rằng mức thiệt hại không phải là 25% mà chỉ là 15% trên doanh thu mà giám định viên người ta cho rằng là trốn thuế, bởi vì trong số 25% thì đã có 10% doanh nghiệp người ta đã nộp thuế thu nhập cá nhân rồi thuế VAT rồi.
Thứ hai, tôi nêu ra rằng là doanh nghiệp của ông Quân làm giám đốc thì không được thực hiện cái quyền điều chỉnh báo cáo tài chính theo luật thuế thu nhập doanh nghiệp, tức là lập cái quỹ phát triển khoa học công nghệ 10% trên doanh thu của doanh nghiệp. Mà cái quỹ này thì 5 năm sau mới phải quyết toán. Tức là thực hiện quyền này theo luật thì doanh nghiệp của ông Quân phải đến năm 2013 mới phải quyết toán.
Nói ngắn gọn là doanh thu trốn thuế thì không như là cái biên bản của giám định viên tài chính đưa ra và nó phải giảm đi hơn 300 triệu, tức là 350 triệu số tôi làm tròn như vậy. Và một số luận điểm khác cũng dựa trên pháp luật Việt Nam nhưng hội đồng xét xử người ta không xem xét tới.
VOA: Thưa ông, tin tức từ trong nước dẫn lời thẩm phán của phiên tòa nói rằng ông Quân không hối cải và có thái độ không tôn trọng tòa. Sự thể như thế nào, thưa ông?
Luật sư Hà Huy Sơn: Đúng. Điều này ông thẩm phán phiên tòa đã nói như vậy. Qua cái lời nói của ông thẩm phán nó cũng thể hiện một phần bản chất của bản án. Theo quan điểm của tôi thì vấn đề nhà nước pháp quyền hay vấn đề pháp lý thì nó phải dựa trên yếu tố khách quan, chứng cứ khách quan, chứ còn cái yếu tố chủ quan của đương sự hay của bị cáo thì nó không phải là cái quyết định căn bản đối với mức án.
So với các tội danh trốn thuế trong các vụ án khác và trong thực trạng xã hội Việt Nam thì tôi thấy rằng đây là một bản án không bình thường. Cá nhân tôi cho rằng nó không bình thường và nó cũng thể hiện việc chưa thực sự công bằng đối với ông Lê Quốc Quân.
VOA: Thưa ông, luật sư Quân đã nói gì trước tòa về việc tòa phúc thẩm y án mà tòa sơ thẩm đưa ra?
Luật sư Hà Huy Sơn: Tại tòa, ông Quân cho rằng ông bị oan và ông ấy là nạn nhân của môt động cơ khác.
VOA: Phiên tòa hôm nay diễn ra như thế nào, thưa ông?
Luật sư Hà Huy Sơn: Phiên tòa hôm nay thì các thủ tục tố tụng tại tòa diễn ra bình thường. Các luật sư cũng như bị cáo là ông Lê Quốc Quân đã trình bày quan điểm của mình. Nhưng mà kết quả cuối cùng thì hội đồng xét xử không chấp nhận các quan điểm của ông Lê Quốc Quân cũng như các luật sư và y án bản án sơ thẩm.
Tôi thấy lý lẽ của các luật sư trình bày rất có cơ sở. Nếu mà hội đồng xét xử phiên tòa phúc thẩm khách quan xem xét thì có thể bản án phúc thẩm sẽ khác với bản án sơ thẩm. Nhưng mà kết quả phiên tòa hôm nay thì tôi cảm thấy thất vọng.
VOA: Tại tòa, ông đã bào chữa ra sao cho thân chủ của mình?
Luật sư Hà Huy Sơn: Tôi cũng nêu lại các nội dung chính, những luận điểm mà tôi đã trình bày tại phiên sơ thẩm. Thứ nhất, đó là trách nhiệm hình sự đối với ông Lê Quốc Quân. Trong trường hợp này, doanh nghiệp của ông ấy trốn thuế. Cá nhân ông ấy chỉ là người giám đốc chịu trách nhiệm.
Trong pháp luật hình sự của Việt Nam, thì quy định nó không được rõ ràng trong trường hợp này. Nếu khách quan mà xem xét thì quy kết hoàn toàn trách nhiệm cho ông Quân thì nó không được công bằng. Vấn đề thiệt hại, chúng tôi cũng có nêu ra rằng mức thiệt hại không phải là 25% mà chỉ là 15% trên doanh thu mà giám định viên người ta cho rằng là trốn thuế, bởi vì trong số 25% thì đã có 10% doanh nghiệp người ta đã nộp thuế thu nhập cá nhân rồi thuế VAT rồi.
Thứ hai, tôi nêu ra rằng là doanh nghiệp của ông Quân làm giám đốc thì không được thực hiện cái quyền điều chỉnh báo cáo tài chính theo luật thuế thu nhập doanh nghiệp, tức là lập cái quỹ phát triển khoa học công nghệ 10% trên doanh thu của doanh nghiệp. Mà cái quỹ này thì 5 năm sau mới phải quyết toán. Tức là thực hiện quyền này theo luật thì doanh nghiệp của ông Quân phải đến năm 2013 mới phải quyết toán.
Nói ngắn gọn là doanh thu trốn thuế thì không như là cái biên bản của giám định viên tài chính đưa ra và nó phải giảm đi hơn 300 triệu, tức là 350 triệu số tôi làm tròn như vậy. Và một số luận điểm khác cũng dựa trên pháp luật Việt Nam nhưng hội đồng xét xử người ta không xem xét tới.
VOA: Thưa ông, tin tức từ trong nước dẫn lời thẩm phán của phiên tòa nói rằng ông Quân không hối cải và có thái độ không tôn trọng tòa. Sự thể như thế nào, thưa ông?
Luật sư Hà Huy Sơn: Đúng. Điều này ông thẩm phán phiên tòa đã nói như vậy. Qua cái lời nói của ông thẩm phán nó cũng thể hiện một phần bản chất của bản án. Theo quan điểm của tôi thì vấn đề nhà nước pháp quyền hay vấn đề pháp lý thì nó phải dựa trên yếu tố khách quan, chứng cứ khách quan, chứ còn cái yếu tố chủ quan của đương sự hay của bị cáo thì nó không phải là cái quyết định căn bản đối với mức án.
So với các tội danh trốn thuế trong các vụ án khác và trong thực trạng xã hội Việt Nam thì tôi thấy rằng đây là một bản án không bình thường. Cá nhân tôi cho rằng nó không bình thường và nó cũng thể hiện việc chưa thực sự công bằng đối với ông Lê Quốc Quân.
VOA: Thưa ông, luật sư Quân đã nói gì trước tòa về việc tòa phúc thẩm y án mà tòa sơ thẩm đưa ra?
Luật sư Hà Huy Sơn: Tại tòa, ông Quân cho rằng ông bị oan và ông ấy là nạn nhân của môt động cơ khác.
