Hôm 24/7, thượng viện Campuchia đã thông qua một dự luật để quản lý các tổ chức bất vụ lợi của nước này, giữa lúc hàng trăm người biểu tình chống đối. Phe đối lập nói luật này là mưu toan của chính phủ nhằm đàn áp những tổ chức đã chỉ trích đảng cầm quyền về một loạt các vấn đề, từ chính trị cho đến chiếm đất và tham nhũng. Từ Phnom Penh, thông tín viên Robert Carmichael gởi về bài tường thuật.
Thượng viện Campuchia thông qua dự luật gây tranh cãi về Hiệp hội và các Tổ chức phi chính phủ (NGO) có tên là LANGO chỉ trong vòng vài giờ ngày hôm nay, dù bị các Thượng nghị sĩ của Đảng Sam Rainsy đối lập tẩy chay.
Vì Đảng Nhân dân Campuchia cầm quyền của Thủ tướng Hunsen chiếm đa số tại thượng viện nên việc này không gây ngạc nhiên.
Việc luật này gần như là chắc chắn được thông qua đã không ngăn cản được hàng trăm người biểu tình tập họp bên ngoài thượng viện.
Trong số những người biểu tình có các nhà sư, các nhân viên NGO và nạn nhân bị chiếm đất. Những người này phản đối những điều khoản mơ hồ mà họ nói là cho phép chính phủ đóng cửa bất cứ tổ chức bất vụ lợi hay những hiệp hội nhà nước không ưa thích.
Chính phủ cho rằng luật này là cần thiết để ngăn ngừa khủng bố và rửa tiền, và nói nhân dân không nên lo sợ về những qui định của luật mới.
Những người biểu tình không tin những lời trấn an này. Trong số những người biểu tình là bà Naly Pilorge, giám đốc của tổ chức có uy tín Liên đoàn Campuchia Tăng tiến và Bảo vệ Nhân quyền, viết tắt là LICADHO. Bà giải thích lý do chống lại luật LANDO.
“Toàn bộ đạo luật là về những nghĩa vụ, không nói gì đến bảo vệ pháp lý, không nói gì đến lợi ích, mà chỉ toàn là những nghĩa vụ. Mối lo ngại lớn nhất của mọi người, bất kể là bạn muốn thành lập một đội bóng đá, hay tổ chức một lớp học dạy tiếng Đức, hay nói về đất đai của những cộng đồng, bạn đều phải đăng ký. Đối với những tổ chức đã đăng ký rồi như LICADHO và những NGO khác chẳng hạn, nếu chúng tôi vi phạm phẩm giá và đạo đức Campuchia, chúng tôi sẽ bị ngưng hoạt động hay rút quyền đăng ký hay bị đóng cửa”.
Luật LANGO là một trong sáu luật hoặc vừa mới được thông qua hay có thể được đệ trình quốc hội trong một tương lai gần, có thể ảnh hưởng đáng kể đến nhân quyền, trong đó có quyền tự do ngôn luận và tự do hội họp.
Liên hiệp Châu Âu, Liên Hiệp Quốc và Hoa Kỳ, những đối tác phát triển chính yếu của Campuchia, đã lên tiếng chống lại LANGO. Hàng trăm tổ chức bất vụ lợi muốn luật này được bãi bỏ.
Đảng Cứu quốc Campuchia (CNRP), thuộc phe đối lập, trong tuần qua đã tẩy chay cuộc biểu quyết tại quốc hội về LANGO để phản đối việc đảng cầm quyền không tham khảo ý kiến.
Một số người xem luật này như là một phần của hành động trả đũa sau cuộc bầu cử gây tranh cãi vào 2013, trong đó đảng cầm quyền suýt thua vì trong những tuần lễ và những tháng sau cuộc bầu cử, một số tổ chức bất vụ lợi tố cáo đảng cầm quyền gian lận phiếu bầu và có những hành động bất chính khác.
Bà Pilorge tin rằng tố cáo đó không hoàn toàn sai lạc. Tuy nhiên, bà nói thêm là luật LANGO phản ánh những biện pháp đàn áp rộng lớn hơn được ban hành tại Campuchia và trong khu vực.
“Nó không chỉ liên hệ đến hai cuộc bầu cử sắp tới, mà còn liên hệ đến khuynh hướng của chính phủ và các chính quyền trong khu vực là muốn ngăn không cho xã hội dân sự bày tỏ những mối quan tâm và nêu vấn đề này trên các diễn đàn công cộng. Tại Campuchia, phần lớn những NGO phục vụ cho chính phủ, làm những công việc của chính phủ nhưng chính phủ lại đình chỉ hoạt động và chế tài những tổ chức nêu lên những lo ngại”.
Giai đoạn cuối cùng của LANGO để trở thành luật là đệ trình lên Quốc vương Campuchia để được chấp thuận. Việc này, theo dự liệu, sẽ xảy ra trong vài tuần nữa.
