Tổng thư ký Liên hiệp quốc Antonio Guterres ngày 8/11 nói số thường dân thiệt mạng ở Dải Gaza cho thấy có điều gì đó “rõ ràng là sai” trong các hoạt động quân sự của Israel chống lại các phần tử hiếu chiến người Palestine trong nhóm Hamas.
Israel đã thề sẽ tiêu diệt Hamas, lực lượng cai trị Dải Gaza, sau khi các phần tử hiếu chiến giết chết 1.400 người và bắt hơn 240 con tin trong một cuộc đột kích vào miền Nam Israel hôm 7/10. Israel tấn công trả đũa vào Gaza - vùng đất có 2,3 triệu dân - từ trên không, áp đặt lệnh bao vây và tiến hành một cuộc xâm lược trên bộ.
Ông Guterres nói: “Hamas đã vi phạm khi họ sử dụng lá chắn người. Nhưng khi nhìn vào số lượng dân thường thiệt mạng trong các hoạt động quân sự, có điều gì đó rõ ràng là sai”.
Các quan chức Palestine cho biết 10.569 người hiện đã thiệt mạng ở Gaza, 40% trong số đó là trẻ em.
Ông Guterres nói: “Điều quan trọng là phải làm cho Israel hiểu rằng việc hàng ngày nhìn thấy hình ảnh khủng khiếp về nhu cầu nhân đạo thảm thương của người dân Palestine là đi ngược lại lợi ích của Israel”. “Điều đó không giúp ích gì cho Israel trong mối quan hệ với dư luận toàn cầu.”
Trong khi lên án mạnh mẽ cuộc tấn công của Hamas vào Israel, ông Guterres nói rằng “chúng ta cần phân biệt - Hamas là một chuyện, người Palestine là một chuyện khác.”
Ông Guterres nói: “Nếu chúng ta không tạo ra sự khác biệt đó, tôi nghĩ chính nhân loại sẽ mất đi ý nghĩa của nó”.
Ông Guterres so sánh số trẻ em bị giết ở Gaza với số trẻ em thiệt mạng trong các cuộc xung đột trên khắp thế giới mà ông báo cáo hàng năm cho Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc. Hôm 6/11, ông nói Gaza đang trở thành “nghĩa trang cho trẻ em”.
Ông Guterres nhấn mạnh: “Hàng năm, số vụ sát hại trẻ em cao nhất do bất kỳ bên nào thực hiện trong tất cả các cuộc xung đột mà chúng ta chứng kiến tối đa lên tới hàng trăm”.
Vẫn theo lời ông, “Chỉ trong vài ngày ở Gaza, chúng ta đã chứng kiến hàng nghìn, hàng nghìn trẻ em thiệt mạng, điều đó có nghĩa là rõ ràng có điều gì đó sai trái trong cách thức thực hiện các hoạt động quân sự”.
Phúc trình của Liên hiệp quốc về trẻ em và xung đột vũ trang bao gồm một danh sách nhằm làm bẽ mặt các bên tham gia xung đột với hy vọng thúc đẩy họ thực hiện các biện pháp bảo vệ trẻ em. Việc này đã gây tranh cãi từ lâu, khi các nhà ngoại giao cho rằng Israel đã gây áp lực trong những năm gần đây để được đứng ngoài danh sách này.
Vào tháng 6 năm nay, ông Guterres đã bổ sung các lực lượng vũ trang của Nga vào danh sách những kẻ phạm tội trong phúc trình sau khi Liên hiệp quốc xác minh rằng Nga đã giết chết 136 trẻ em ở Ukraine vào năm 2022. Phúc trình tiếp theo sẽ ra mắt vào giữa năm 2024.
‘Nhu cầu cấp thiết’
Ông Guterres mô tả tình hình nhân đạo ở Gaza là “thảm khốc”. Người đứng đầu Liên hiệp quốc đang thúc đẩy lệnh ngừng bắn nhân đạo để cho phép viện trợ tiếp cận Gaza. Ông cũng cho biết 92 người làm việc với cơ quan của Liên hiệp quốc về người tị nạn Palestine (UNRWA) đã thiệt mạng.
Ông Guterres nói: “Điều thực sự cần thiết - thực sự cần thiết - là có được dòng viện trợ nhân đạo vào Gaza tương ứng với nhu cầu to lớn mà người dân đang phải đối mặt”.
Liên hiệp quốc đang nỗ lực tăng cường cung cấp viện trợ nhân đạo cho Gaza. Ông Guterres cho biết trong 18 ngày qua, chỉ có 630 xe tải có thể đi vào qua cửa khẩu biên giới Rafah từ Ai Cập. Liên hiệp quốc cũng muốn có thể sử dụng cửa khẩu biên giới Kerem Shalom do Israel kiểm soát.
Ông Guterres nói: “Chúng tôi đang đàm phán căng thẳng với Israel, với Mỹ, với Ai Cập để đảm bảo rằng chúng tôi có viện trợ nhân đạo hiệu quả cho Gaza”. “Cho tới bây giờ thì quá ít và quá muộn.”
Khi nói đến những gì xảy ra ở Gaza sau khi giao tranh kết thúc, ông Guterres đã phác thảo những gì ông mô tả là “kịch bản tốt nhất” - rằng “hy vọng Chính quyền Palestine được hồi sinh” có thể nắm quyền kiểm soát chính trị.
Ông Guterres thừa nhận rằng sẽ phải có một giai đoạn chuyển tiếp được đàm phán với người Palestine và Israel. Ông gọi là “còn quá sớm” để nói về khả năng thành lập lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hiệp quốc trong tương lai, đồng thời cho biết động thái như vậy chưa được thảo luận tại Liên hiệp quốc.
Ông Guterres nói: “Một số thực thể có thể có vai trò. Liên hiệp quốc có thể đóng một vai trò. Một số quốc gia có liên quan trong khu vực có thể có vai trò. Hoa Kỳ có thể đóng một vai trò”. Ông nói thêm việc này có thể là điểm khởi đầu cho “một cuộc đàm phán nghiêm túc về giải pháp hai nhà nước” với một nhà nước Palestine tồn tại song song cùng với Israel.
Diễn đàn