LONDON —
Một nhà khoa học từ Burkina Faso được trao giải thưởng của Hội Hoàng Gia Anh nhờ cuộc khảo cứu của ông về những phương cách mới nhắm vào các đàn muỗi lan truyền bệnh sốt rét. Các nhà khoa học nói rằng, điều quan trọng là phát triển các công cụ mới để giải quyết chứng bệnh này vì cả ký sinh trùng bệnh sốt rét lẫn muỗi mang ký sinh trùng này đang phát triển sức kháng cự đối với các loại thuốc hiện hữu cũng như thuốc diệt côn trùng.
Cuộc khảo cứu của Bác sĩ Abdoulaye Diabate tập trung vào mô thức sinh sản của muỗi đực – và những phát hiện của ông đã lôi cuốn sự chú ý của các nhà khoa học trên khắp thế giới. Bác sĩ Diabate giải thích:
“Điều quan trọng về hệ thống truyền giống là khi đi tới một địa điểm dã ngoại, ta sẽ thấy những đàn muỗi tại cùng một nơi mỗi ngày. Điều này khiến thực sự rất dễ nhắm mục tiêu để tiêu diệt các đàn muỗi này và có thể giảm số lượng muỗi.
Burkina Faso là nước có tỷ lệ bệnh sốt rét cao nhất thế giới.
Bác sĩ Diabate thấy rằng, trong mùa mưa ở Burkina Faso, một số căn nhà chứa khoảng 900 con muỗi.
Ông nói rằng việc khám phá ra rằng những con muỗi quây quần lại với nhau để truyền giống tại cùng một nơi năm này hay năm kia cho ta thấy có một cơ hội để gây gián đoạn cho mô thức sinh sản. Ông nói:
“Như vậy nếu ta thành công trong việc tiêu diệt những con muỗi đực thì điều sẽ xảy ra là ta sẽ có một tình trạng mất quân bình lớn trong tỉ lệ muỗi đực và muỗi cái. Và bởi vì muỗi cái cần muỗi đực để truyền giống hầu có thể đẻ trứng, như vậy nếu không có muỗi đực, không có truyền giống, không có trứng, thì không có muỗi. Và trong trường hợp này không có bệnh sốt rét.”
Cuộc khảo cứu vừa kể mở cửa cho các kỹ thuật mới kiểm soát muỗi, như là xử lý muỗi và các kỹ thuật tiêu diệt côn trùng.
Bác sĩ Diabate sẽ nhận được 95.000 đô la nhờ cuộc khảo cứu của ông như là một phần trong Giải Thưởng Pfizer của Hội Hoàng Gia Anh năm 2013.
Giáo sư Sir Brian Greenwood thuộc Trường Vệ sinh và Y học Nhiệt Đới London là thành viên của Ủy ban Tuyển chọn người được trao giải thưởng nói:
“Cho tới nay chúng ta tùy thuộc rất nhiều vào việc sử dụng mùng chống muỗi có tẩm hóa chất diệt muỗi. Tuy nhiên có những mối lo ngại về sự kháng hóa chất diệt côn trùng được sử dụng để tẩm vào mùng. Và như vậy thật sự phát triển những phương cách mới để kiểm soát việc lây truyền bệnh sốt rét là rất quan trọng.”
Mặc dầu có những tiến bộ khoa học, theo ước tính bệnh sốt rét vẫn gây thiệt mang khoảng 660.000 người mỗi năm, hầu hết là trẻ em.
Vào năm tới, xí nghiệp Anh, GlaxoSmithKline dự trù sẽ đệ trình đơn xin phép đưa ra thị trường vắc-xin chống sốt rét đầu tiên trên thế giới, được biết với tên RTS, S. Tổ Chức Y Tế Thế Giới nói rằng loại vắc xin này có thể được đưa ra thị trường vào năm 2015.
Giáo sư Greenwood, người giúp phát triển loại thuốc này, cho biết:
“Nó có thể việc bảo vệ khoảng 50 %các trẻ em lớn hơn trong khoảng ba hay năm tuổi. Không may là loại thuốc này ít hữu hiệu đối với các em còn quá nhỏ, là những em chúng ta muốn bảo vệ. Và 50% thì không phải là 100% là tỉ lệ mà chúng ta muốn. Nhưng đó là một bước đi đúng hướng.”
Bác sĩ Diabate nói ông hy vọng việc ông chiếm được giải thưởng này sẽ khuyến khích các nhà khảo cứu tập trung vào phương cách chống bệnh sốt rét.
Cuộc khảo cứu của Bác sĩ Abdoulaye Diabate tập trung vào mô thức sinh sản của muỗi đực – và những phát hiện của ông đã lôi cuốn sự chú ý của các nhà khoa học trên khắp thế giới. Bác sĩ Diabate giải thích:
“Điều quan trọng về hệ thống truyền giống là khi đi tới một địa điểm dã ngoại, ta sẽ thấy những đàn muỗi tại cùng một nơi mỗi ngày. Điều này khiến thực sự rất dễ nhắm mục tiêu để tiêu diệt các đàn muỗi này và có thể giảm số lượng muỗi.
Burkina Faso là nước có tỷ lệ bệnh sốt rét cao nhất thế giới.
Bác sĩ Diabate thấy rằng, trong mùa mưa ở Burkina Faso, một số căn nhà chứa khoảng 900 con muỗi.
Ông nói rằng việc khám phá ra rằng những con muỗi quây quần lại với nhau để truyền giống tại cùng một nơi năm này hay năm kia cho ta thấy có một cơ hội để gây gián đoạn cho mô thức sinh sản. Ông nói:
“Như vậy nếu ta thành công trong việc tiêu diệt những con muỗi đực thì điều sẽ xảy ra là ta sẽ có một tình trạng mất quân bình lớn trong tỉ lệ muỗi đực và muỗi cái. Và bởi vì muỗi cái cần muỗi đực để truyền giống hầu có thể đẻ trứng, như vậy nếu không có muỗi đực, không có truyền giống, không có trứng, thì không có muỗi. Và trong trường hợp này không có bệnh sốt rét.”
Cuộc khảo cứu vừa kể mở cửa cho các kỹ thuật mới kiểm soát muỗi, như là xử lý muỗi và các kỹ thuật tiêu diệt côn trùng.
Bác sĩ Diabate sẽ nhận được 95.000 đô la nhờ cuộc khảo cứu của ông như là một phần trong Giải Thưởng Pfizer của Hội Hoàng Gia Anh năm 2013.
Giáo sư Sir Brian Greenwood thuộc Trường Vệ sinh và Y học Nhiệt Đới London là thành viên của Ủy ban Tuyển chọn người được trao giải thưởng nói:
“Cho tới nay chúng ta tùy thuộc rất nhiều vào việc sử dụng mùng chống muỗi có tẩm hóa chất diệt muỗi. Tuy nhiên có những mối lo ngại về sự kháng hóa chất diệt côn trùng được sử dụng để tẩm vào mùng. Và như vậy thật sự phát triển những phương cách mới để kiểm soát việc lây truyền bệnh sốt rét là rất quan trọng.”
Mặc dầu có những tiến bộ khoa học, theo ước tính bệnh sốt rét vẫn gây thiệt mang khoảng 660.000 người mỗi năm, hầu hết là trẻ em.
Vào năm tới, xí nghiệp Anh, GlaxoSmithKline dự trù sẽ đệ trình đơn xin phép đưa ra thị trường vắc-xin chống sốt rét đầu tiên trên thế giới, được biết với tên RTS, S. Tổ Chức Y Tế Thế Giới nói rằng loại vắc xin này có thể được đưa ra thị trường vào năm 2015.
Giáo sư Greenwood, người giúp phát triển loại thuốc này, cho biết:
“Nó có thể việc bảo vệ khoảng 50 %các trẻ em lớn hơn trong khoảng ba hay năm tuổi. Không may là loại thuốc này ít hữu hiệu đối với các em còn quá nhỏ, là những em chúng ta muốn bảo vệ. Và 50% thì không phải là 100% là tỉ lệ mà chúng ta muốn. Nhưng đó là một bước đi đúng hướng.”
Bác sĩ Diabate nói ông hy vọng việc ông chiếm được giải thưởng này sẽ khuyến khích các nhà khảo cứu tập trung vào phương cách chống bệnh sốt rét.
