Một kế hoạch của chính quyền thành phố Thiên Tân ở Trung Quốc nhằm biến địa điểm xảy ra vụ nổ nhà kho gây nhiều chết chóc hồi tháng trước thành “một công viên sinh thái” đã gặp phải sự chỉ trích và chế nhạo của cư dân địa phương và những nhà bình luận trên mạng. Thông tín viên Joyce Huang của đài VOA tường thuật.
Chính quyền Thiên Tân đã kêu gọi dân chúng đóng góp ý kiến về kế hoạch xây một công viên rộng 24 héc ta, trong đó có một đài tưởng niệm để tưởng nhớ những người chết cùng với một trường tiểu học và mẫu giáo ở gần đó.
Kế hoạch, được loan báo chỉ vài tuần sau những vụ nổ, đã gặp phải những lời phê phán trên mạng từ những người nêu nghi vấn về việc biến một trong những khu vực xảy ra thảm hoạ hoá chất kinh khủng nhất ở Trung Quốc thành một nơi giải trí và một khu vực trường học.
Chống đối gia tăng
Một người sử dụng mạng weibo viết “Một trường tiểu học? Một trường mẫu giáo? Sao họ không nghe theo ý kiến của công chúng để dời toà thị chính tới đó?” Một cư dân mạng khác còn dùng tới những lời lẽ nghiêm khắc hơn, “Họ muốn che giấu sự thật hay sao? Chúng tôi yêu cầu công bố kết quả điều tra ngay lập tức.”
Rất nhiều người khác bày tỏ sự bất mãn về cách xử lý của nhà cầm quyền đối với vụ này. Họ nói rằng họ muốn biết ai là kẻ phải chịu trách nhiệm và những biện pháp cụ thể nào sẽ được thực hiện để bảo đảm là những thảm kịch như vậy không xảy ra một lần nữa.
Giáo sư Dương Tiểu Quân của Học viện Hành chánh Quốc gia Trung Quốc không tán thành sự bất bình của công chúng. Ông cho rằng không nên đề ra thời hạn chót cho các nhà điều tra, bởi vì họ phải rất cẩn thận trong việc tìm kiếm bằng chứng trong lúc nguyên do gây ra vụ nổ làm 161 người chết là rất phức tạp.
"Đứng trên phương diện tình cảm, nhiều người có thể cảm thấy dễ chấp nhận hơn nếu những kẻ chịu trách nhiệm đã bị buộc phải chịu trách nhiệm trước khi việc xây dựng lại địa điểm xảy ra vụ nổ được mang ra bàn thảo. Nhưng đây là hai vấn đề riêng biệt."
Chính quyền địa phương được ca ngợi
Ông Dương cũng ca ngợi chính quyền địa phương, những người mà ông cho là đã xử lý một cách tốt đẹp vụ khủng hoảng này, trong đó có việc bắt giữ 11 quan chức về tội hình sự. Ông dự kiến chính phủ trung ương sẽ thể hiện cam kết là truy cứu cho tới cùng.
"Có thể họ sẽ có chủ trương cứng rắn hơn nữa để truy cứu trách nhiệm hành chánh. Vào thời điểm này, đối với vấn đề chịu trách nhiệm, tôi nghĩ rằng việc bắt giữ 11 quan chức ít ra đã góp phần giảm bớt lo ngại của công chúng."
Nhà chức trách cũng đã câu lưu 12 viên chức của công ty Thuỵ Hải, là công ty làm chủ nhà kho bị nổ. Họ cũng bắt một số người bị cho là phát tán trên mạng những tin đồn thất thiệt về vụ nổ và số thương vong của vụ này.
Tranh chấp chính trị
Trong lúc dân chúng tiếp tục chờ đợi một lời giải thích chính thức về nguyên do gây ra vụ nổ, có nhiều tin đồn là những vụ đấu đá chính trị nội bộ ở cấp cao nhất trong chính phủ Trung Quốc có thể đã nắm giữ một vai trò trong sự trì hoãn của việc công bố kết quả điều tra.
Trong một bài viết cho một tổ chức nghiên cứu ở Mỹ hôm thứ 5 vừa qua, ông Willy Lam (Lâm Hoà Lập), một nhà phân tích chính trị Trung Quốc nổi tiếng, cho biết 3 nguồn tin từ cấp bộ trong chính phủ Trung Quốc tiết lộ với ông là Chủ tịch Tập Cận Bình đã triệu tập một phiên họp khẩn với các viên phụ tá thân cận nhất ngay sau khi xảy ra vụ nổ để xem có động cơ chính trị ở đàng sau vụ này hay không.
Khi đó, ông Tập Cận Bình nghi ngờ vụ nổ là “một âm mưu chính trị” nhằm gây tổn thương cho chính phủ ông hoặc ít ra cũng làm cho ông “mất mặt” trong lúc ông đang chuẩn bị cho cuộc duyệt binh qui mô lớn vào ngày 3 tháng 9, một sự kiện mà ông Willy Lam cho là tương đương với một buổi lễ “lên ngôi” để tán thành quyền lực của ông Tập.
Theo ông Willy Lam, sự nghi ngờ của ông Tập nhắm vào mấy mươi viên tướng trong quân đội là tay chân của hai uỷ viên Bộ Chính trị đã bị thanh trừng là Tướng Từ Tài Hậu và Tướng Quách Bá Hùng, tuy không tìm thấy bằng chứng dứt khoát nào.
"Có thể là những vụ nổ này có dính líu tới một số khá đông những quan chức hay tướng lãnh trong quân đội, trong đảng, không hài lòng với ông Tập Cận Bình, nhất là với chiến dịch chống tham nhũng và sự thâu tóm quyền hành của ông này."
Âm mưu
Các nhà phân tích phân tích chính trị khác tiếp tục không tin là có một âm mưu chính trị. Ông Trương Minh, giáo sư chính trị học của Đại học Nhân dân Trung Quốc, phát biểu như sau.
"Nếu được chứng minh là đúng sự thật thì những kẻ chủ mưu gây ra vụ nổ làm thiệt mạng những người vô tội như vậy là những kẻ quá đỗi tàn nhẫn, vô nhân đạo."
Tuy có sự chú tâm của rất nhiều người trong và ngoài nước và đã bắt giữ các viên giám đốc công ty cùng với các quan chức chính phủ, giới hữu trách Trung Quốc cho tới giờ này vẫn chưa đưa ra lời giải thích nào về những gì đã gây ra đám cháy lớn ở nhà kho trước khi xảy ra những vụ nổ vào khuya ngày 12 tháng 8.
