Cơ quan Nguyên tử năng Liên Hiệp Quốc nói có được những tin tức đáng tin cậy là Iran đã có những hành động nhằm phát triển vũ khí hạt nhân.
Trong một phúc trình được công bố tại Vienna hôm thứ Ba, cơ quan Liên Hiệp Quốc nói những tin tức cho thấy Iran đã làm việc để thiết kế một vũ khí hạt nhân, gồm có “những bộ phận thử nghiệm.”
Phúc trình chứa đựng những cáo buộc mạnh mẽ nhất và chi tiết nhất của Liên Hiệp Quốc về tầm vóc quân sự của chương trình hạt nhân của Iran.
Thông tấn xã Iran Fars nói đại sứ Iran tại IAEA Ali Asghar Soltanieh bác bỏ, cho là phúc trình “không cân bằng” và “có động cơ chính trị.” Iran từ lâu vẫn một mực nói là chương trình hạt nhân của họ để tạo năng lượng một cách hòa bình.
Phúc trình nói Iran có vẻ đã thực hiện những hoạt động có liên hệ đến vũ khí hạt nhân như một phần của chương trình “có cấu trúc” trước năm 2003. Phúc trình cũng nói Iran có thể vẫn còn thực hiện những cuộc nghiên cứu liên hệ.
IAEA đưa ra phúc trình căn cứ vào tin tình báo do một số quốc gia thành viên cung cấp và những tài liệu do chính cơ quan này thu thập được.
Nga chỉ trích IAEA vì đã phân phối phúc trình cho 35 quốc gia của Hội đồng Quản trị cơ quan này.
Trong một tuyên bố, Bộ ngoại giao Nga nói hành động này có vẻ như nhằm ngăn cản một giải pháp ngoại giao cho cuộc tranh chấp về hạt nhân của Iran vào lúc có cơ may tái tục các cuộc hội đàm giữa Iran và các cường quốc.
|
Các nghị quyết LHQ lên án, chế tài Iran về chương trình hạt nhân: Năm 2003: IAEA tố cáo Iran che giấu những hoạt động hạt nhân của họ không tiết lộ cho các thanh sát viên của IAEA trong 18 năm, và hạn cho Iran cho đến cuối tháng 10 để chứng minh là họ không theo đuổi chương trình vũ khí hạt nhân. Vào tháng 12, Iran nói với IAEA họ sẽ hoãn chương trình tinh chế uranium và chịu để cho Liên Hiệp Quốc thanh tra nghiêm ngặt hơn những cơ sở hạt nhân của họ. Năm 2005: Iran bắt đầu lại việc tinh chế uranium tại nhà máy hạt nhân Isfahan vào tháng 8, nói đó là công việc có mục đích hòa bình. Vào tháng 9, IAEA chấp thuận 1 quyết nghị lên án Iran không tuân thủ các thỏa ước bảo vệ an toàn hạt nhân quốc tế. Năm 2006: Iran bắt đầu lại việc tinh chế uranium vào tháng 2. IAEA tố giác các hoạt động của Iran lên Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc vào tháng Tư. Hội Đồng Bảo An đòi Iran chấm dứt tinh chế vào ngày 31 tháng 8, bằng không sẽ bị chế tài. Iran phớt lờ kỳ hạn cảnh báo. Tháng 12, Hội Đồng Bảo An áp đặt vòng chế tài đầu tiên cấm buôn bán với Iran các chất liệu hạt nhân có tính nhạy cảm, và các phi đạn đạn đạo. Năm 2007: Iran phớt lờ thêm 1 kỳ hạn chót của Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc, đòi nước này ngưng tinh chế uranium vào tháng 2. Hội Đồng chấp thuận 1 vòng chế tài lần thứ 2 vào tháng 3. Vào tháng 5, ông Mohamed Elbaradei, giám đốc IAEA, cho biết chỉ còn từ 3 tới 8 năm nữa Iran sẽ có khả năng sản xuất một vũ khí hạt nhân. Năm 2008: Vào tháng 3, Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc thông qua một vòng chế tài thứ 3 nhắm vào Iran. Hoa Kỳ vận động Liên Hiệp Quốc chế tài Iran thêm nữa, nhưng Nga kêu gọi thương thuyết thêm. Năm 2009: Tháng 9, Iran báo cho IAEA là họ đang xây 1 nhà máy tinh chế uranium gần Qom. IAEA lên án Iran vào tháng 11. IAEA đề xuất 1 thỏa thuận trao đổi năng lượng, theo đó Iran sẽ gửi uranium sơ chế ra nước ngoài, để biến đổi thành năng lượng cho lò phản ứng hạt nhân của Teheran hầu thực hiện những nghiên cứu y học. Năm 2010: Iran trả lời về đề nghị trao đổi năng lượng của IAEA vào tháng 2, họ nói bất kỳ việc trao đổi uranium sơ chế nào cũng phải được thực hiện trên lãnh thổ Iran. Vào tháng 5, Iran đồng ý gửi uranium sơ chế sang Thổ Nhĩ Kỳ. Các nước tây phương chỉ trích kế hoạch này. Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc chấp thuận vòng chế tài thứ tư nhắm vào Iran trong tháng 6. Iran mở các cuộc thảo luận với 6 cường quốc thế giới tại Genève vào tháng 12, đồng ý mở thêm các cuộc thảo luận tại Istanbul vào tháng Giêng. Năm 2011: Các cuộc thảo luận giữa Iran và 6 cường quốc thế giới thất bại. Ông Yukio Amano, giám đốc IAEA tuyên bố hồi tháng 6 rằng Iran có thể đã thực hiện các hoạt động hạt nhân với tiềm năng quân sự . Ông cũng tố cáo Iran không chịu hợp tác. Tổng thống Iran, ông Mahmoud Ahmadinejad, bác bỏ những cáo buộc này. Trong 1 bản phúc trình tháng 11, IAEA cho biết họ có “những quan ngại nghiêm trọng” về các hoạt động hạt nhân của Iran. |
