IAEA thảo luận cách thoát khỏi bế tắc về chương trình hạt nhân Iran

Phát biểu trước Hội đồng Quản trị Cơ quan Nguyên tử năng Quốc tế hôm thứ Hai, Tổng giám đốc Yukiya Amano mô tả sự bất bình của cơ quan trong nỗ lực tìm hiểu về chương trình hạt nhân của Iran.

Ông nói những vấn đề nổi bật nhất vẫn còn dù rằng các thanh tra hạt nhân đã có hai chuyến viếng thăm Iran vào tháng Giêng và tháng Hai năm nay.

Ông Amano nói: “Dù có những cuộc thảo luận ráo riết, không có thỏa thuận nào về một đường hướng cơ cấu dẫn đến việc giải quyết vấn đề này.

Iran không cho tiếp cận địa điểm Parchin theo như yêu cầu của cơ quan.”
Trong một phúc trình vào tháng 11 năm ngoái, cơ quan có trụ sở tại Vienna này mô tả những cuộc thử nghiệm đáng nghi tại Parchin, phù hợp với việc phát triển một đầu đạn hạt nhân.

Ông Amano cũng nói Iran tiếp tục làm giàu chất uranium.

Iran tuyên bố chương trình hạt nhân của họ thuần túy nhằm mục đích hòa bình. Iran cũng đề nghị tái tục các cuộc thảo luận với các cường quốc phương Tây đã ngưng trệ trong hơn một năm. Phát biểu tại Geneva trong tuần qua, Bộ trưởng Ngoại giao Iran Ali Akbar Salehi gọi việc sản xuất vũ khí hạt nhân là một “tội lớn.”

Chương trình hạt nhân của Iran cũng nằm trong chương trình nghị sự tại Washington khi Tổng thống Barack Obama thảo luận với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu. Hai nhà lãnh đạo không đồng ý với nhau về chuyện Iran có thể nhanh chóng đến mức nào trong việc chế tạo một quả bom hạt nhân—cũng như chuyện có thể mở một cuộc tấn công quân sự nhắm vào các cơ sở hạt nhân của Iran.

Về Bắc Triều Tiên, Tổng giám đốc Amano mô tả những cuộc thảo luận giữa Bình Nhưỡng và Washington là một “bước quan trọng đi đúng hướng.”

Chính quyền Obama loan báo vào tuần trước là Bắc Triều Tiên sẵn sàng ngưng chương trình tinh chế hạt nhân và những cuộc thử nghiệm và cho phép các thanh tra IAEA giám sát.

Ông Amano nói: “Cơ quan không thể nào thực hiện bất cứ biện pháp an toàn nào tại nước Cộng hòa Nhân dân Triều Tiên trong gần 3 năm, do đó hiểu biết của chúng ta về tình trạng hiện tại của chương trình hạt nhân nước này có giới hạn.”

An toàn hạt nhân cũng sẽ được thảo luận trong tuần này tại Vienna, ngay trước kỷ niệm một năm ngày tai họa xảy ra tại nhà máy điện hạt nhân Fukushima của Nhật Bản.