Trong phúc trình hàng năm vừa công bố cho năm 2017, tổ chức Theo dõi Nhân quyền (HRW) kêu gọi các nhà lãnh đạo chính trị hãy chống lại điều mà tổ chức này gọi là “nghị trình dân túy độc tài”.
Ông Kenneth Roth, Giám đốc Điều hành của HRW, nói: “Năm vừa qua cho thấy tầm quan trọng của việc phải đẩy lùi mối đe dọa do những kẻ mị dân và chính sách phá hoại của họ đặt ra”.
Ông Roth tố cáo các chính khách theo chủ nghĩa dân túy độc đoán là tìm cách “thay thế các nền dân chủ, các chính quyền dân cử vốn vẫn bị giới hạn bởi các quyền và quyền pháp trị, bằng cách diễn giải những ước vọng của số đông theo hướng có lợi cho mục đích riêng”của họ.
Phúc trình hàng năm đơn cử nước Pháp là một ví dụ về một nỗ lực thành công để cưỡng lại chủ nghĩa dân túy kiểu này. Tổng thống Emmanual Macron lãnh đạo một chiến dịch tranh cử với lập trường tự do, thân Liên minh châu Âu, chống lại Mặt trận Quốc gia cực hữu do bà Marine Le Pen đứng đầu.
Tuy nhiên, phúc trình của HRW nói Tổng thống Macron có một số biểu hiện lẫn lộn trong mấy tháng đầu tại chức, “với các chính sách chống khủng bố và chuyến đi thăm Trung Quốc là những điều gây quan ngại”.
HRW tố cáo Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump là theo đuổi “các chính sách chống di dân, chia rẽ chủng tộc, và chiến dịch mạnh tay càn quét ma túy”, nhưng ghi nhận rằng nhiều nhóm công dân, nhà báo, luật sư, thẩm phán, và các thành viên dân cử trong chính đảng của ông Trump đã cưỡng lại các chính sách đó.
Tòa Bạch Ốc liên tục lặp lại rằng Tổng thống Trump đắc cử là nhờ ông cam kết giảm di dân. Ông Trump phủ nhận rằng ông phân biệt chủng tộc.
Tổ chức Theo dõi Nhân quyền khen ngợi Liên minh châu Âu vì đã đối đầu với “các chính quyền dân túy độc đoán” tại Hungary và Ba Lan. Cả hai nước đều phủ nhận những cáo buộc cho rằng họ hạn chế các quyền tự do cơ bản.
Nhưng phúc trình HRW chỉ trích EU về phản ứng của khối trước cuộc đàn áp chính trị ở Thổ Nhĩ Kỳ, và tố cáo Brussels nhắm mắt làm ngơ khi Tổng thống nước này, ông Recep Tayyip Erdogan “hủy hoại hệ thống dân chủ của Thổ Nhĩ Kỳ”, trong khi châu Âu tập trung vào việc tranh thủ sự giúp đỡ của ông Erdogan hầu chặn bớt làn sóng người tị nạn chạy sang châu Âu.
Các tác giả của phúc trình ca ngợi các quốc gia nhỏ hơn đang lấp vào khoảng trống để lại khi các nền dân chủ lớn hơn như Anh và Hoa Kỳ “thoái bộ khỏi vai trò truyền thống của họ”.
Phúc trình trích dẫn trường hợp Liechtenstein. Nước này đã vượt qua sự chống đối của Nga trong Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc để thiết lập một cơ chế nhằm thu thập bằng chứng cho việc truy tố tội phạm chiến tranh ở Syria.
Phúc trình ghi nhận cuộc tuần hành của phụ nữ ở Hoa Kỳ vào tháng 3 năm 2017 giờ đã trở thành một hiện tượng toàn cầu, khi phong trào #MeToo lan rộng ra khắp thế giới, nêu bật nạn ngược đãi và phân biệt đối xử đối với phụ nữ.
Giám đốc điều hành HRW Kenneth Roth nói các nhà hoạt động bảo vệ nhân quyền nên cảm thấy được khích lệ.
Ông nói:
“Bài học chính trong năm qua là nhân quyền có thể được bảo vệ chống những thách thức do chủ nghĩa dân túy đặt ra”.
