Chính quyền Hong Kong hôm 11/9 nói rằng Hạ viện Hoa Kỳ đã bóp méo sự thật trong một cuộc tấn công nhắm vào thành phố khi thông qua dự luật có thể đóng cửa các văn phòng đại diện của họ tại Mỹ, trong khi Bắc Kinh đe dọa sẽ có biện pháp đối phó nếu các văn phòng này bị đóng cửa.
Đạo luật chứng nhận Văn phòng Kinh tế và Thương mại Hong Kong là một phần trong một loạt các đề xuất lập pháp liên quan đến Trung Quốc đang được Hạ viện Mỹ xem xét kỹ lưỡng trong tuần này. Nhiều đề xuất dự kiến sẽ được cả Đảng Cộng hòa và Đảng Dân chủ ủng hộ, phản ánh sự đồng thuận mạnh mẽ rằng cần có hành động của quốc hội Mỹ để chống lại Bắc Kinh.
Nếu được chấp thuận, các biện pháp này vẫn cần được Thượng viện thông qua và được Tổng thống Hoa Kỳ ký trước khi chính thức trở thành luật. Chúng dự kiến sẽ làm gia tăng căng thẳng ngoại giao giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới, vốn coi nhau là đối thủ trong nhiều lĩnh vực và có quan điểm trái ngược nhau về nhiều vấn đề, bao gồm cả vấn đề Hong Kong.
Hôm 11/9, Bộ trưởng Thương mại và Phát triển Kinh tế Hong Kong Algernon Yau đã lên án mạnh mẽ việc thông qua dự luật này khi cho rằng đó là sự vu khống chính trị chống lại các luật bảo vệ an ninh quốc gia và bôi nhọ tình hình nhân quyền của thành phố "mà không có lý do gì cả".
Ông cho biết Phòng Thương mại Hoa Kỳ tại Hong Kong đã khảo sát các thành viên của mình và phát hiện ra rằng khoảng 70% số người được hỏi không cảm thấy tác động tiêu cực nào từ luật an ninh do Bắc Kinh áp đặt. Ông cho biết có khoảng 1.200 công ty Mỹ tại thành phố này.
"Việc thông qua dự luật ... thực sự không tạo ra bất kỳ lợi ích nào cho bất kỳ ai cả", ông Yau nói.
Chính quyền Hong Kong cho biết trong một tuyên bố rằng cuộc tấn công vào thành phố bán tự trị của Trung Quốc là "có động cơ chính trị", vi phạm luật pháp quốc tế và "can thiệp thô bạo" vào các vấn đề của Hong Kong.
Văn phòng Bộ Ngoại giao Trung Quốc tại Hong Kong cũng đã đưa ra một tuyên bố với lời lẽ mạnh mẽ, nói rằng nếu Mỹ thúc đẩy dự luật và đóng cửa các văn phòng, Trung Quốc sẽ có biện pháp đối phó kiên quyết.
Tại Bắc Kinh, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh cho biết đạo luật này chính trị hóa hợp tác thương mại bình thường và là "rất nghiêm trọng". Bà Mao nói rằng Hong Kong là nguồn thặng dư thương mại lớn thứ hai của Mỹ và cảnh báo động thái này cuối cùng sẽ gây nguy hiểm cho lợi ích của chính Hoa Kỳ.
"Trung Quốc kêu gọi Mỹ ngừng thúc đẩy dự luật, để không gây thêm tổn hại cho sự ổn định và phát triển của quan hệ Trung Quốc-Hoa Kỳ", người phát ngôn nói.
Dự luật đã được Hạ viện Hoa Kỳ thông qua với sự ủng hộ của lưỡng đảng, 413-3, hôm 10/9. Dự luật đề xuất yêu cầu Nhà Trắng xóa bỏ việc gia hạn một số đặc quyền cho ba Văn phòng Kinh tế và Thương mại Hong Kong tại Mỹ – ở Washington, New York và San Francisco – nếu thành phố này không còn được hưởng mức độ tự chủ cao từ Trung Quốc và cho các mục đích khác.
Theo các đề xuất, Bộ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ sẽ cần xác định xem các văn phòng này có xứng đáng được hưởng các đặc quyền hay không. Nếu câu trả lời là không, các văn phòng sẽ phải chấm dứt hoạt động trong vòng 180 ngày sau khi quyết định đó được chuyển đến Quốc hội.
Đại diện đảng Cộng hòa Chris Smith, chủ tịch Ủy ban Hành pháp Quốc hội Mỹ về Trung Quốc, cho biết trong một tuyên bố rằng đạo luật này là "bước cần thiết tiếp theo để thể hiện rõ ràng sự đoàn kết của chúng tôi với những công dân bị đàn áp của Hong Kong".
Kể từ khi Bắc Kinh áp dụng luật an ninh năm 2020 để dập tắt nhiều tháng biểu tình chống chính phủ vào năm 2019, chính quyền đã bắt giữ nhiều nhà hoạt động dân chủ hàng đầu, bao gồm cả người sáng lập Apple Daily Jimmy Lai và cựu lãnh đạo sinh viên Joshua Wong. Những người chỉ trích cho rằng các quyền tự do được hứa hẹn sẽ vẫn nguyên vẹn trong 50 năm khi cựu thuộc địa của Anh này trở lại dưới sự cai trị của Trung Quốc vào năm 1997 đã bị thu hẹp đáng kể.
Để đáp trả đạo luật này, Hoa Kỳ trước đây đã tước bỏ quy chế thương mại ưu đãi của lãnh thổ này và áp dụng lệnh trừng phạt đối với các quan chức cấp cao của Hong Kong. Nhưng Bắc Kinh và Hong Kong khẳng định rằng luật này là cần thiết để mang lại sự ổn định cho trung tâm tài chính này.
Anna Kwok, giám đốc điều hành của Hội đồng Dân chủ Hong Kong, một nhóm có trụ sở tại Washington ủng hộ phong trào dân chủ của Hong Kong, cho biết trong một tuyên bố rằng dự luật này là một phản ứng rất cần thiết để buộc chính quyền Hong Kong phải chịu trách nhiệm "về những vi phạm nhân quyền trắng trợn của họ". Bà Kwok nằm trong nhóm các nhà hoạt động ở nước ngoài bị cảnh sát Hong Kong nhắm bắt bằng việc treo thưởng.
Hong Kong có 14 văn phòng thương mại ở nước ngoài, nhằm mục đích tăng cường quan hệ kinh tế, thương mại và văn hóa giữa các vùng lãnh thổ nước ngoài và thành phố.
Nhưng họ đã bị giám sát chặt chẽ khi một giám đốc văn phòng tại chi nhánh London cùng với hai người đàn ông khác bị buộc tội tại Anh vì bị cáo buộc hỗ trợ cơ quan tình báo Hong Kong hồi tháng 5.
Vào thời điểm đó, chính quyền Trung Quốc tại cả Anh và Hong Kong đã chỉ trích các cáo buộc do chính quyền London đưa ra, nói rằng đây là cáo buộc mới nhất trong một loạt các cáo buộc "vô căn cứ và vu khống" mà chính phủ Anh đưa ra đối với Trung Quốc.
Diễn đàn