Đại sứ quán Trung Quốc tại Hà Nội hồi sáng 13/7 đăng lên trang Facebook chính thức của họ một bài viết cảnh báo rằng việc Mỹ xây dựng quan hệ tốt đẹp với Việt Nam là có mục đích “ly gián quan hệ Trung– Việt”, cũng như nhằm biến Việt Nam thành “con cờ phục vụ cho chiến lược Mỹ chèn ép Trung Quốc”.
Bài viết của tác giả là Tổng Biên tập Thời báo Hoàn Cầu Trung Quốc Hồ Tích Tiến được phái bộ ngoại giao Trung Quốc đăng lên chỉ hai ngày sau khi Việt Nam và Mỹ có một loạt các hoạt động trang trọng kỷ niệm 25 năm bình thường hóa quan hệ.
Nhân dịp kỷ niệm này, Tổng Bí thư-Chủ tịch nước Việt Nam Nguyễn Phú Trọng và Tổng thống Mỹ Donald Trump đã trao đổi thư chúc mừng. Nhà lãnh đạo Việt Nam ghi nhận rằng sau 25 năm, quan hệ Việt-Mỹ đã vượt qua “những khác biệt” để phát triển tích cực và ổn định, đưa Mỹ trở thành “đối tác hàng đầu” của Việt Nam trong nhiều lĩnh vực.
Ông Trọng cho biết Việt Nam tin rằng “quan hệ Đối tác toàn diện Việt Nam-Hoa Kỳ ngày càng đi vào chiều sâu, hiệu quả, bền vững, phục vụ lợi ích của nhân dân hai nước và đóng góp cho an ninh, hòa bình và thịnh vượng tại khu vực và trên thế giới”.
Về phía Tổng thống Donald Trump, thư của ông khẳng định sự phát triển của quan hệ đối tác giữa hai nước là “kỳ tích đặc biệt”. Nhà lãnh đạo Mỹ tiếp đến nhấn mạnh rằng “Hoa Kỳ duy trì cam kết tăng cường và mở rộng hơn nữa quan hệ giữa hai nước trên cơ sở tầm nhìn chung về một khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương hòa bình và thịnh vượng cũng như tôn trọng chủ quyền lẫn nhau và luật lệ”.
Cũng viết về 25 năm quan hệ Việt-Mỹ, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo nhắc lại trong thông điệp được Bộ Ngoại giao Mỹ công bố rằng nhân dân Việt Nam đã hai lần chào đón Tổng thống Trump đến Hà Nội và bày tỏ sự tin tưởng rằng Tổng thống và nhân dân Mỹ sẽ hợp tác với các đối tác và đồng minh của Mỹ để mang đến một kỷ nguyên thịnh vượng mới tại khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.
“Chúng tôi cam kết thực hiện mục tiêu đó và đưa 25 năm tiếp theo của quan hệ song phương trở thành hình mẫu về hợp tác và quan hệ đối tác quốc tế”, ngoại trưởng Mỹ khẳng định.
Đề cập đến các diễn biến kể trên, trong bài viết được gọi là “Nói vài lời thật lòng với người Việt Nam” trên trang Facebook của Đại sứ quán Trung Quốc ở Hà Nội, Tổng Biên tập Thời báo Hoàn Cầu nhắc nhở rằng Mỹ “từng ném hàng nghìn hàng vạn tấn bom” xuống miền bắc Việt Nam.
Tự nhận rằng mình “có thể đại diện cho suy nghĩ của nhiều người Trung Quốc bình thường”, ông Hồ Tích Tiến, đứng đầu tờ báo phục vụ mục đích tuyên truyền ra nước ngoài của Trung Quốc, xem quan hệ Mỹ-Việt biến chuyển từ thù thành bạn sau một phần tư thế kỷ “như trò trẻ con, thích dở mặt thì dở mặt”.
Điều hàng đầu được nêu lên trong bài viết của Tổng Biên tập Thời báo Hoàn Cầu là “Mỹ không thể nào thật lòng mong tốt cho Việt Nam, mục đích lớn nhất của Mỹ khi phát triển quan hệ với Việt Nam là lợi dụng Việt Nam”.
“Mỹ hiện dành muôn vàn cưng chiều cho Việt Nam, mục đích chỉ có một, đó là ly gián quan hệ Trung-Việt, dung túng Việt Nam đối trọng với Trung Quốc trong vấn đề trên biển khiến Việt Nam cũng trở thành con cờ phục vụ cho chiến lược Mỹ chèn ép Trung Quốc”, ông Hồ Tích Tiến viết.
Nếu Việt Nam đi lệch khỏi sự kiềm tỏa về mặt chính trị của Trung Quốc, những mối lợi của họ như Biển Đông, xuất khẩu hàng hóa, rất nhiều thứ khác nữa, Trung Quốc họ sẽ vuột mất. Cho nên bằng cách này hay cách kia, từ việc chỉ dùng lời nói hay có các hành động thật sự, Trung Quốc sẽ luôn luôn tìm cách để khống chế Việt Nam.Nhà hoạt động Nguyễn Lân Thắng
Việt Nam và Trung Quốc là hai bên tranh chấp chính về phần lớn vùng biển và các đảo trên Biển Đông.
Trong vài năm gần đây, Mỹ nhiều lần lên tiếng phản đối các động thái của Trung Quốc “bắt nạt”, “cưỡng ép” Việt Nam và các nước trong khu vực liên quan đến tranh chấp biển đảo và thăm dò dầu khí ở vùng biển giầu tài nguyên và có tầm quan trọng chiến lược này.
Vị tổng biên tập người Trung Quốc một mặt nhìn nhận rằng việc Việt Nam phát triển quan hệ với Mỹ “là quyền lợi của người Việt Nam” và người Trung Quốc “sẽ không phản đối”, nhưng mặt khác, ông nhấn mạnh rằng “chúng tôi [tức người Trung Quốc] sẽ phản đối quan hệ Việt-Mỹ bị lợi dụng để ủng hộ Mỹ kiềm chế Trung Quốc bằng bất cứ hình thức nào”.
Tổng biên tập họ Hồ cho rằng “Việt Nam có một số người theo đuổi chủ nghĩa dân tộc chống Trung Quốc” và theo ông, Hà Nội cần phải tránh để cho “chuỗi lên men tâm trạng này” dẫn dắt, cũng như “cần vĩnh viễn đề phòng trở thành ‘khẩu súng’ của Mỹ, bởi đó không những không thúc đẩy, mà còn gây nguy hại nghiêm trọng tới lợi ích quốc gia của mình”.
Ông Hồ cũng lưu ý rằng “Hà Nội cần giữ cảnh giác lâu dài” đối với Mỹ và phương Tây, vì theo ông, cùng với sự mở cửa của Việt Nam, “các thế lực chính trị chống đối nổi dậy trong và ngoài nước sớm muộn sẽ dấy lên cơn sóng lớn”, và khi đó, Mỹ và phương Tây “chắc chắn là những bên thêm dầu vào lửa”.
Nhà hoạt động Nguyễn Lân Thắng, người tích cực phản đối Trung Quốc chèn ép, vi phạm chủ quyền lãnh thổ Việt Nam trong nhiều năm nay, bình luận với VOA rằng việc Bắc Kinh mượn lời một lãnh đạo báo chí Trung Quốc để “vừa đấm vừa xoa” Việt Nam không phải là chuyện lạ trong quan hệ Việt-Trung.
Nhưng theo ông Thắng, việc Đại sứ quán Trung Quốc đưa ra thông điệp về các cặp quan hệ Việt-Mỹ, Việt-Trung ở thời điểm này cho thấy dường như đang có những về xáo trộn phe phái trong nội bộ chính trị ở cả Trung Quốc lẫn Việt Nam.
Nhà hoạt động cũng là Facebooker có tới 150 ngàn người theo dõi nói với VOA:
“Tôi tin rằng trong giai đoạn hiện nay, cán cân quyền lực ở Việt Nam đang có sự xáo động rất mạnh. Bởi vì Đại hội đảng lần thứ 13, việc chuẩn bị nhân sự cũng như sự vận động chính trị giữa mối quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc gây những xáo trộn rất lớn. Tất cả những lời tuyên bố, những lời đe dọa chỉ là biểu hiện của những cơn sóng ngầm bên trong không chỉ ở các việc ở đất nước Trung Quốc mà cả những việc ở Việt Nam nữa”.
Lời dọa nạt đó có thể dọa nạt những quan chức chính phủ, những người có ràng buộc về lợi ích cũng như có sự thần phục từ trước đến nay. Nhưng đối với nhân dân Việt Nam, sự đe dọa đó nó lại càng làm tăng thêm sự phẫn uất cũng như sự bất bình giữa Việt Nam với Trung Quốc.Nhà hoạt động Nguyễn Lân Thắng
Ông Nguyễn Lân Thắng cho rằng thông điệp trên trang Facebook của Đại sứ quán Trung Quốc có thể có tác dụng đối với một số thành phần trong chính phủ Việt Nam, song nó phản tác dụng đối với người Việt Nam nói chung:
“Lời dọa nạt đó có thể dọa nạt những quan chức chính phủ, những người có ràng buộc về lợi ích cũng như có sự thần phục từ trước đến nay. Nhưng đối với nhân dân Việt Nam, sự đe dọa đó nó lại càng làm tăng thêm sự phẫn uất cũng như sự bất bình giữa Việt Nam với Trung Quốc, cũng như quan hệ giữa người dân với chính phủ”.
Về tổng thể quan hệ Việt-Trung, nhà hoạt động vẫn thường bình luận về các sự kiện chính trị, xã hội được nhiều người theo dõi nhận định với VOA rằng bài viết được đăng bởi Đại sứ quán Trung Quốc ít nhiều thể hiện sự lo lắng của Bắc Kinh đối với xu thế giảm phụ thuộc của Hà Nội:
“Quyền lợi của Trung Quốc gắn liền với Việt Nam rất là nhiều. Nếu Việt Nam đi lệch khỏi sự kiềm tỏa về mặt chính trị của Trung Quốc, những mối lợi của họ như Biển Đông, xuất khẩu hàng hóa, rất nhiều thứ khác nữa, Trung Quốc họ sẽ vuột mất. Cho nên bằng cách này hay cách kia, từ việc chỉ dùng lời nói hay có các hành động thật sự, Trung Quốc sẽ luôn luôn tìm cách để khống chế Việt Nam”.
Sáu tháng trước dịp kỷ niệm 25 năm quan hệ Việt-Mỹ, hai nước Việt Nam, Trung Quốc kỷ niệm 70 năm quan hệ song phương hồi tháng 1 năm nay.
Trong các điện mừng giữa lãnh đạo hai bên, phía Việt Nam khẳng định chủ trương nhất quán, lâu dài của Đảng, Nhà nước Việt Nam là “ưu tiên hàng đầu” phát triển quan hệ hữu nghị truyền thống và đối tác hợp tác chiến lược toàn diện với Đảng, Nhà nước và nhân dân Trung Quốc.
Còn phía Trung Quốc bày tỏ nước này “coi trọng cao độ” việc phát triển quan hệ Trung-Việt, cũng như mong muốn nỗ lực cùng Việt Nam “nắm vững phương hướng phát triển đúng đắn” của quan hệ Trung-Việt, thúc đẩy quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Trung-Việt “không ngừng bước lên nấc thang mới”.
