Những máy bay chiến đấu của Anh đến thăm Nhật Bản sẽ bay ngang qua Biển Đông và Anh sẽ điều hàng không mẫu hạm tới Thái Bình Dương khi chúng đi vào hoạt động vào năm 2020 trước những lo ngại về tự do hàng hải ở đó, theo lời Đại sứ Anh tại Mỹ cho biết hôm thứ Năm.
Đại sứ Kim Darroch nói với một viện nghiên cứu chính sách ở Washington rằng những chiến đấu cơ Typhoon của Anh, hiện đang trên đường đến thăm Nhật Bản, sẽ bay qua những vùng biển có tranh chấp ở Biển Đông để khẳng định quyền bay ngang quốc tế, nhưng không đưa ra khung thời gian.
Phát biểu tại một sự kiện cũng có sự tham dự của Đại sứ Nhật Bản ở Washington, ông Darroch nói rằng đa số năng lực phòng thủ của Anh trong tương lai sẽ hướng vào vùng Trung Đông, nhưng nói thêm:
"Chắc chắn, khi chúng tôi đưa hai hàng không mẫu hạm mới của chúng tôi vào hoạt động vào năm 2020, và khi chúng tôi đổi mới và cập nhật lực lượng quốc phòng của chúng tôi, thì chúng sẽ xuất hiện ở Thái Bình Dương.
"Và chúng tôi hoàn toàn có cùng chung mục tiêu của chính quyền Mỹ này, và chính quyền kế tiếp, là bảo vệ tự do hàng hải và giữ cho những tuyến đường biển và đường không được rộng mở."
Dù Anh có nhiều mối bận tâm ở Trung Đông, "chúng tôi sẽ cố gắng đóng vai trò của mình" ở Thái Bình Dương, ông nói.
Bốn chiếc máy bay chiến đấu của Anh sẽ đến Nhật Bản vào tháng 10 để tham gia tập trận với lực lượng Nhật Bản trong bối cảnh căng thẳng gia tăng vì Trung Quốc tuyên bố chủ quyền đối với những lãnh thổ có tranh chấp ở Đông Nam Á, bao gồm cả Biển Đông và Biển Hoa Đông.
Tại Bắc Kinh, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng nói rằng tất cả các nước đều có quyền tự do hàng hải và bay ngang ở Biển Đông, phù hợp với luật pháp quốc tế, và không có tranh cãi gì về chuyện này.
"Chúng tôi hy vọng các bên liên quan có thể nghiêm túc tôn trọng những nỗ lực của các nước trong khu vực để bảo vệ hòa bình và ổn định ở Nam Hải [Biển Đông]," ông nói trong một cuộc họp báo thường nhật.
Một bài bình luận đăng trên các cơ quan thông tấn chính thức của Trung Quốc Tân Hoa Xã có giọng điệu mạnh mẽ hơn, nói rằng mối quan hệ Anh-Trung có thể bị tổn hại.
"Những phát biểu như vậy tạo ấn tượng rằng London có thể sớm chệch khỏi thái độ phần lớn là bàng quan về vấn đề Biển Đông và bắt đầu đóng vai trò can thiệp ở đó như Mỹ và Nhật Bản," bài viết nói.
"Nếu một máy bay chiến đấu của Anh thực hiện cái gọi là cuộc tuần tra "tự do hàng hải" ở Nam Hải, thì việc này sẽ chỉ làm phức tạp thêm vấn đề và đè nặng lên mối quan hệ Trung-Anh đang phát triển mạnh."
Đại sứ Nhật Bản Kenichiro Sasae cho biết Mỹ, Nhật Bản và Anh đã thảo luận về việc hợp tác hải quân nhiều hơn trong một cuộc họp tại Ngũ Giác Đài vào tháng 10 và Tokyo hoan nghênh sự can dự nhiều hơn của Anh trong nền an ninh của Châu Á.
