Hồi đầu tuần, Giáo hội Công giáo Cuba loan báo chính phủ cộng sản đã đồng ý thả 52 tù chính trị. 5 người trong số này sẽ được thả trước và được đưa sang Tây Ban Nha, số còn lại sẽ ra tù trong những tháng sắp tới.
Ngoại trưởng Tây Ban Nha gọi tin này là một mở đầu cho một “kỷ nguyên mới” tại Cuba.
Đối với nhiều gia đình tại Cuba, tin này được xem là lời cầu nguyện của họ đã được đáp ứng.
Bà Oscar Elias Biscet, có chồng là ông Elsa Morejon, một trong các tù chính trị:
“Tôi cho rằng sự kiện chồng tôi sẽ được thả sẽ tạo một thay đổi trong tôi, cải tiến cảm xúc của tôi. Từ khi nhà tôi bị bắt tôi vẫn hoàn toàn cảm thấy mình là một phụ nữ, một người vợ, và là một nhà chuyên môn trong công việc của tôi; nhưng sự xa cách với nhà tôi vẫn là một đau khổ lớn cho tôi.”
Nếu quả là sự thực thì đây là lần thả tù chính trị đông nhất của Cuba từ nhiều năm qua. Ông Peter Hakim của tổ chức Inter-American Dialogue phản ứng một cách thận trọng:
“Chúng ta luôn luôn sai lầm khi dự báo quá nhiều, suy diễn quá nhiều về bất kỳ chuyện gì xảy ra tại Cuba; bởi vì chúng đã đã nhiều lần thất vọng rồi lại thất vọng. Những gì mà hôm nay chúng ta tưởng là sự thắng thế của phe hữu thì ngày mai lại biến thành sự thành công của phe tả; những gì mà hôm nay chúng ta nghĩ là cởi trói thì ngày mai lại là đàn áp.”
Nhưng chuyên viên Philip Peters của Lexington Institute có ý kiến hơi khác:
“Nội chuyện chính quyền Cuba chịu đối thoại với Giáo hội Công giáo cũng tỏ cho thấy từ từ có sự thay đổi tại Cuba. Dĩ nhiên, sự kiện đó không giải quyết vấn đề nhân quyền ngay tức khắc, nhưng đó là chuyện tích cực.”
Nhiều doanh nghiệp Mỹ hy vọng việc thả tù chính trị sẽ khiến của nhà làm luật Mỹ tháo bỏ cấm vận thương mại và du hành sang Cuba, đã có từ mấy chục năm nay. Về mặt này, chuyên viên Peter Hakim nói:
“Bây giờ có nhiều người nghĩ đã đến lúc phải trải nghiệm bằng cách tách ra khỏi chính sách cấm vận đã có từ 50 năm qua, và xem ra chẳng có nhiều tác dụng.”
Một số dân biểu đang xét dự luật tháo bỏ cấm vận. Ông Patrick Kilbride của Phòng Thương mại Mỹ là một trong những người ủng hộ dự luật:
“Tôi cho rằng cấm vận chỉ có lợi cho Fidel Castro và giúp củng cố chế độ cộng sản, bởi vì họ đã có sẵn một con dê tế thần là Hoa Kỳ. Cứ có khó khăn gì thì cứ đổ cho Mỹ là xong.”
Nhưng ông Peter Hakim nói rằng những người muốn giữ cấm vận nêu lý do thành tích nhân quyền và chế độ toàn trị:
“Phe muốn giữ cấm vận cho rằng Hoa Kỳ cần phải giữ lý tưởng dân chủ của mình, và không nên tưởng thưởng Cuba cách này hay cách khác.”
Cuba vẫn nhất mực cho rằng họ không có tù chính trị mà chỉ có “quân đánh thuê” đang làm việc với Mỹ để phá hoại chế độ của họ.
