Trân Văn
Đầu tuần này, dư luận dậy sóng khi một nam tiếp viên của Vietnam Airlines vi phạm qui định về cách ly khiến ít nhất ba người bị nhiễm COVID-19. Sự kiện vừa kể khiến công chúng phẫn nộ vì nhiều cơ sở từ giáo dục đến kinh doanh phải đóng cửa, xáo trộn sinh hoạt của hàng chục ngàn người ở TP.HCM. Chưa kể đó còn là lý do làm nhiều triệu người lo âu vì sự bất cẩn ấy có thể dẫn đến đợt dịch thứ ba, cả xã hội lại lao đao, khốn khổ, gánh chịu đủ loại hậu quả phát sinh từ các biện pháp ngăn chặn...
Đến cuối tuần, lần đầu tiên, hệ thống công quyền Việt Nam loan báo quyết định khởi tố vụ án “làm lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người” để điều tra – xác định bị can, truy cứu trách nhiệm hình sự những cá nhân có liên quan (1)… Trong bối cảnh như thế, ông Chu Ngọc Anh – tân Chủ tịch thành phố Hà Nội - đột nhiên nổi như cồn, sau khi yêu cầu các cơ quan hữu trách của Hà Nội: Kiên quyết không để xảy ra làn sóng thứ ba. Nếu Hà Nội mà bung, mà toang, hứa với các đồng chí, tôi chịu trách nhiệm…
Nhìn một cách tổng quát, tuyên bố của tân Chủ tịch thành phố Hà Nội đã giúp… pha loãng căng thẳng về khả năng COVID-19 bùng phát thành đợt dịch thứ ba ở Việt Nam. Có hai lý do khiến công chúng dành sự chú ý của họ cho tân Chủ tịch thành phố Hà Nội nhiều hơn… COVID-19: Thứ nhất, đó là việc sử dụng Việt ngữ của Tiến sĩ Chu Ngọc Anh. Thứ hai là nhận thức về phạm vi trách nhiệm cũng như khả năng chịu trách nhiệm của các viên chức trong hệ thống chính trị, hệ thống công quyền Việt Nam...
***
Giống như nhiều người sử dụng mạng xã hội, không ít thân hữu của facebooker Nguyễn Xuân Diện như Nguyễn Khôi cũng tỏ ra hết sức bất ngờ và bất bình về giọng điệu của Tiến sĩ Chu Ngọc Anh vì… ‘Bung’ với ‘toang’ là lối ăn nói kiểu chợ búa. Dat Nguyen Quoc nhận xét: Thị trưởng Hà Nội mà giọng điệu rất… đầu đường xó chợ! Đặng Hữu Phúc cho rằng đấy là bằng chứng của… Hạ đẳng về đầu óc. Ăn nói như mấy thằng lêu lổng xăm trổ đầy người. Trần Kiên than: Rõ chán chủ tịch thủ đô (2)!..
Tuy nhiên việc tân Chủ tịch thành phố Hà Nội ăn nói kiểu… trẻ trâu chỉ là vấn đế thứ yếu! Vấn đề chính yếu – trách nhiệm - mới là điều mà công chúng bận tâm nhiều nhất, bàn luận sôi nổi nhất. Đọc xong tường thuật của tờ Thanh Niên về cuộc họp giữa ông Anh với Ban Chỉ đạo Phòng chống dịch COVID-19, Trần Nhộng, một độc giả của tờ báo này nêu thắc mắc: Thế nào là bung, thế nào là toang? Rồi chịu trách nhiệm bằng cách nào? NVH – một độc giả khác sửa lưng ông Chu Ngọc Anh: Không phải TP.HCM mà là Vietnam Airlines đề xuất và Ban Chỉ đạo Phòng chống dịch COVID-19 đồng ý cho phi công, tiếp viên cách ly tập trung trong bốn ngày rồi cho tự cách ly tại nhà (3)!
Sau khi trang Tin tức quân sự nêu thắc mắc về tuyên bố của ông Anh: Hứa chịu trách nhiệm nhưng chịu thế nào thì ông không nói. Can Le Duc phỏng đoán: Chắc là ai bệnh thì bác ấy chịu trách nhiệm… đi thăm! Nguyễn Xuân Sáng tin chịu trách nhiệm là… chịu lủi! Hùng Lê Việt khẳng định: Chắc chắn sẽ cho vài anh cấp dưới “về vườn” và chủ tịch “rút kinh nghiệm”. Còn theo Nghi Dao thì chịu trách nhiệm là: Ở lại thêm vài… nhiệm kỳ nữa để diễn hề cho mọi người xem!..
Rất nhiều người sử dụng mạng xã hội tại Việt Nam thắc mắc tại sao ông Chu Ngọc Anh không xác định sẽ tự xử như thế nào nếu Hà Nội “bung”, “toang”. Trên trang Tin tức quân sự, Nam Phan thách ông Chu Ngọc Anh: Từ chức! Dám không? Thi Le nhắn hỏi: Chịu trách nhiệm là từ chức hay… tự phê bình nghiêm túc rút kinh nghiệm vậy bố? Chỉ được cái mồm. Phan Đức thẳng thừng: Nghe nhiều nhàm! Sau khi xảy ra hậu quả đều hòa cả làng. Không kẻ nào từ chức. Toàn lên chức. Đấy là chịu trách nhiệm (4)…
Giống như nhiều sự kiện khác, tuyên bố của ông Anh khiến nhiều người phải dùng… thơ để… bình cho… nhã. Ví dụ Võ Hồng Ly: Hà Nội đừng sợ ‘bung’, ‘toang’. Đừng lo virus hoang mang suốt ngày. Bác Ngọc Anh hứa hôm nay. “Sẽ chịu trách nhiệm” sau này bung, toang... Chuyên môn dẫu thiếu vững vàng. Nhưng khoản hứa hẹn y chang một nòi! Ngược lại, Thuy Ha Nguyen không dùng thơ mà huỵch toẹt: Bà con đọc cho kỹ nha, ổng hứa với các đồng chí chớ không hứa với nhân dân đâu, đừng tưởng bở (5)!
***
Ai cũng biết, đến giờ, COVID-19 vẫn là bất trị, khó mà có thể đoán định những tổn hại mà loại virus này gây ra đối với nhân loại nói chung và Việt Nam nói riêng. Lo âu, căng thẳng rất dễ nóng giận, thiếu tỉnh táo nhưng những nhận định, bình phẩm đối với nhận thức về phạm vi trách nhiệm cũng như khả năng chịu trách nhiệm của các viên chức trong hệ thống chính trị, hệ thống công quyền Việt Nam rõ ràng là rất tỉnh táo và nhất quán. Chẳng rõ các viên chức hữu trách có cảm thấy đáng lo và trước nhất là tự thẹn?
Chú thích
(2) https://www.facebook.com/nxdien2k15/posts/2455354408100849
(4) https://www.facebook.com/ttqsnews24h/posts/3611994685554683
(5) https://www.facebook.com/hongly.vo.35/posts/10158721013979520
