Lãnh đạo Trung Quốc 'ngạc nhiên' về vụ thử nghiệm chiến đấu cơ

Giới chức phát biểu với điều kiện không nêu danh tính này nói rằng khi Bộ trưởng Gates nêu câu hỏi về cuộc thử nghiệm trong cuộc họp với chủ tịch Hồ Cẩm Đào chiều hôm nay, “rõ ràng là không có một giới chức dân sự nào trong phòng được thông báo”. Chủ tịch Hồ Cẩm Đào là một giới chức dân sự, và ông cũng là chủ tịch của Ủy ban Quân Sự Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc.

Bộ trưởng Gates không đề cập đến sự bất ngờ của chủ tịch Hồ Cẩm Đào, nhưng ông có nói chuyện với các phóng viên về những mối quan ngại của ông có liên quan đến một sự tách biệt giữa các nhà lãnh đạo dân sự và quân sự của Trung Quốc, và khả năng quân đội Trung Quốc đôi khi hành động một cách độc lập.

Ông Gates nói: “Tôi có những mối quan ngại về sự kiện này lâu nay và thành thực mà nói đây là một trong các lý do tôi gắn tầm quan trọng vào một cuộc đối thoại giữa hai bên bao gồm cả phe dân sự lẫn quân sự.”

Trong chuyến thăm này, ông Gates đã đề nghị một cuộc đối thoại sách lược quân-dân sự, nhưng các giới chức Trung Quốc chỉ hứa hẹn sẽ nghiên cứu ý kiến đó. Ông Gates tỏ ý hy vọng sẽ đạt được thỏa thuận về cuộc đối thoại đó trong nửa đầu năm nay.

Ông Gates cho hay Chủ tịch Hồ Cẩm Đào đã trấn an ông rằng thời điểm cuộc thử nghiệm chiến đấu cơ không có liên quan đến chuyến thăm của ông Gates, và bộ trưởng quốc phòng Hoa Kỳ nói ông tin lời chủ tịch Trung Quốc. Nhưng đáp lại một câu hỏi của phóng viên, ông Gates tỏ ý cho thấy ông nghĩ rằng hoãn lại cuộc thử nghiệm đó là điều thích hợp hơn. Và quyết định của một viên chức cấp cao khác tường trình về sự bất ngờ của chủ tịch Hồ Cẩm Đào cho thấy phái đoàn Mỹ tức giận trước thời điểm của cuộc thử nghiệm này.

Vấn đề mới nhất diễn ra vào lúc các giới chức Hoa Kỳ và Trung Quốc đang tìm cách đem lại cho mối quan hệ quốc phòng của hai bên một ánh sáng tích cực, bất kể những bất đồng còn tiếp diễn. Ông Gates nói các giới chức Trung Quốc cho biết họ sẽ không đình chỉ các cuộc đàm phán và trao đổi quốc phòng cấp công tác nữa để phản đối việc Hoa Kỳ bán vũ khí cho Đài Loan hay các chính sách khác mà họ không đồng ý. Nhưng ông nói các chuyến thăm cấp cao như thế này có thể bị ảnh hưởng. Ông Gates cũng công khai thừa nhận những mối quan ngại của Trung Quốc về vụ bán vũ khí, và nói rằng Hoa Kỳ có thể sẵn sàng giảm thiểu những vụ mua bán đó trong tương lai nếu căng thẳng dịu bớt giữa Đài Loan và lục địa.

Hôm nay, phát ngôn viên bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi lại một lần nữa kêu gọi Hoa Kỳ tôn trọng chủ quyền của Trung Quốc để bảo vệ mối quan hệ quốc phòng.

Ông Hồng Kêu gọi có các biện pháp “hữu hiệu và cụ thể” để ngăn tránh tình trạng bất ổn trong quan hệ quốc phòng giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc, rõ ràng là đề cập đến ý của Trung Quốc muốn ngưng các vụ bán vũ khí cho Đài Loan.

Bất kể căng thẳng đang tiếp diễn rõ ràng, Bộ trưởng Gates đã mô tả các cuộc đàm phán của ông ở Bắc Kinh là “rất tích cực”, nhưng ông thận trọng nói rằng phải có thời gian mới cải thiện được quan hệ quốc phòng giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc.

Ông Gates nói: “Đây là một lãnh vực mà chúng tôi phải chơi một trò chơi kéo dài. Đây không phải là một lãnh vực mà tôi cho rằng có thể thấy những khai thông ngoạn mục hay những hàng tít lớn trên báo chí, thay vào đó chỉ là một sự phát triển quan hệ và hoạt động một cách dần dà.”

Ông Gates nói ông hy vọng cuộc đối thoại sách lược mà ông đề nghị sẽ cải thiện sự thông cảm giữa hai nước về các ý đồ và sách lược của nhâu, vào lúc Trung Quốc tiếp tục tăng trưởng nhanh chóng về quân sự và Hoa Kỳ có các biện pháp để chống lại. Nhưng ông Gates cho biết ông không mưu tìm các cuộc đàm phán về kiểm soát vũ khí một cách cụ thể. Ông nói ông muốn có một mối quan hệ quốc phòng vững chắc, giống như mối quan hệ tình báo mà ông có liên quan khi còn làm việc cho Cơ quan Tình báo Trung ương.