Chương trình Các nhà Đầu tư Di dân hay còn gọi là “EB-5” được Quốc hội Hoa Kỳ thành lập bằng Đạo luật di trú năm 1990 nhằm kích thích nền kinh tế Mỹ qua việc tạo nên công ăn việc làm và vốn đầu tư của các nhà đầu tư nước ngoài. Theo một chương trình di trú thí điểm được thành lập lần đầu tiên vào năm 1992, thì để có thẻ xanh, các nhà đầu tư nước ngoài phải đầu tư ít nhất 500.000 đô la vào một khu vực được nhắm vào - thường là những khu vực có tỷ lệ thất nghiệp cao hay những khu vực nông thôn. Trong chuyên mục Câu chuyện nước Mỹ tuần nay, mời quý thính giả theo dõi chương trình Visa EB-5 được thực hiện tại một khu vực đầu tư ở bang Vermont, miền đông bắc Hoa Kỳ.
Theo một Chương trình thí điểm do Quốc hội Hoa Kỳ thành lập vào năm 1992 theo Đạo luật di trú năm 1990 nhằm kích thích các hoạt động kinh tế và tạo công ăn việc làm, đồng thời cho phép các người nước ngoài có cơ hội để trở thành thường trú nhân tại Hoa Kỳ, các nhà đầu tư nước ngoài phải đầu tư tối thiểu 500.000 đô la vào một dự án nằm trong một trung tâm vùng được cơ quan di trú Hoa Kỳ chấp thuận trước hay vào “một đơn vị kinh tế công hoặc tư có liên hệ đến việc giúp kinh tế tăng trưởng, gồm cả việc gia tăng xuất khẩu, cải thiện mức sản xuất trong vùng, tạo việc làm, hay giúp gia tăng vốn đầu tư nội địa.”
Một trong những dự án hội đủ các điều kiện này đã được thành lập tại bang Vermont, trong một dải đất rộng lớn nằm dọc biên giới Canada. Ông Bill Stenger, đồng chủ nhân một khu trượt tuyết đang làm sống lại vùng nông thôn với tỉ lệ thất nghiệp cao này bằng cách kêu gọi đầu tư nước ngoài để mở rộng khu trượt tuyết. Với số tiền thu hút được hiện nay, vào khoảng 270 triệu đô la, ông Bill Stenger và các đối tác đã xây dựng được ba khách sạn, một công viên nước trong nhà, một sân trượt băng, các trung tâm hội nghị, một số các tiệm ăn và cửa hiệu bán đủ loại hàng hóa.
Những công trình này đã giúp cho người dân trong vùng có được công ăn việc làm. Một trung tâm nghiên cứu công nghệ sinh học sắp được xây dựng cùng với nhiều khách sạn và nới rộng phi trường tại vùng này. Ngoài các nhà đầu tư tại Mỹ, ông Stenger còn kêu gọi các nhà đầu tư nước ngoài qua chương trình EB5. Trong gần 10 năm qua khu vực này đã hưởng được lợi ích của chương trình Visa EB5 bằng vốn đầu tư của các nhà đầu tư nước ngoài. Ông Stenger giải thích về chương trình EB5:
“Những nhà đầu tư đủ khả năng có thể đầu tư 500.000 đô la vào những dự án mới. Kết quả là có một số đáng kể việc làm được tạo ra. Những nhà đầu tư này được cấp thẻ xanh. Vợ và các con 20 tuổi hay trẻ hơn của họ cũng được cấp thẻ xanh. Họ có thể sống và làm việc tại bất cứ nơi nào trên nước Mỹ nếu họ muốn và họ được hưởng lợi do việc đầu tư và dĩ nhiên chúng ta cũng có lợi vì có thể xây dựng được những gì chúng ta biết có giá trị kinh tế trong vùng và được chính quyền tiểu bang hỗ trợ.”
Ông Stenger cho biết là trong vòng 3 đến 5 năm tới dự án mở rộng khu trượt tuyết dự trù thu hút được 500 triệu đô la với sự đầu tư của hàng ngàn nhà đầu tư nước ngoài trên toàn thế giới nhưng đặc biệt là khu vực châu Á.
“Có một điều lý thú là khoảng 40% các nhà đầu tư từ các nước châu Á như Trung Quốc, Nhật Bản, Nam Triều Tiên, Thái Lan, Việt Nam, Đài Loan. Và một điều may mắn là chúng tôi thành công 100% trong việc xin thẻ xanh cho những nhà đầu tư này và gia đình và tạo cơ hội để họ có thể đến Hoa Kỳ.”
Theo kinh nghiệm của ông Stenger các nhà đầu tư đều thu hồi được vốn lẫn lời:
“Những nhà đầu tư này thu được từ 2 đến 4% tiền lời và cuối 5 năm chúng tôi có một chiến lược trả lại cho các nhà đầu tư tiền đầu tư của họ.”
Đối với những chỉ trích cho rằng chương trình EB5 này không có gì khác hơn là cho phép những người giàu có được thẻ xanh, ông Stenger phát biểu:
“Chúng tôi có liên hệ sâu rộng đến chương trình phát triển kinh tế tại Vermont. Chúng tôi đầu tư vào nhiều công ty hay những việc kinh doanh khác nhau, tạo công ăn việc làm và nâng cao mức sống của người dân trong vùng và những người đầu tư vào chương trình này đều là những người, những gia đình tuyệt vời, những người thành công và tiền đầu tư của họ đã cho phép chúng tôi tạo cơ hội làm việc và phát triển kinh tế tại một khu vực rất khó tìm được vốn. Tôi rất cám ơn vì nếu không có đầu tư của họ, chúng tôi không có khả năng làm được việc chúng tôi đang làm.”
Ông Stenger nói rằng càng ngày càng có nhiều nhà đầu tư từ các nước Đông Á vào bang Vermont, đặc biệt là các nhà đầu tư giàu có của Trung Quốc muốn rời khỏi Trung Quốc cũng như những người giàu Nam Triều Tiên muốn rời khỏi nước này, đặc biệt sau khi Bắc Triều Tiên phóng thành công một rốckết đưa một vệ tinh vào quỹ đạo trái đất. Ông Stenger cho biết hiện có chương trình thu hút thêm nhiều nhà đầu tư châu Á.
“Chúng tôi có chương trình đi thăm châu Á vào cuối tháng 6, đầu tháng 7 với Thống đốc Peter Shumlin. Chúng tôi sẽ đi thăm Nhật Bản, Nam Triều Tiên, Trung Quốc và có thể Việt Nam. Chúng tôi sẽ mang theo thông điệp đến châu Á về việc làm cách nào đầu tư vào Vermont. Chúng tôi có những trang mạng và những cơ hội để vươn tới những quốc gia này với ngôn ngữ của các nước đó. Chúng tôi cũng làm việc chặt chẽ với các luật sư hiện đang làm việc tại những quốc gia này.”
Tuy nhiên theo ông Stenger số người châu Á tham dự vào chương trình này đông đảo nhất mà ông kỳ vọng lại là những sinh viên đang theo học đại học hay hậu đại học tại Hoa Kỳ và muốn ở lại nước Mỹ sau khi hoàn tất việc học. Ông Stenger giải thích:
“Những sinh viên này có thể được cha mẹ cho tiền nếu họ muốn. Chúng tôi đã có nhiều nhà đầu tư là sinh viên tốt nghiệp đại học hoặc hậu đại học được cha mẹ cho tiền để đầu tư để họ ở lại nước Mỹ và làm việc ở nơi nào họ muốn.”
Theo báo New York Times số ra ngày 18 tháng 12 năm 2011 thì con số các nhà đầu tư với vốn trên 500.000 đô la đã tăng gần gấp bốn lần trong hai năm qua, với trên 3.800 người trong năm tài chính 2011. Con số các nhà đầu tư nạp đơn xin đầu tư tại Mỹ tăng nhanh chóng đến nỗi chính quyền Obama đang tìm cách cải thiện thủ tục cứu xét các đơn đầu tư loại này. Trước đó vào cuối tháng 9 năm 2012, Tổng thống Obama đã ký ban hành luật S.3245 gia hạn chương trình cấp Visa EB-5 cho các Trung tâm Vùng Thí điểm thêm 3 năm nữa sau khi Luật này được hai viện Quốc hội Hoa Kỳ thông qua vào trung tuần tháng 9.
