Canada cho biết họ đã xác định nhà ngoại giao hàng đầu của Ấn Độ ở nước họ là đối tượng liên quan đến vụ ám sát một nhà hoạt động Sikh và đã trục xuất người này cùng 5 nhà ngoại giao khác hôm 14/10, trong khi tranh cãi leo thang xung quanh vụ một vụ sát hại hồi tháng 6/2023 và các cáo buộc khác.
Thủ tướng Canada Justin Trudeau cho biết nước ông đã trục xuất cao ủy Ấn Độ cùng những người khác – tất cả đều là đối tượng liên quan, trong khi bộ trưởng Ngoại giao Canada cho biết cảnh sát đã tìm thấy bằng chứng về một chiến dịch ngày càng nguy hiểm của các đặc vụ của chính phủ Ấn Độ nhắm vào công dân Canada.
“Chúng tôi sẽ không bao giờ dung thứ cho sự dính líu của chính phủ nước ngoài cũng như việc đe dọa và sát hại công dân Canada trên đất Canada,” Thủ tướng Trudeau nói. Ông cáo buộc rằng các nhà ngoại giao Ấn Độ đã thu thập thông tin về công dân Canada và chuyển cho băng nhóm tội phạm có tổ chức để tấn công người dân Canada, và nói rằng “Ấn Độ đã phạm một sai lầm lớn”.
Ấn Độ đã bác bỏ các cáo buộc này là vô lý.
Về phần mình, Bộ Ngoại giao Ấn Độ cho biết họ đã trục xuất quyền cao ủy và 5 nhà ngoại giao khác của Canada, và nói thêm rằng họ được yêu cầu phải rời khỏi Ấn Độ vào cuối ngày 19/10.
Thủ tướng Trudeau hồi năm ngoái nói rằng có những cáo buộc đáng tin cậy cho thấy chính phủ Ấn Độ có liên quan đến vụ ám sát nhà hoạt động người Sikh, Hardeep Singh Nijjar, ở Canada.
Bộ trưởng Ngoại giao Canada, bà Mélanie Joly, cho biết Cảnh sát Hoàng gia Canada đã thu thập “dư thừa bằng chứng rõ ràng và cụ thể xác định 6 cá nhân là đối tượng liên quan đến vụ sát hại ông Nijjar”.
Theo bà Joly, Ấn Độ đã được yêu cầu từ bỏ quyền miễn trừ ngoại giao và lãnh sự và hợp tác trong cuộc điều tra nhưng họ đã từ chối. Bà yêu cầu chính phủ Ấn Độ ủng hộ cuộc điều tra đang diễn ra “vì tìm hiểu tận cùng chân tướng vụ việc là vì lợi ích của cả hai nước chúng ta”.
Bà Joly lưu ý rằng bạo lực “thực sự gia tăng” sau các cáo buộc một năm trước.
Ông Mike Duheme, quan chức thuộc Cảnh sát Hoàng gia Canada, cho biết cảnh sát có bằng chứng cho thấy đặc vụ chính phủ Ấn Độ được cho là có dính líu đến các vụ giết người và hành vi tàn ác khác ở Canada.
“Chúng tôi đã tìm thấy rất nhiều thông tin về quy mô và mức độ của hoạt động tội phạm do các đặc vụ của chính phủ Ấn Độ điều khiển, và các mối đe dọa là hệ quả của nó đối với an toàn và an ninh của người dân Canada và các cá nhân sống ở Canada,” ông nói.
Ông Duheme từ chối đưa ra chi tiết cụ thể, với lý do các cuộc điều tra đang diễn ra, nhưng ông nói rằng đã có hơn một chục mối đe dọa đáng tin cậy sắp xảy ra khiến cảnh sát cảnh báo người dân các cộng đồng Nam Á, nhất là phong trào ủng hộ Khalistan, hay phong trào độc lập của người Sikh. Ông cho biết những nỗ lực thảo luận với cơ quan chấp pháp Ấn Độ đã không đi tới đâu.
Ông Nijjar, 45 tuổi, đã bị bắn chết trong chiếc xe bán tải của mình sau khi rời khỏi ngôi đền Sikh mà ông lãnh đạo ở Surrey, tỉnh British Columbia. Là công dân Canada sinh ra ở Ấn Độ, ông là chủ một công ty sửa ống nước và là nhà lãnh đạo của phong trào giành độc lập cho người Sikh vốn từng có ảnh hưởng mạnh mẽ.
Bốn công dân Ấn Độ sống ở Canada đã bị buộc tội giết ông Niijar.
Ấn Độ đã liệt ông Nijjar là một kẻ khủng bố vào năm 2020 và tại thời điểm ông ấy bị bắn chết, Ấn Độ lúc đó muốn bắt giữ ông do ông bị cho là dính líu đến một cuộc tấn công vào một giáo sỹ Hindu.
Ấn Độ đã nhiều lần chỉ trích chính phủ của Thủ tướng Trudeau vì mềm mỏng với những người ủng hộ phong trào Khalistan sống ở Canada. Phong trào Khalistan bị cấm ở Ấn Độ nhưng có sự ủng hộ của cộng đồng kiều dân Sikh, đặc biệt là ở Canada.
Để đáp lại những cáo buộc trước đó của Canada, năm ngoái Ấn Độ đã yêu cầu Canada rút đi 41 trong số 62 nhà ngoại giao của họ tại nước này. Quan hệ giữa hai nước đã trở nên băng giá kể từ đó.
Bộ Ngoại giao Ấn Độ hôm 14/10 nói rằng họ “có quyền thực hiện các bước tiếp theo để đáp lại sự ủng hộ của chính phủ Trudeau đối với chủ nghĩa cực đoan, bạo lực và chủ nghĩa ly khai chống lại Ấn Độ”.
Diễn đàn