Một nhà hoạt động cho nhân quyền Việt Nam nói với VOA rằng cô cần phải lên tiếng đòi công lý cho người da màu tại Mỹ.
Nước Mỹ trong vòng hơn một tuần lễ qua bị rúng động bởi các cuộc biểu tình rầm rộ ‘Không được coi thường mạng sống của người da màu’ (Black lives matter) sau cái chết của một người đàn ông da màu tên George Floyd trong khi ông bị khống chế bởi cảnh sát hôm 25/5.
Tại các thành phố lớn nhỏ của Mỹ, các cuộc biểu tình phần lớn ôn hoà trở thành cơ hội cho những kẻ cướp bóc, đốt phá, hôi của. Trong số các cơ sở thương mại bị thiệt hại có các cửa tiệm kinh doanh của người Việt.
‘Phải lên tiếng trước bất công’
Mai Khôi, ca sỹ bất đồng chính kiến từng diện kiến cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama lúc ông thăm Việt Nam năm 2016, đang có mặt tại New York và có xuống đường biểu tình cùng với người dân New York trong những ngày qua.
“Khi tôi xem video đó [video ghi lại vụ của ông Floyd] tôi không thể nào giữ được im lặng. Tôi thấy ở đây có sự bất công quá lớn và nguyên tắc của tôi là khi thấy sự bất công trước mặt thì tôi phải lên tiếng,” cô cho biết.
Ca sỹ Mai Khôi từng tham gia các cuộc biểu tình ‘Cá cần nước sạch, dân cần minh bạch’ ở thành phố Hồ Chí Minh, cuộc biểu tình ủng hội dân chủ ở Hong Kong và Đài Loan, biểu tình ủng hộ người nhập cư ở Úc. Quan điểm của cô là ‘đi biểu tình mỗi khi có dịp, bởi vì biểu tình là cách biểu đạt ý kiến của mình về một vấn đề chính trị-xã hội’.
Trước sự chỉ trích của nhiều người rằng các cuộc biểu tình này mang tính ‘bạo loạn’, ca sỹ Mai Khôi khẳng định rằng các cuộc biểu tình cô tham gia ở New York ‘rất ôn hòa, không hề có động thái gây bạo loạn gì cả’.
“Bạo loạn là có những thành phần quá xấu – họ đã lợi dụng để mà đập phá chứ tôi tin rằng những người đi ra đường biểu tình để lên tiếng phản đối sự bất công thì họ sẽ không bao giờ có hành động đập phá, bạo loạn. Đừng bao giờ quơ đũa cả nắm,” cô giải thích.
Theo cô thì những người xuống đường ở New York là ‘những người ủng hộ nhân quyền, phản đối bất công, phản đối phân biệt chủng tộc’.
Khi được hỏi trong bối cảnh bạo động và hôi của lan rộng thì có nên đi biểu tình để tạo điều kiện cho các hành động này hay không, cô trả lời: “Ai cũng có quyền thể hiện quyền tự do biểu đạt của mình, được quyền đi biểu tình mọi lúc mọi nơi trong khả năng có thể.”
Người ca sỹ này cho rằng bất ổn xảy ra ‘có trách nhiệm của chính quyền. “Nếu nhà nước phản ứng tốt hơn thì sẽ giảm bớt bạo loạn.”
Mặc dù các hành vi bạo động và cướp bóc gây ra rất nhiều thiệt hại cho những người kinh doanh buôn bán, trong đó có tiểu thương người Việt, Mai Khôi nói rằng cô ‘không tin sử dụng bạo lực sẽ giúp vãn hồi trật tự’.
‘Bảo vệ nhân quyền của tất cả’
Trong tình cảnh dịch bệnh Covid-19 vẫn còn hoành hành ở Mỹ với gần 2 triệu người nhiễm và 110.000 người đã thiệt mạng mà phần lớn trong số đó là ở New York, tâm dịch ở Mỹ, giới hữu trách đang cảnh báo nguy cơ dịch tái bùng phát từ các cuộc biểu tình tập trung đông người như hiện nay.
Mai Khôi cho biết cuộc biểu tình cô tham gia mặc dù rất đông đúc nhưng ‘không mất kiểm soát trong quá trình tuần hành.’
“Đại lộ số 1 mà mọi người di chuyển rất rộng, có đủ chỗ cho mọi người cách xa nhau 1,5-2 mét,” cô nói.
Vẫn theo lời cô, nhiều người thuộc các sắc tộc khác nhau đã ‘cùng nhau vượt qua nỗi sợ dịch bệnh để đoàn kết cùng nhau tạo ra một phong trào đòi công bằng và chống phân biệt chủng tộc’.
Tuy nhiên, cô cho biết không thấy ‘có người Việt nào khác tham gia biểu tình’ và cảm thấy ‘ngạc nhiên vì điều đó’.
“Tôi thấy những người tự cho mình là ủng hộ nhân quyền thì tôi không hiểu họ đã hiểu thế nào về nhân quyền. Nếu đã tin vào nhân quyền thì quyền được sống của một người da đen như George Floyd là rất quan trọng và cần được bảo vệ. Nếu đã tin vào nhân quyền thì phải bảo vệ nhân quyền của tất cả mọi người chứ không phải chỉ ủng hộ nhân quyền của những người mình thích, những người cùng chính kiến hay những người cùng sắc tộc với mình,” cô lập luận.
Ca sỹ này kêu gọi ‘phong trào nhân quyền Việt Nam nếu muốn phát triển thì phải có sự ủng hộ nhân quyền toàn thế giới’.
“Tôi ước gì Việt Nam có được sự đoàn kết để xuống đường như ở Mỹ,” cô bày tỏ. “Tôi hy vọng trong tương lai Việt Nam cũng có sự đoàn kết như vậy để có được phong trào lớn, tạo ra sự thay đổi lớn.”
‘Về Việt Nam mà biểu tình’
Trên trang Facebook cá nhân của Mai Khôi, có người công kích ca sỹ này về hành động xuống đường biểu tình ở Mỹ. Một người tên Thuy Pardo viết: “Điên khùng! Sang đây hùa theo làm loạn, cướp bóc hả? Về Việt Nam mà đấu tranh với tụi cộng sản cướp đất của dân, bán đất cho Tàu cộng thiết thực hơn đấy.”
Tuy nhiên, cũng có người như Thanh Mai Nguyen ủng hộ hành động của Mai Khôi: “Thực hiện quyền của mình và tôn trọng quyền của người khác cho dù mình không đồng tình, là hai mặt của một đồng xu mà người Việt chúng ta chưa quen.”
