Tổng thống Mỹ Donald Trump đe dọa sử dụng quân đội rộng rãi để chấm dứt “sự hỗn loạn và tình trạng vô luật lệ” bùng phát trên toàn nước Mỹ sau cái chết của một người Mỹ gốc Phi trong lúc ông này bị cảnh sát khống chế, khơi mào chỉ trích kịch liệt từ các đối thủ chính trị trong đó cựu Phó Tổng thống Joe Biden, người có nhiều khả năng được đề cử là ứng viên Tổng thống của Đảng Dân chủ.
Trong một diễn văn truyền hình trên toàn quốc tại Vườn Hồng Tòa Bạch Ốc, Tổng thống cảnh báo “nếu một thành phố hay tiểu bang không chịu có hành động cần thiết để bảo vệ sinh mạng và tài sản người dân, thì tôi sẽ điều động quân đội Mỹ và nhanh chóng giải quyết vấn đề cho họ.”
Phát biểu này rõ ràng nhắc tới Luật chống nổi loạn 1807, cho phép Tổng thống dẹp tình trạng vô luật pháp trong những trường hợp khẩn cấp. Luật được áp dụng gần đây nhất là vào năm 1992 trong vụ bạo loạn ở Los Angeles sau khi một người đàn ông Mỹ gốc Phi, Rodney King, bị cảnh sát đánh đập.
Tổng thống Trump nói ông sẽ “huy động tất cả nguồn lực sẵn có của liên bang, dân sự và quân sự, để chấm dứt nạn bạo loạn và cướp bóc, chấm dứt tình trạng phá hoại và đốt phá, bảo vệ quyền của những người Mỹ tuân thủ luật pháp, trong đó có các quyền qui định trong Tu chính án thứ hai.”
Tu chính án thứ hai của Hiến pháp Mỹ bảo vệ quyền của tất cả công dân Mỹ được sở hữu vũ khí.
Ngay trước khi Tổng thống phát biểu, các phóng viên chờ nghe bài diễn văn của ông tại Vườn Hồng có thể nghe những tiếng nổ lớn từ lựu đạn cay xung quanh Công viên Lafayette, nơi cảnh sát chống bạo động dùng khiên để đẩy lùi những người biểu tình ôn hòa. Cảnh sát cũng bắn đạn cao su và cảnh sát cưỡi ngựa cũng được điều động đến để giải tán người biểu tình ở khu vực này.
Mọi việc diễn ra nửa tiếng trước khi lệnh giới nghiêm 7 giờ tối có hiệu lực tại thủ đô Washington.
Hành động này nhằm mở đường tới khu vực Nhà thờ St. John, cách Tòa Bạch Ốc một khối nhà ở phía bắc. Sau lệnh giới nghiêm vài phút, ông Trump đã đi bộ tới thăm Nhà thờ, nơi bị thiệt hại nhẹ vào tối Chủ Nhật 31/5 với một đám cháy nhỏ tại tầng hầm.
Trước Nhà thờ, ông Trump cầm Kinh Thánh và tuyên bố “Chúng ta sẽ giữ đất nước an toàn.”
Sau đó, ông đi bộ trở lại Toà Bạch Ốc giữa vòng vây an ninh chặt chẽ.
Trong nhận định tại Vườn Hồng, ông Trump nói “nhiệm vụ đầu tiên và cao nhất trong tư cách Tổng thống là bảo vệ đất nước vĩ đại và nhân dân Hoa Kỳ. Tôi đã tuyên thệ gìn giữ luật pháp của đất nước chúng ta, và đó chính là điều tôi sẽ làm. Tất cả người Mỹ đều có lý do chính đáng để đau buồn và bất bình về cái chết thảm khốc của ông George Floyd. Chính quyền của tôi hoàn toàn cam kết rằng công lý sẽ được thực thi cho ông George và gia đình ông. Ông không chết vô nghĩa.”
“Tuy nhiên chúng ta không thể cho phép những người biểu tình công bình và ôn hòa bị nhận chìm vì đám côn đồ giận giữ. Những nạn nhân lớn nhất của bạo loạn là những công dân yêu chuộng hòa bình trong những cộng đồng nghèo khổ nhất của chúng ta, và là Tổng thống của họ, tôi sẽ chiến đấu để giữ cho họ được an toàn. Tôi sẽ chiến đấu để bảo vệ các bạn. Tôi là một Tổng thống của luật pháp và trật tự và là đồng minh của tất cả những người biểu tình ôn hòa.”
Vài giờ sau bài diễn văn và sự xuất hiện của ông Trump trước Nhà thờ St. John, ông Biden, người được coi là đối thủ của ông Trump bên đảng Dân chủ trong cuộc bầu cử Tổng thống tháng 11 năm nay, lên án hành động của ông Trump trên Twitter. “Ông ta sử dụng quân đội Mỹ để chống nhân dân Mỹ,” ông Biden viết. “Ông ta bắn hơi cay vào người biểu tình ôn hòa và bắn đạn cao su. Để chụp hình.”
“Vì con em của chúng ta, vì mỗi một người dân của đất nước, chúng ta phải đánh bại ông ấy.”
Lực lượng Vệ binh Quốc gia
Tất cả 1.200 binh sĩ Vệ binh Quốc gia tại thủ đô đã được điều động và 5 tiểu bang đã nhanh chóng gởi thêm từ 600 đến 800 vệ binh, một số được trang bị vũ khí sát thương, các giới chức cho biết.
Theo các giới chức Bộ Quốc phòng, Tổng thống đã ra lệnh cho quân đội điều động một tiểu đoàn quân cảnh đến Washington, là nơi mà quân đội có thể làm như vậy không cần phải trước tiên là tham khảo ý kiến của thống đốc một tiểu bang.
Vào đêm 1/6, một máy bay trực thăng Black Hawk của bộ binh bay thấp trên khu vực Phố Tàu lịch sử tại Washington để “biểu dương lực lượng.”
Hành động của ông Trump được xem là ‘giương oai diễu võ’ cao độ nhất kể từ khi ông nhậm chức cách đây 3 năm rưỡi.
Sau phát biểu của Tổng thống Trump, ký giả Don Lemon của CNN bình luận trên đài này: “Tôi nghĩ rằng Tổng thống đang chơi một trò chơi hết sức nguy hiểm.”
Ông Trump nhiều lần gọi CNN là “tin vịt” và thường mô tả truyền thông chính thống Mỹ là “kẻ thù của nhân dân.”
