Bộ Ngoại giao Mỹ hoãn phúc trình báo cáo cho Quốc hội đánh giá liệu Hong Kong có được hưởng đủ quyền tự trị từ Trung Quốc hay không để tiếp tục được hưởng ưu đãi đặc biệt của Mỹ, Ngoại trưởng Mike Pompeo loan báo ngày 6/5.
Ông Pompeo nói tại một cuộc họp báo là việc trì hoãn phúc trình là để xem xét thêm bất cứ hành động thêm nào nữa từ Bắc Kinh trước Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc ngày 22/5 mà “có thể gây phương hại thêm sự tự trị của cư dân Hong Kong.”
Luật “Nhân quyền và Dân chủ Hong Kong” được Quốc hội Mỹ thông qua và Tổng thống Donald Trump ký ban hành năm ngoái yêu cầu Bộ Ngoại giao Mỹ chứng nhận ít nhất mỗi năm một lần là cựu thuộc địa Anh vẫn có đủ dân chủ để được hưởng những điều khoản ưu đãi đặc biệt của Mỹ giúp Hong Kong vẫn giữ được vị thế là một trung tâm tài chánh thế giới.
Theo luật này, các giới chức chịu trách nhiệm vi phạm nhân quyền tại Hong Kong có thể bị chế tài, trong đó có việc bị cấm visa và phong tỏa tài sản.
Năm 2019 Hong Kong rúng động vì nhiều tháng biểu tình đông người tham dự, đôi khi trở thành bạo động, khi người dân phản đối dự luật dẫn độ (hiện đã được rút lại) đưa các nghi can về Hoa lục xét xử và kêu gọi dân chủ nhiều hơn.
Văn phòng của Trung Quốc phụ trách về các vấn đề Hong Kong sáng ngày 6/5 cảnh báo thành phố này sẽ không bao giờ yên tĩnh trừ phi “những người biểu tình áo đen bạo động” bị dẹp tất cả. Văn phòng này mô tả người biểu tình Hong Kong là “virus chính trị” tìm cách độc lập khỏi Bắc Kinh.
Cảnh sát chống bạo động giải tán một đám đông khoảng 300 nhà hoạt động đòi dân chủ cuối tháng trước, cuộc biểu tình lớn lần đầu tiên kể từ khi chính quyền cấm tụ tập tại những nơi công cộng vào cuối tháng 3 để chặn đứng virus corona lây lan.
Việc bắt giam 15 nhà hoạt động vào tháng 4, trong đó có những chính trị gia kỳ cựu, một nhà xuất bản nổi tiếng và những luật sư kỳ cựu làm sống lại phong trào biểu tình và khiến Washington và các tổ chức quốc tế lên án.
Anh quốc trả lại Hong Kong cho Trung Quốc vào năm 1997, và lãnh thổ này được hứa hẹn “một mức độ tự trị cao” trong 50 năm, tạo thành căn bản cho tình trạng đặc biệt của lãnh thổ này theo luật Mỹ.