Các chuyên gia y tế ở Campuchia đã hoảng hốt khi một nhóm dân làng sống gần thành phố Battambang lớn thứ nhì nước này có thử nghiệm dương tính HIV hồi tháng 12. Khoảng 212 người ở đó nay được biết là đã bị nhiễm loại virus này. Chính phủ đổ lỗi cho một y tá không có giấy phép hành nghề bị tố cáo là sử dụng lại các kim chích, và hứa sẽ tiến hành một cuộc trấn áp các y sĩ giả hiệu. Từ xã Roka của Campuchia, thông tín viên VOA Robert Carmichael ghi nhận chi tiết.
Các bác sĩ nói ngôi làng bị tác động nặng nhất trong vụ bộc phát HIV trong khu vực của xã Roka, nơi 12% dân làng được thử nghiệm cho tới giờ này đã có kết quả dương tính. Tỷ lệ này cao gấp 10 lần so với tỷ lệ trên toàn quốc.
Người dân Campuchia thường được chữa trị bằng cách tiếp nước biển hay tiêm chích khi bị đau ốm. Các giới chức gán sự kiện tăng vọt về nhiễm HIV ở đây với một y tá không có giấy phép hành nghề sử dụng lại các kim chích. Viên y sĩ giả hiệu này, đã hành nghề ở đây hơn 2 thập niên, đang chờ bị xét xử.
Nông gia 72 tuổi và là hội đồng xã Sem Chom đã có thử nghiệm dương tính HIV trong tháng trước, cũng như ít nhất một chục thân nhân, từ trẻ em cho đến người gia. Ông nói mọi người đều tức giận.
“Thứ nhất, chúng tôi đã mất con vì chuyện này. Thứ hai, chúng tôi không còn sức để kiếm ăn và nuôi sống gia đình. Thứ ba, tôi muốn biết lý do đích thực đằng sau vụ này. Tôi cũng muốn thấy viên y sĩ đó phải vào tù.”
Vụ bộc phát này là một cú đánh nghiêm trọng vào các nỗ lực phòng chống HIV. Trong 15 năm qua, tỷ lệ lây nhiễm đã hạ giảm từ 2 phần trăm xuống còn 0,6%.
Cuộc chiến của Campuchia chống lại HIV được điều hành từ văn phòng NCHADS của chính phủ ở Phnom Penh. Người đứng đầu văn phòng này, bác sĩ Mea Chhivun, nói giới hữu trách đang tìm cách xác định liệu những gì xảy ra ở xã Roka có phải là một sự cố đơn lẻ hay không.
“Vì thế lý do vì sao kế hoạch trong tương lai gần của chúng tôi là tiến hành cuộc khảo cứu về sự lan tràn của HIV, và sau đó chúng tôi có thể nói, được, không có vấn đề gì: vụ bộc phát chỉ xảy ra ở xã này. Cho đến giờ này, vẫn chưa có gì rõ rệt. Do đó, khi nào chúng ta có được kết quả rõ ràng của cuộc khảo cứu thì ta mới có thể nói được.”
UNAIDS là một đối tác chính trong nỗ lực phòng chống HIV. Sự liên kết các kim chích với các y sĩ hành nghề không co giấy phép tỏ ra là một lời kêu gọi cảnh tỉnh cho các chuyên gia y tế, theo lời phối hợp viên của UNAIDS ở Campuchia, bà Marie-Odile Emond. Bà nói vụ bột phát ở Roka sẽ không gây phương hại cho sự tập trung hợp tác với những nhóm có rủi ro cao như những người hành nghề mại dâm.
“Bởi vì, một lần nữa tất cả những phỏng đoán là dịch bệnh tập trung chủ yếu ở một số nhóm người chính bị tác động. đồng thời sự cố đơn lẻ vào lúc này cần phải được tìm hiểu thêm với cuộc điều tra đang xúc tiền để xem liệu có rủi ro nào khác, liệu có cần phải mở thêm các cuộc điều tra để ngăn chặn một sự cố như vậy xảy ra ở bất cứ nơi nào khác trong nước.”
Chính phủ nói sẽ cấm chỉ những người hành nghề không có phép. Nhưng đã có luật lệ về việc này từ nhiều năm này và rõ ràng là luật lệ không được thực thi ở Roka. Gia đình ông Serm Chom chỉ là một trong những gia đình phải trả giá vì bộ luạt không được thi hành.
