Báo chí Việt Nam đưa tin Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường nói trước Quốc hội hôm 16/11 rằng "biển miền Trung đã an toàn".
Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết bộ của ông trong tháng 8 và tháng 9 đã công bố rằng về cơ bản môi trường biển 4 tỉnh miền Trung - từ Hà Tĩnh đến Thừa Thiên Huế - đã an toàn sau thảm họa do hãng Formosa gây ra hồi tháng 4. Ông Hà nói kết luận của bộ dựa trên những điều tra, đánh giá bài bản và được xác nhận bởi các cơ quan tư vấn trong và ngoài nước.
Báo chí trích lời ông phát biểu rằng: “Hôm nay, trước Quốc hội, tôi xin khẳng định biển miền Trung an toàn. Trên cơ sở phân tích khoa học cho thấy hoạt động du lịch, thể thao, nuôi trồng thuỷ sản..., có thể tiến hành bình thường”.
Ông Hà cũng cho hay Bộ Y tế tiếp tục phân tích hải sản 4 tỉnh miền Trung và ông tin tưởng thời gian tới Bộ Y tế “sẽ công bố toàn bộ hải sản miền Trung an toàn”.
Đánh giá về mức độ thuyết phục của phát biểu của bộ trưởng, Đại biểu Quốc hội Dương Trung Quốc nói với VOA:
“Đây là phát biểu của bộ trưởng trong cuộc chất vấn thì chúng tôi cũng ghi nhận như vậy thôi. Vấn đề còn lại là có bằng chứng, bằng cớ đầy đủ, nhất là làm sao thuyết phục được người dân địa phương ấy, họ cảm nhận được cái chuyện đó, và nó được trở lại từng bước với các sinh hoạt bình thường cũng như các hoạt động kinh doanh hay là khai thác biển ở địa phương này”.
Trong khi đó, từ Nghệ An, nhà hoạt động Hoàng Bình bày tỏ quan điểm với VOA:
“Câu trả lời của Bộ trưởng Tài nguyên-Môi trường Trần Hồng Hà hết sức vớ vẩn và thiếu căn cứ tại vì sau thời gian Formosa xả thải, chưa hề có biện pháp xử lý gì mà ông đã tuyên bố biển miền Trung đã tự đào thải, tự làm sạch, rất là vô lý. Người dân ở đây rất là bức xúc về câu nói đấy. Họ không thể chấp nhận được. Biển không thể đánh bắt hải sản được. Họ không sống bằng biển được mà ông lại nói biển tự làm sạch. Sắp tới thì tôi nghĩ rằng rất nhiều người dân sẽ kiện Formosa và họ không chấp nhận việc Bộ trưởng Tài nguyên-Môi trường nói rằng là biển sạch”.
Ông Bình nói điều người dân cần là nhà chức trách công bố cụ thể các biện pháp đánh giá môi trường, kết quả xét nghiệm các mẫu nước, mẫu cá. Tuy nhiên cho đến lúc này thông tin về những việc đó “vẫn là con số không”.
Ông nói thêm là thời gian gần đây các nhà hoạt động thuộc giới xã hội dân sự đang “phải làm thay công việc nhà nước” khi họ lấy mẫu nước và cá để gửi đi xét nghiệm xem nước và cá đã sạch, an toàn chưa, nhưng chưa có câu trả lời.
Về tình hình đời sống ngư dân ở các tỉnh Hà Tĩnh và Nghệ An, ông Bình cho hay:
“Cuộc sống của họ rất là điêu đứng. Ngay cái vụ biển này, họ phải đi rất là xa, xa gấp 4, 5 lần, vào tuốt biển phía Nam hoặc ra tuốt biển phía Bắc. Họ ra khơi xa thì không thể đánh bắt được. Mà kể cả đi xa thì họ vẫn không thể bán được giá như trước bởi vì tâm lý hoang mang của người dân họ không tiêu thụ hải sản độc hại. Nhiều vùng như vùng Phú Yên, Song Ngọc, Cửa Lò ngoài Nghệ An họ điêu đứng họ chết, phải bán cả thuyền. Đặc biệt nhất, là vùng Kỳ Hà, người dân ở đây coi như là cửa tử của họ rất là gần, họ không thể sống bằng nghề gì. Tại vì họ ở ngay tâm điểm của Formosa. Họ đánh bắt gần bờ, ở ngay eo biển đấy. Bây giờ họ phải ở nhà, hàng ngàn người dân phải ở nhà mà không nhận được hỗ trợ, đền bù”.
Nhà hoạt động Hoàng Bình cho biết thêm việc chính quyền đứng phân phối tiền đền bù của Formosa cho người dân bị ảnh hưởng có nhiều điều bất hợp lý. Ông nói có những vùng bị thiệt hại nặng do thảm họa của Formosa lại chưa được đền bù hoặc được đền ở mức thấp, trong khi những vùng bị nhẹ lại được đền bù sớm và ở mức cao.
Ông Bình cho rằng đây có thể là một “mưu đồ” của nhà chức trách tạo ấn tượng với công chúng là “họ đang tiến hành đền nhưng số tiền không đủ nên họ đền những chỗ ít trước để lấp liếm”. VOA không có điều kiện để kiểm chứng lời cáo buộc này ngay lập tức.
Trong cuộc trả lời chất vấn trước Quốc hội hôm 16/11, nói về trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân liên quan đến vụ Formosa, Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà nói bộ của ông đã “kiểm điểm với tinh thần nghiêm túc, không né tránh từ cao đến thấp. Nội dung kiểm điểm được gửi các cơ quan cấp trên theo đúng quy định, khi có kết quả sẽ công khai”.
