Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Ashton Carter nói Trung Quốc “rốt cuộc có thể dựng lên Vạn lý Trường thành của tự cô lập” nếu họ tiếp tục những hoạt động quân sự hoá có tính chất gây hấn tại những hòn đảo có tranh chấp ở Biển Đông.
Phát biểu ngày hôm nay trước các vị bộ trưởng quốc phòng, các nhà phân tích an ninh và các học giả tham dự cuộc Đối thoại Shangri-la ở Singapore, ông Carter nói có “mối lo ngại mỗi ngày một tăng” về những hành động của Trung Quốc trong vùng biển chiến lược này và các nơi khác.
Mối quan tâm đặc biệt vào lúc này là Trung Quốc có tiến hành hay không kế hoạch lấp biển lấy đất tại bãi cạn Scarborough, nơi mà Philippines cũng có tuyên bố chủ quyền và cách Vịnh Subic 200 kilo mét về hướng tây.
Ông Carter nói rằng một hành động như vậy sẽ “có tính chất khiêu khích và gây bất ổn.”
Tại cuộc họp báo sau đó trong ngày hôm nay, ông Carter nói hành động như vậy của Trung Quốc sẽ gây ra những phản ứng từ Hoa Kỳ và các nước khác.
Bà Bonnie Glaser, giám đốc Dự án Sức mạnh Trung Quốc của Trung tâm Chiến lược và Quốc tế ở Washington, nói một phản ứng có thể có của Washington là công khai tuyên bố hiệp ước phòng thủ chung Mỹ-Phi không có giới hạn địa lý cho nên “nếu các lực lượng hoặc tài sản của Philippines bị tấn công ở bất cứ nơi nào, Hoa Kỳ đều có bổn phận giúp đỡ.”
Ông Giả Khánh Quốc, một học giả Trung Quốc, khi phát biểu tại hội nghị này sáng ngày hôm nay, cho rằng chính nước Mỹ, chứ không phải Trung Quốc, đã làm cho căng thẳng leo thang qua việc đưa máy bay quân sự và chiến hạm tiến vào khu vực gần lãnh thổ của các nước khác dưới danh nghĩa “tự do hàng hải.”
Ông Giả cũng nói rằng vụ tranh chấp Biển Đông đã bị thổi phồng quá độ và nêu câu hỏi với ông Carter là “Tại sao lại tập trung chú ý vào Trung Quốc” trong lúc các nước khác cũng có những hoạt động lấp biển lấy đất tại những hòn đảo có tranh chấp?
Bộ trưởng Carter trả lời rằng Trung Quốc thực hiện những hành động khiêu khích này nhiều hơn bất kỳ nước nào khác cho nên Trung Quốc đã trở thành trọng tâm chú ý.
Nữ thiếu tướng Diêu Vân Trúc của quân đội Trung Quốc hôm nay cũng lên tiếng chỉ trích các hoạt động tự do hàng hải của Mỹ ở Biển Đông. Nhà nghiên cứu của Viện Khoa học Quân sự của Quân đội Trung Quốc nói rằng những hành động đó của Mỹ có thể được diễn giải là “chuẩn bị chiến trường.”
Cuộc hội thảo an ninh ở Singapore diễn ra trong lúc Toà án Trọng tài Quốc tế chuẩn bị đưa ra phán quyết về vụ kiện của Philippines chống lại những yêu sách chủ quyền của Trung Quốc.
Bắc Kinh tuyên bố không bị ràng buộc bởi phán quyết của toà án ở La Haye và xem tiến trình này là bất hợp pháp.
Bộ trưởng Carter nói rằng lập trường của Trung Quốc là sai lầm và phán quyết đó chính là một cơ hội để Trung Quốc và các nước khác trong khu vực theo đuổi một tương lai có nguyên tắc, thực hiện lại hoạt động ngoại giao để làm giảm căng thẳng.
Nhật Bản đã lên tiếng ủng hộ chủ trương của Mỹ.
Bộ trưởng Quốc phòng Nhật, ông Gen Nakatani hôm nay nói tại hội nghị rằng “Tất cả phán quyết hoặc quyết định của các toà án liên hệ phải được tuân hành đầy đủ bởi tất các các nước có yêu sách chủ quyền, phù hợp với luật pháp quốc tế.”
Đối thoại Shangrila và Hội nghị Thượng đỉnh An ninh Á châu hàng năm có sự tham dự của các đại diện của hơn 50 quốc gia.
Ngoài vấn đề Biển Đông, hội nghị Shangri-la cũng bàn về vấn đề Bắc Triều Tiên và chống khủng bố.
