Bầu cử Mỹ: Phe Cộng hòa lăm le lấy lại quyền lực trong Quốc hội

Với số ghế nhỉnh hơn một chút ở Hạ viện và chia đều ở Thượng viện, phe Dân chủ có thể dễ dàng chứng kiến quyền lực mong manh của họ trượt khỏi tầm tay khi đối mặt với một thế hệ ứng cử viên Cộng hòa mới, theo AP.

Toàn bộ 435 ghế trong Hạ viện và một phần ba trong tổng số 100 ghế tại Thượng viện đang được định đoạt tại các phòng phiếu. Nếu những ‘tân binh’ của Đảng Cộng hòa giúp đảng này giành quyền kiểm soát Hạ viện, và có thể là cả Thượng viện, thì kết quả đó sẽ đặt ra những thách thức mới đối với khả năng điều hành của Quốc hội.

Lãnh đạo phe Cộng hòa tại Hạ viện Kevin McCarthy, người có thể giành được chức chủ tịch Hạ viện vào năm sau nếu phe Dân chủ mất quyền lực, đã tuyển mộ một lớp các ứng cử viên Cộng hòa đa dạng nhất về chủng tộc, với nhiều phụ nữ hơn bao giờ hết. Nhưng cũng có một nhóm mới gồm những người trung thành với cựu Tổng thống Donald Trump, bao gồm cả những người hoài nghi và phủ nhận kết quả cuộc bầu cử năm 2020, một số người từng có mặt xung quanh Điện Capitol vào ngày 6 tháng 1 năm 2021 trước khi bạo loạn bùng phát.

Phe Cộng hòa chỉ cần giành được thêm năm ghế trong Hạ viện để đạt được đa số 218 ghế và thêm một ghế ở Thượng viện để giành quyền kiểm soát Thượng viện. Thượng viện ở thế 50-50 hiện nằm trong tay phe Dân chủ vì Phó Tổng thống Kamala Harris có thể biểu quyết để phá vỡ thế cân bằng này.

Lạm phát, phá thai, tội phạm và tương lai của nền dân chủ đều là những vấn đề hàng đầu trong các chiến dịch vận động tranh cử khi các ứng cử viên nỗ lực tiếp cận cử tri.

Trong cuộc chiến giành Hạ viện, cuộc đua tranh nổi bật giữa Dân biểu Dân chủ Elaine Luria và đối thủ Cộng hòa Jen Kiggans, cả hai đều là cựu chiến binh Hải quân Mỹ, là một điển hình cho biết tình thế cạnh tranh diễn ra như thế nào. Bà Luria, nắm giữ chức vụ hai nhiệm kì và đắc cử lần đầu tiên trong làn sóng phẫn nộ nhắm vào ông Trump hồi 2018, đã nổi lên trong tư cách thành viên của ủy ban điều tra vụ bạo loạn Điện Capitol vào ngày 6 tháng 1 nhưng hiện đang đứng trước nguy cơ thất bại.

‘Chiến địa’ Thượng viện tập trung vào bốn bang đang tranh chấp quyết liệt, nơi mà cách biệt mong manh có thể quyết định kết quả - ở Georgia, Arizona và Nevada, hiện do các thượng nghị sĩ Dân chủ nắm giữ. Tại bang Pennsylvania, cuộc đua giữa John Fetterman của Đảng Dân chủ và Mehmet Oz của Đảng Cộng hòa giành một ghế mở được coi là trọng yếu để quyết định đảng nào nắm quyền kiểm soát.

Ông Nguyễn Văn Nghi, một bác sĩ về hưu ở gần thành phố Pittsburgh của bang Pennsylvania, cho biết là phiếu của ông thể hiện nguyện vọng cho một sự thay đổi. Ông nói vấn đề mà ông quan tâm hàng đầu là lạm phát, điều mà ông nói dù không ảnh hưởng trực tiếp tới bản thân ông nhưng đang khiến cho cuộc sống của những người xung quanh ông trở nên khó khăn.

“Đồ ăn thức uống bên đây đâu có chở bằng xe lửa nhiều, chở bằng xe hàng không, mà giá cả [vận chuyển] tăng lên thì đồ ăn tăng lên. Cái đó tôi thấy ảnh hưởng rất nặng nề tới gia đình có con trẻ,” ông nhận định.

“Nếu tổng thống là Dân chủ thì Quốc hội nên Cộng hòa, mà tổng thống Cộng hòa thì Quốc hội nên Dân chủ để có sự hạn chế bớt chính sách của mỗi đảng,” ông nói. “Trong hoàn cảnh bây giờ thì cần có sự thay đổi.”

Đồng quan điểm, bà Nguyễn Thu Hương ở thành phố Charlotte thuộc bang North Carolina, nói bà cũng mong muốn có sự thay đổi thông qua lá phiếu của mình. Bà nói những tác động từ đại dịch COVID-19 và lạm phát đã gây nên những sự ‘đau đớn’ cho nhiều người gốc Việt trong cộng đồng mà bà quen biết, và rằng bà cũng khuyến khích nhiều người cao niên đi bỏ phiếu để nói lên tiếng nói của mình.

“Hai năm vừa qua đất nước đi xuống một cách kinh khủng,” bà nhận xét. “Mình không nói về đảng nào, mình chỉ nhắc nhở mọi người rằng là những cái đau đớn của mỗi gia đình về mọi mặt thành ra họ cũng hiểu. Kì này người Việt mình đi bầu cũng khá đông.”

Khi các phòng phiếu đóng cửa vào tối ngày thứ Ba ở Bờ Đông của Mỹ, kết quả của một số cuộc đua sớm vào Quốc hội có thể bắt đầu tăng tốc.

Việc kiểm phiếu có thể kéo dài hơn Ngày bầu cử ở nhiều bang, và bang Georgia nói riêng có thể tiến tới một cuộc bỏ phiếu vòng hai vào ngày 6 tháng 12 nếu không có ứng cử viên nào đạt được đa số. Cả hai đảng đều đã đệ trình các thách thức pháp lý trong một số vụ kiện báo trước các cuộc đấu đá tại tòa án có thể làm trì hoãn kết quả cuối cùng, theo AP.