Một con số ngày càng tăng binh sĩ và thường dân tại các khu vực nằm dưới sự kiểm soát của chính phủ đang bày tỏ sự bất mãn công khai hiếm thấy đối với chế độ của Tổng thống Bashar al-Assad. Các thành phần phi tác chiến cũng như quân đội tại những vùng duyên hải thường trung thành với chính phủ đang than phiền là chưa có đủ biện pháp để giải phóng những khu vực bị phe nổi dậy vây hãm.
Cũng có sự lo ngại thêm về sự hiện diện ngày càng nhiều của các chiến bih nước ngoài được Tehran yểm trợ từ Libăng, Afghanistan và Iran, theo các nhà hoạt động chính trị.
Trong những ngày gần đây, chiến binh nước ngoài người Shia cùng với dân quân trong Lực lượng Phòng vệ Quốc gia đã phải dùng bạo lực giải tán những người trẻ tuổi biểu tình ở thành phố cảng Tartus, theo giới hoạt động làm việc cho đài truyền hình ủng hộ phe đối lập Halab Today.
Đài này tường thuật một đợt biểu tình quy mô nhỏ đã bùng ra ở nhiều thị trấn ven biển hồi đầu tuàn này với trọng điểm là sự bất mãn của người biểu tình đối với sự can dự ngày càng nhiều của Iran không những về mặt quân sự mà cả về mặt chính trị ở Syria. Những vụ đụng độ được báo cáo là đặc biệt gay gắt ở thị trần Jablah, cách thành phố Latakia 25 kilomet về phía nam.
Sự căm hận đối với lực lượng Iran ở Syria
Đồng minh nước ngoài thân thiết nhất của ông Assad là Iran đã cung cấp sự hỗ trợ cấp thiết cho chế độ - từ tiếp liệu vũ khí cho đến chuyên môn quân sự và tài trợ - và Lực lượng Phòng vệ Quốc gia NDF được đội vệ binh cách mạng Iran huấn luyện.
Đây không phải là những cuộc biểu tình đầu tiên người ta thấy vào mùa hè này ở Tartus và thành phố Latakia lân cận. Vào ngày 12 tháng 8, mấy chúc cư dân ở Tartus đã tổ chức một cuộc biểu tình ngồi lì đòi giới lãnh đạo trong nước phải có thêm biện pháp giúp đỡ binh sĩ tại một căn cứ không quân miền bắc hiện đang bị các phần tử cực đoan Nhà nước Hồi giáo vây hãm. Họ đã trưng các biểu ngữ hối thúc chính phủ gửi lực lượng cứu nguy đến phi trường quân sự Kwaires ở phía đông Aleppo.
Một biểu ngữ tại cuộc biểu tình ngồi lì tổ chức bên ngoài tòa nhà chính của chính quyền địa phương ở Tartus nói: “Chúng tôi muốn xác của những người tử vì đạo của chúng tôi; chúng tôi muốn người bị thương; hãy phá vỡ vòng vây quanh các vị anh hùng kiên cường của chúng tôi.” Phần lớn trong số gần 100 ngàn cư dân ở thành phố Tartus là thành viên của phe Alawi thiểu số của Tổng thống, một chi nhánh của Hồi giáo Shia.
Thành viên quân đội Syria cũng bất mãn
Những người hoạt động thuộc Đài quan sát Nhân quyền Syria, một tổ chức giám sát có trụ sở ở London chuyên thu thập tin tức của các nhân chứng tại chỗ, nói rằng có sự phẫn nộ ngày càng tăng tại căn cứ không quân trong số sĩ quan và binh sĩ, một số được tuyển mộ từ vùng duyên hải, về tình trạng bi thảm của họ. “Họ tin rằng chế độ không có kế hoạch nghiêm túc nhằm chấm dứt tình trạng bị bao vây,” theo lời ông Rami Abdurahman, giám đốc điều hành của tổ chức theo dõi này. Họ lo sợ chế độ sẽ bỏ mặc họ đương đầu với cùng số phận như những lực lượng trung thành đang cố thủ ở sân bay Al-Tabqa, đã bị thất thủ mủa hè năm ngoái về tay các phần tử cực đoan Nhà nước Hồi giáo. Hơn 250 trong số những người cảnh vệ đã bị các phần tử cực đoan tàn sát sau khi căn cứ thất thủ.
Tartus đã được mệnh danh là “thủ phủ của những người tử vì đạo” vì con số những người từ thị trấn này đã bị sát hại trong khi phục vụ cho quân đội hay các lực lượng dân quân trung thành với chế độ Assad.
Thị trấn quê nhà của ông Assad là Latakia cũng đã chứng kiến một loạt những vụ biểu tình ngoài đường phố mới đây. Các cuộc biểu tình ban đầu được châm ngòi bởi sự phẫn nộ của dân địa phương về việc giết hại một người Alawi nổi tiếng ở địa phương là Đại tá Hassan al-Sheikh, một sĩ quan không quân kỳ cựu, đã bị một trong những người anh em họ của Tổng thống Assad là Suleiman al-Assad bắn hạ trong một vụ bực bội trên đường phố.
Người em của nạn nhân ngồi trong xe nói với đài phát thanh Sham FM của Syria: “Suleiman đã khống chế chúng tôi rồi chận đường.” Người này cho biết thêm: “Anh tôi ra khỏi xe và tự nhận mình là một sĩ quan; gã kia rủa xả anh tôi và quân đội Syria. Sau đó gã nhắm khẩu súng Kalashnikov qua cửa kính xe và bắn chúng tôi, và đó là lúc tôi nhìn thấy anh tôi bị giết.”
Thoạt đầu, không có biện pháp nào được tiến hành đối với người anh em họ của tổng thống, nhưng trước sự phẫn nộ mau chóng bùng nổ, chính quyền đã bắt giữ ông Suleiman al-Assad về tội sát nhân và hứa sẽ đem lại công lý.
Chiến tranh khắp nơi, không chỗ trú thân
Đối với phần lớn cuộc chiến, các tỉnh ở ven biển đã không bị ảnh hưởng, nhưng nay thì đã thấy vụ xung đột lan tới. Các nhóm nổi dậy cũng như các phần tử cực đoan Hồi giáo đang nhắm mục tiêu vào vùng ven biển và gần thành phố Latakia, một trong những thị trấn lớn cuối cùng ở Syria còn hoàn toàn nằm dưới sự kiểm soát của chính phủ.
Đây không phải là lần đầu tiên sự bất mãn công khai lan tràn tại các khu vực trung thành với tổng thống. Năm ngoái, tiếp theo một loạt những vụ bắt cóc tập thể và giết người của IS và binh sĩ Syria, những người ủng hộ chế độ đã trút sự giận dữ trong một chiến dịch trên Twitter nêu nghi vấn về việc còn phải hy sinh thêm đến mức nào trước khi nội chiến kết thúc. Các cuộc biểu tình nhỏ cũng đã thấy xuất hiện ở Damascus.
Trong nhiều cuộc phỏng vấn, Tổng thống Assad thừa nhận lực lượng của ông đã gánh chịu nhiều thất bại trong những cuộc giao tranh với phe nổi dậy. Trong một buổi lễ ở Damascua để tưởng nhớ Ngày Thánh tử vì đạo, ông đã đề cập đến những thắng lợi của phe nổi dậy là những “thăng trầm” của cuộc chiến, nhưng vẽ ra một hình ảnh tỉnh táo hơn về cuộc giao tranh và kêu gọi người dân Syria “động viên tinh thần” cho binh sĩ chính phủ.
