Các bản án của VN đối với 14 người Thiên chúa giáo bị chỉ trích

BANGKOK —  Một tòa án ở Việt Nam đã kết án 14 nhà hoạt động các bản án lên tới 13 năm vì âm mưu lật đổ chính phủ do đảng Cộng sản lãnh đạo. Ðây là một trong những vụ án lớn nhất về tội bị buộc là lật đổ chính quyền và một người có thẩm quyền pháp lý ở Hoa Kỳ giúp cho các bị cáo nói với đài VOA rằng bản án bất công một cách thô bạo. Từ Bangkok, thông tín viên VOA Daniel Schearf ghi nhận chi tiết trong bài tường thuật sau đây.

Trong một phiên tòa chỉ kéo dài có 2 ngày, tòa án ở miền Trung Việt Nam hôm nay đã phán rằng 14 nhà hoạt động can tội phản động và đã kết án họ từ 3 đến 13 năm tù. Một bị can được hưởng án treo.

Các bị can đã bị bắt vào năm 2011 và bị buộc tội tuyên truyền chống chính phủ và âm mưu lật đổ chính quyền.

Nhóm các blogger và sinh viên này bị cáo buộc là thành viên của đảng Việt Tân, một tổ chức ủng hộ dân chủ có cơ sở tại Hoa Kỳ mà Hà Nội gán cho là tổ chức khủng bố.

Các bị can chủ yếu theo đạo Thiên chúa, một nhóm thường bị xách nhiễu dưới chế độ Cộng sản vô thần và một số có liên can đến các vụ biểu tình chống Trung Quốc về lãnh hải đang có tranh chấp ở Biển Ðông.

Một số cũng thuộc một nhóm 17 nhà hoạt động bị giam giữ mà hồi tháng 7 đã khiếu nại với nhóm Công tác của Liên Hiệp Quốc về việc giam giữ độc đoán.

Ông Allen Weiner là giám đốc Chương trình Luật Ðối chiếu Quốc tế của trường Luật Stanford. Ông đã giúp đệ thỉnh nguyện thư lên Liên Hiệp Quốc, và phát biểu qua Skype, nói rằng các thủ tục pháp lý của Việt Nam đã không cung cấp việc xét xử thích đáng hay bất cứ hình thức xét xử công bằng nào.

Ông Weiner nói: “Các cá nhân này đã bị tù khoảng 1 năm trước khi thậm chí đưọc thông báo về các cáo trạng, và rõ ràng như thế là vi phạm các tiêu chuẩn quốc tế và vi phạm ngay chính luật pháp của Việt Nam.”

Phiên toà khai mạc hôm qua ở miền trung Việt Nam nhưng ít được sự chú ý của các cơ quan truyền thông do nhà nước kiểm soát.

Nhà chức trách đã cho phép nhiều vụ biểu tình công khai hiếm hoi phản đối Trung Quốc về các hành động khiêu khích ở vùng Biển Ðông mà Việt Nam đòi chủ quyền.

Nhưng các tổ chức nhân quyền nói Hà Nội lo sợ các vụ biểu tình, vào lúc kinh tế đang gặp khó khăn và đang xảy ra các vụ tham nhũng của các giới chức cấp cao, có thể gây bất lợi cho nhà nước.

Ông Weiner nói sự phát triển nhanh chóng của Việt Nam đã tạo ra nhu cầu đòi đại diện dân chủ hơn mà đảng Cộng sản coi như một mối đe dọa.

Ông Weiner nói: “Tôi có thể nói rằng, nếu có một lý do duy nhất nào thúc đẩy thì phải là loại diễn biến đã xảy ra ở Trung Ðông hay các cuộc biểu tình đã xảy ra ở Nga. Chúng ta đã nhìn thấy các loại tương tự làm tăng gấp đôi sự kiểm soát đối với sinh hoạt và chính trị ở Trung Quốc. Tôi nghĩ chúng ta đang chứng kiến một sự việc tương tự ở Việt Nam này.”

Các tổ chức nhân quyền nói việc Việt Nam trấn áp giới bất đồng đang gia tăng và bắt đầu tác động đến bang giao với các nước Tây phương. Hoa Kỳ đã bãi bỏ một cuộc đối thoại thường niên về nhân quyền với Việt Nam hồi năm ngoái vì tình hình đi ngược lại với tiến bộ.

Ông Weiner nói tuy ông hy vọng Việt Nam sẽ làm một sự tính toán chính trị để chấm dứt việc trấn áp, thái độ của họ lại không chứng tỏ điều đó.

Ông Weiner nói tiếp: “Tôi nghĩ điều tối quan trọng là các nước trong khu vực phải bảo đảm là Việt Nam không được hưởng sự giao tiếp đầy đủ với hệ thống thương mại Tây phương, nếu như Việt Nam tiếp tục lối hành xử mang tính cách vi phạm các quy định pháp lý mà bản thân Việt Nam đã chấp nhận và được cả thế giới tôn trọng.”

Hồi tháng 9, Việt Nam đã tuyên phạt 3 blogger các bản án từ 4 đến 12 năm tù về tội tuyên truyền chống chính phủ. Vụ xử các blogger này chỉ kéo dài có mấy tiếng đồng hồ và đã bị người đứng đầu về nhân quyền của Liên Hiệp Quốc chỉ trích.

Hôm nay, Ðại sứ quán Hoa Kỳ tại Hà Nội đã kêu gọi Việt Nam phóng thích ngay tức khắc những người hoạt động và tất cả tù nhân lương tâm.

Trong một thông cáo, Sứ quán Hoa Kỳ nói việc đối xử với những người bị kết tội không phù hợp với các nghĩa vụ của Việt Nam theo các luật quốc tế và nhân quyền.