Tổ chức Ân xá Quốc tế hôm 12/7 công bố báo cáo nói rằng nhiều tù nhân lương tâm ở Việt Nam đã bị đánh đập, biệt giam và không được chữa trị. Tổ chức nhân quyền này kêu gọi Việt Nam chấm dứt tra tấn và ngược đãi các tù nhân lương tâm.
Bản báo cáo là kết quả của một năm thu thập thông tin và phỏng vấn 18 cựu tù nhân lương tâm. Năm người trong số này nói họ đã bị biệt giam trong thời gian dài, không được tiếp xúc với không khí trong lành, nước sạch và vệ sinh. Họ kể một số tù nhân khác thường xuyên bị đánh đập.
Luật sư Lê Quốc Quân, một nhà bất đồng chính kiến từng bị bỏ tù 30 tháng, mô tả thêm với VOA về điều kiện trong nhà tù Việt Nam:
“Trong khi điều kiện kinh tế và điều kiện xã hội đang tốt hơn lên, nói chung những người tù vẫn tiếp tục bị giam cầm trong những điều kiện hết sức khó khăn, và họ rõ ràng là bị phân biệt đối xử. […] Hầu hết tất cả các tù nhân chính trị ở Việt Nam họ bị giam cầm riêng biệt. Họ có thể bị biệt giam một cách rất tùy tiện. Nó có cái khái niệm là ‘tù trong tù’. Là vì trong mỗi cái nhà tù như vậy thì họ có xây những cái khu riêng để giam những người tù chính trị. Mình gọi là tù chính trị chứ nhà nước họ không bao giờ công nhận là có tù chính trị, mà họ gọi là các tù nhân xâm phạm an ninh quốc gia, […] thì họ giam riêng, và nói chung là bị phân biệt đối xử nặng nề”.
Phần lớn những người tù nhân lương tâm, tù nhân chính trị ở Việt Nam sau khi ra tù vẫn bị quản chế, theo đó họ không được tự do đi lại và bị nhà chức trách giám sát, theo dõi. Luật sư Lê Quốc Quân cho biết trên thực tế nhà nước thi hành “án quản chế” khắt khe hơn so với luật định:
“Dù có bị quản chế hay không quản chế và đang còn hay hết thời gian quản chế thì nhà nước vẫn luôn luôn theo dõi, luôn luôn giám sát và ngăn chặn. […] Sau khi ở tù tôi ra thì tôi thấy là cái hành xử nó rất là bất công và nó phi lý. Nó chả có căn cứ pháp luật nào cả. Họ thích như thế nào là họ làm. Mà gần đây đánh đập và hành hung còn gia tăng nữa”.
Việt Nam đã phê chuẩn Công ước của Liên Hiệp Quốc về Chống tra tấn vào năm 2015 nhưng Ân xá Quốc tế cho rằng chính phủ Việt Nam cần phải làm nhiều hơn nữa. Luật sư Quân cho rằng tác động của cộng đồng quốc tế lên Việt Nam là “hết sức cần thiết nhưng không được”. Ông nhận xét rằng vào lúc Việt Nam phát triển hơn, thay vì cần nâng cao mức độ văn minh và dân chủ, nhà nước lại dành nhiều nguồn lực hơn cho bộ máy kiểm soát và đàn áp những tiếng nói phản biện và đối lập. Ông bình luận:
“Cái xu hướng của loài người, và cái xu hướng của đất nước Việt Nam đáng lẽ ra phải theo hướng càng ngày càng tôn trọng [nhân quyền] hơn. Và tôi hy vọng rằng từ trong chính phủ họ phải thay đổi, chứ còn áp lực quốc tế thì cũng nhiều lần họ bơ đi, họ xem thường thôi”.
Bộ Ngoại giao Việt Nam đã không đáp lại đề nghị bình luận về báo cáo này của báo giới nước ngoài.
