Chuyến viếng thăm của tân Tổng thống Sri Lanka tới Ấn Độ đã mang lại một đà tiến mới cho mối quan hệ song phương với việc ký kết một hiệp định hợp tác hạt nhân dân dụng. Theo tường thuật của thông tín viên Anjana Pasricha của đài VOA ở New Dehli, chuyến viếng thăm này nêu bật sự cam kết của đôi bên về việc xây dựng lại mối quan hệ đã bị xấu đi vì sự gần gũi giữa Sri Lanka với Trung Quốc.
Hai nhà lãnh đạo Ấn Độ và Sri Lanka đã bày tỏ những ý kiến khá lạc quan sau cuộc họp hôm thứ hai tại New Dehli.
Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi nêu lên sự kiện là Tổng thống Sri Lanka, ông Maithripala Sirisena, đã chọn Ấn Độ làm nơi thực hiện chuyến công du nước ngoài đầu tiên. Ông Modi gọi đây là “một thời điểm của cơ hội trước đây chưa từng có.”
"Chúng ta có những quyền lợi chung rất rộng lớn - sự phát triển kinh tế của hai nước, hòa bình và an ninh của vùng Nam Á, an ninh hải dương trong khu vực. Thật vậy, tôi tin rằng vận mạng của chúng ta được gắn kết với nhau. Sự thịnh vượng và an ninh của chúng ta là không thể chia cắt."
Tổng thống Sirisena, người lên nắm quyền sau thắng lợi bất ngờ trong cuộc bầu cử hồi tháng trước, đã nói về điều mà ông mô tả là “những kết quả phong phú đang đưa mối quan hệ lên tới những đỉnh cao mới.”
"Đối với tất cả những lãnh vực này, từ quốc phòng, kinh tế cho tới thương mại, chúng ta giờ đây đang đi trên con đường của tiến bộ, và đây chính là một dấu mốc rất đáng ghi nhớ của tiến trình đó."
Hiệp định quan trọng nhất vừa được ký kết có liên quan tới việc Ấn Độ giúp cho Sri Lanka xây dựng cơ sở hạ tầng của công nghiệp năng lượng hạt nhân. Thủ tướng Modi gọi đây là một dấu hiệu của sự tin tưởng giữa hai nước.
Đôi bên cũng sẽ nới rộng các chương trình hợp tác quốc phòng và an ninh.
Các nhà quan sát nói rằng nhà lãnh đạo của Sri Lanka đã chọn Ấn Độ làm nơi thực hiện chuyến công du nước ngoài đầu tiên, và đây chính là dấu hiệu cho thấy ông có ý định cải thiện quan hệ với Ấn Độ trong lúc Sri Lanka tái cân bằng chính sách ngoại giao của mình.
Chính phủ trước đây của Sri Lanka, dưới sự lãnh đạo của ông Mahinda Rajapakse, đã phát triển những mối liên hệ chặt chẽ với Trung Quốc, là nước đã chi tiêu nhiều tỉ đô la để xây hải cảng và những cơ sở hạ tầng khác cho đảo quốc Nam Á này.
Ông S. D. Muni, một nhà phân tích chiến lược Nam Á của Viện Nghiên cứu và Phân tích Quốc phòng ở New Dehli, nói rằng Ấn Độ lo ngại về việc Bắc Kinh thủ đắc những vị trí chiến lược nằm gần biên giới phía nam.
"Nhất là khi sự hiện diện kinh tế được chuyển đổi thành sự hiện diện chiến lược. Đó là lúc có những mối lo ngại to lớn. Ấn Độ muốn nhấn mạnh với Sri Lanka là các ông có thể tiếp tục hợp tác kinh tế với Trung Quốc, nhưng các ông phải lưu tâm tới những quyền lợi và quan tâm của Ấn Độ trong lãnh vực an ninh."
Chính phủ Sri Lanka mới đây đã ra lệnh tiến hành một cuộc duyệt xét về dự án gây lo ngại nhiều nhất cho Ấn Độ: dự án xây dựng một thành phố cảng mới ở Colombo do Trung Quốc thực hiện với kinh phí 1,5 tỉ đô la.
Trong lúc nhiều người ở Ấn Độ hy vọng có thể đưa Sri Lanka thoát khỏi ảnh hưởng của Trung Quốc, Thủ tướng Modi chuẩn bị đến thăm đảo quốc chiến lược này vào tháng ba tới đây. Các nhà phân tích cho rằng thách thức đối với Sri Lanka là làm thế nào để cân bằng quan hệ giữa Ấn Độ với Trung Quốc, trong lúc vẫn tiếp tục phải cần có nguồn hỗ trợ tài chánh của Bắc Kinh.
