NEW DELHI —
Ðã 14 năm kể từ lúc ông Nawaz Sharif làm thủ tướng ở Islamabad khi Ấn Ðộ và Pakistan khởi đầu tiến trình bình thường hóa bang giao. Với đảng của nhà lãnh đạo kỳ cựu một lần nữa sẵn sàng đạt thế đa số tại Quốc hội Pakistan, hy vọng tăng cao ở Ấn Ðộ rằng các nỗ lực xoa dịu căng thẳng kéo dài hàng thập niên giữa hai quốc gia kình địch sẽ được thúc đẩy. Từ New Delhi, thông tín viên VOA Anjana Pasricha ghi nhận chi tiết trong bài tường thuật sau đây.
Trong khi kết quả bầu cử cho thấy chính đảng của ông Nawaz Sharif sắp chiến thắng, Thủ tướng Ấn Ðộ Manmohan Singh đã gửi lời mời ông Sharif đi thăm Ấn Ðộ và nói rằng ông hy vọng vạch ra một đường hướng mới cho mối quan hệ giữa hai bên.
Thủ tướng Ấn Ðộ có lý do để giơ một bàn tay ra cho người sắp trở thành nhà lãnh đạo dân sự sắp tới của Pakistan. Ông Sharif đã nhấn mạnh rằng ông có ý định tiếp tục tiến trình hòa bình mà ông đã khởi đầu với Ấn Ðộ vào năm 1999.
Trong những năm gián đoạn, các nỗ lực của hai nước nhằm thoát ra khỏi tình trạng thù nghịch kéo dài nhiều thập niên đã vấp phải những trở ngại.
Nhưng các chuyên gia phân tích Ấn Ðộ tin tưởng rằng dưới quyền lãnh đạo của ông Sharif, mọi sự sẽ tốt đẹp hơn. Ông Lalit Mansingh, một cựu ngoại trưởng ở New Delhi, gọi cựu thủ tướng Pakistan là “lá bài tốt nhất cho Ấn Ðộ.”
Ông Mansingh nói: “Ông ấy là một người mà chúng ta có một mức độ thoải mái bởi lẽ Ấn Ðộ đã từng giao tiếp với ông, đã đạt được những kết quả tốt trong các cuộc thương nghị khi ông còn tại chức, do đó, việc giao tiếp với ông sẽ tốt hơn là giao tiếp với một người nào mới và thiếu kinh nghiệm. Thắng lợi bầu cử này rất thuyết phục, vì thế mà ông sẽ tự tin hơn trong việc lên tiếng thay mặt Pakistan khi thương nghị với Ấn Ðộ.”
Các giới chức Ấn Ðộ đặt hy vọng vào các tín hiệu tích cực trong những tháng sắp tới. Thoạt đầu, New Delhi muốn Pakistan tăng cường quan hệ kinh tế song phương bằng cách khai mào một chế độ mậu dịch tự do. Pakistan chưa thực thi một cam kết là dành cho Ấn Ðộ quy chế Tối huệ quốc về thương mại - một quyết định mà nhiều người hy vọng nay sẽ được đưa ra.
Nhưng trong khi quan hệ kinh tế có thể được thúc đẩy, thì cải thiện quan hệ ngoại giao có thể khó khăn hơn nhiều.
Ông Uday Bhaskar, một chuyên gia về các vấn đề sách lược, cảnh báo rằng khả năng ông Sharif phát triển bang giao tốt đẹp hơn với Ấn Ðộ sẽ lệ thuộc vào quan hệ của ông với quân đội, mà ông cho rằng vẫn là phe thực hiện các quyết định chiến lược của Pakistan.
Ông Bhaskar nói: “Có 3 vấn đề khiến Ấn Ðô quan tâm – Ðó là Kashmir, hậu thuẫn dành cho các tổ chức tham gia vào các hoạt động khủng bố chống lại Ấn Ðộ, và việc quản lý phi đạn và vũ khí hạt nhân. Cả ba vấn đề này đều nằm ngoài tầm hiểu biết của giới lãnh đạo dân sự của Pakistan. Vì vậy mà trừ phi ông ấy có thể đem lại một sự sắp xếp nào đó trong việc phân phối quyền lực ở Pakistan và thiết lập tầm quan trọng của riêng mình, tôi cho rằng chúng ta vẫn phải chờ và quan sát xem sao.”
Ấn Ðộ và Pakistan đã giao tranh trong 3 cuộc chiến và sắp đi đến một cuộc chiến thứ tư. Hồi đầu năm nay, một cuộc khẩu chiến đã bùng nổ giữa hai bên vào lúc căng thẳng lên đến tột đỉnh giữa hai quân đội dọc theo vùng biên giới Kashmir đang có tranh chấp.
Nhưng có đôi chút lạc quan rằng lần này, quân đội Pakistan có thể sẽ không gây cản trở cho những đề nghị hòa bình với Pakistan.
Ông Bharat Karnad thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chính sách độc lập tại New Delhi cho rằng có phần chắc tham mưu trưởng quân đội Pakistan, tướng Ashfaq Pervez Kayani sẽ không phải người gây trở ngại.
Ông Karnad cho biết: “Tôi nghĩ Tướng Kayani đã cho thấy bằng chứng đầy đủ rằng ông có ý định chuyển hướng các nỗ lực của quân đội ông qua việc kiềm chế các nhóm khủng bố trong nước và loại trừ chủ nghĩa khủng bố. Ông đã đặt vấn đề đó lên ưu tiên hàng đầu. Ông rất thực tiễn và tôi nghĩ ông cần được khen ngợi về điểm đó. Vì thế sự kiện này sẽ kết hợp với quyết tâm chính trị của ông Nawaz Sharif nhằm tái lập lại việc giao tiếp với Ấn Ðộ.”
Trong khi đó, tại Ấn Ðộ, mọi thành phần chính trị đều dành hậu thuẫn cho việc củng cố hòa bình với Pakistan. Ðiều đó rất quan trọng bởi vì New Delhi cũng đang hướng đến một cuộc bầu cử vào năm tới và có thể chứng kiến một sự thay đổi trong giới lãnh đạo.
Lãnh tụ Prakash Javedkar của đảng Bharatiya Janata đối lập nhắc lại rằng tiến trình hòa bình năm 1999 với ông Nawaz Sharif bắt đầu dưới thời chính phủ do đảng này lãnh đạo ở New Delhi. Ông tuyên bố ông sẽ vui mừng nếu tiến trình này được tiếp tục.
Ông Javekkar nói ông sẽ rất vui mừng rằng dân chủ đã nẩy nở ở Pakistan. Ông nói một chính phủ mạnh và dân chủ ở Pakistan sẽ là điều tốt cho cả hai nước.
Ðó cũng là hy vọng của nhiều người ở Ấn Ðộ. Một nền văn hoá chung đã tạo điều kiện thuận lợi cho những mối liên kết giữa công dân hai nước kể từ khi ông Nawaz Sharif nắm quyền lần trước, nhưng đã không dễ dàng san bằng sự chia rẽ về chính trị.
Trong khi kết quả bầu cử cho thấy chính đảng của ông Nawaz Sharif sắp chiến thắng, Thủ tướng Ấn Ðộ Manmohan Singh đã gửi lời mời ông Sharif đi thăm Ấn Ðộ và nói rằng ông hy vọng vạch ra một đường hướng mới cho mối quan hệ giữa hai bên.
Thủ tướng Ấn Ðộ có lý do để giơ một bàn tay ra cho người sắp trở thành nhà lãnh đạo dân sự sắp tới của Pakistan. Ông Sharif đã nhấn mạnh rằng ông có ý định tiếp tục tiến trình hòa bình mà ông đã khởi đầu với Ấn Ðộ vào năm 1999.
Trong những năm gián đoạn, các nỗ lực của hai nước nhằm thoát ra khỏi tình trạng thù nghịch kéo dài nhiều thập niên đã vấp phải những trở ngại.
Nhưng các chuyên gia phân tích Ấn Ðộ tin tưởng rằng dưới quyền lãnh đạo của ông Sharif, mọi sự sẽ tốt đẹp hơn. Ông Lalit Mansingh, một cựu ngoại trưởng ở New Delhi, gọi cựu thủ tướng Pakistan là “lá bài tốt nhất cho Ấn Ðộ.”
Ông Mansingh nói: “Ông ấy là một người mà chúng ta có một mức độ thoải mái bởi lẽ Ấn Ðộ đã từng giao tiếp với ông, đã đạt được những kết quả tốt trong các cuộc thương nghị khi ông còn tại chức, do đó, việc giao tiếp với ông sẽ tốt hơn là giao tiếp với một người nào mới và thiếu kinh nghiệm. Thắng lợi bầu cử này rất thuyết phục, vì thế mà ông sẽ tự tin hơn trong việc lên tiếng thay mặt Pakistan khi thương nghị với Ấn Ðộ.”
Các giới chức Ấn Ðộ đặt hy vọng vào các tín hiệu tích cực trong những tháng sắp tới. Thoạt đầu, New Delhi muốn Pakistan tăng cường quan hệ kinh tế song phương bằng cách khai mào một chế độ mậu dịch tự do. Pakistan chưa thực thi một cam kết là dành cho Ấn Ðộ quy chế Tối huệ quốc về thương mại - một quyết định mà nhiều người hy vọng nay sẽ được đưa ra.
Nhưng trong khi quan hệ kinh tế có thể được thúc đẩy, thì cải thiện quan hệ ngoại giao có thể khó khăn hơn nhiều.
Ông Uday Bhaskar, một chuyên gia về các vấn đề sách lược, cảnh báo rằng khả năng ông Sharif phát triển bang giao tốt đẹp hơn với Ấn Ðộ sẽ lệ thuộc vào quan hệ của ông với quân đội, mà ông cho rằng vẫn là phe thực hiện các quyết định chiến lược của Pakistan.
Ông Bhaskar nói: “Có 3 vấn đề khiến Ấn Ðô quan tâm – Ðó là Kashmir, hậu thuẫn dành cho các tổ chức tham gia vào các hoạt động khủng bố chống lại Ấn Ðộ, và việc quản lý phi đạn và vũ khí hạt nhân. Cả ba vấn đề này đều nằm ngoài tầm hiểu biết của giới lãnh đạo dân sự của Pakistan. Vì vậy mà trừ phi ông ấy có thể đem lại một sự sắp xếp nào đó trong việc phân phối quyền lực ở Pakistan và thiết lập tầm quan trọng của riêng mình, tôi cho rằng chúng ta vẫn phải chờ và quan sát xem sao.”
Ấn Ðộ và Pakistan đã giao tranh trong 3 cuộc chiến và sắp đi đến một cuộc chiến thứ tư. Hồi đầu năm nay, một cuộc khẩu chiến đã bùng nổ giữa hai bên vào lúc căng thẳng lên đến tột đỉnh giữa hai quân đội dọc theo vùng biên giới Kashmir đang có tranh chấp.
Nhưng có đôi chút lạc quan rằng lần này, quân đội Pakistan có thể sẽ không gây cản trở cho những đề nghị hòa bình với Pakistan.
Ông Bharat Karnad thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chính sách độc lập tại New Delhi cho rằng có phần chắc tham mưu trưởng quân đội Pakistan, tướng Ashfaq Pervez Kayani sẽ không phải người gây trở ngại.
Ông Karnad cho biết: “Tôi nghĩ Tướng Kayani đã cho thấy bằng chứng đầy đủ rằng ông có ý định chuyển hướng các nỗ lực của quân đội ông qua việc kiềm chế các nhóm khủng bố trong nước và loại trừ chủ nghĩa khủng bố. Ông đã đặt vấn đề đó lên ưu tiên hàng đầu. Ông rất thực tiễn và tôi nghĩ ông cần được khen ngợi về điểm đó. Vì thế sự kiện này sẽ kết hợp với quyết tâm chính trị của ông Nawaz Sharif nhằm tái lập lại việc giao tiếp với Ấn Ðộ.”
Trong khi đó, tại Ấn Ðộ, mọi thành phần chính trị đều dành hậu thuẫn cho việc củng cố hòa bình với Pakistan. Ðiều đó rất quan trọng bởi vì New Delhi cũng đang hướng đến một cuộc bầu cử vào năm tới và có thể chứng kiến một sự thay đổi trong giới lãnh đạo.
Lãnh tụ Prakash Javedkar của đảng Bharatiya Janata đối lập nhắc lại rằng tiến trình hòa bình năm 1999 với ông Nawaz Sharif bắt đầu dưới thời chính phủ do đảng này lãnh đạo ở New Delhi. Ông tuyên bố ông sẽ vui mừng nếu tiến trình này được tiếp tục.
Ông Javekkar nói ông sẽ rất vui mừng rằng dân chủ đã nẩy nở ở Pakistan. Ông nói một chính phủ mạnh và dân chủ ở Pakistan sẽ là điều tốt cho cả hai nước.
Ðó cũng là hy vọng của nhiều người ở Ấn Ðộ. Một nền văn hoá chung đã tạo điều kiện thuận lợi cho những mối liên kết giữa công dân hai nước kể từ khi ông Nawaz Sharif nắm quyền lần trước, nhưng đã không dễ dàng san bằng sự chia rẽ về chính trị.
