Binh sỹ Mỹ bị bắt giữ vì nổ súng vào thường dân Afghanistan

Thiếu tướng Carsten Jacobson, phát ngôn viên cho Lực lượng Quốc tế Hỗ trợ An ninh ISAF của NATO, chỉ có thể đưa ra rất ít chi tiết về vụ nổ súng diễn ra trong tỉnh Kandahar ở miền nam. Ông nói: "Cho đến giờ này, những gì mà chúng tôi biết, là vào lúc sáng sớm khi trời còn tối, một binh sỹ Mỹ đã rời khỏi một căn cứ hoạt động tiền phương thuộc phía tây Kandahar. Binh sỹ này đi đến một làng gần đấy và bắn vào những thường dân vô tội trong những tình huống vẫn còn đang trong vòng điều tra, sau đó trở về căn cứ nộp mình, và hiện giờ quân nhân này đang bị giam giữ."

Tướng Jacobson không thể xác nhận con số tử vong cũng như động lực thúc đẩy binh sỹ này hành động nhưng cho biết sắp cho xúc tiến một cuộc điều tra cặn kẽ.

Ông Asadullah Khalid, Bộ trưởng các vấn đề Biên giới và Bộ tộc, cho biết binh sỹ Mỹ này đã nổ súng bừa bãi mà không hề bị khiêu khích tại những làng gần đó. Ông cho biết một số người đã "tử đạo" trong một số căn nhà. Tại một căn nhà có đến 11 người "tử đạo" và trong một nhà khác nhiều người bị thương và một người "tử đạo".

Các giới chức của cả ISAF và Afghanistan đều lên án vụ này và bày tỏ quan tâm đối với nạn nhân và gia đình họ.

Trong quá khứ mới đây, quận Panjwai trong tỉnh Kandahar từng bị coi là một cứ điểm của Taliban.

Năm 2010 đây là nơi giao tranh dữ dội giữa lực lượng Hoa KỲ và Taliban. Tướng Jacobson cho biết quân đội lo ngại là vụ này có thể gây trở ngại cho tiến bộ đã đạt được trong việc bình ổn khu vực. Ông nói: "ISAF đã đạt được tiến bộ lớn trong những tuần lễ và những tháng gần đây trong việc bình ổn vùng đó, nơi từng có thời là cứ địa của Taliban. Vì vậy chúng tôi đang xem xét vụ này từ cả viễn cảnh xem nó có gây phương hại cho những gì chúng tôi đang thực hiện hay không, cho công việc làm tại đó trong tiến trình chuyển giao trách nhiệm cho các lực lượng an ninh quốc gia Afghanistan."

Hiện đang có lo ngại là vụ này sẽ khơi dậy tình cảm chống Mỹ mạnh hơn tại Afghanistan. Quan hệ giữa hai nước đã căng thẳng kể từ khi một số binh sỹ Mỹ vô tình đốt kinh Quran tại một căn cứ quân sự Hoa Kỳ trong tháng Hai. Diễn biến đó đã làm phát sinh một tuần lễ biểu tình phản đối trên toàn quốc với một số những vụ tấn công chết người nhắm vào quân đội Mỹ. Quân đội Mỹ tạm thời rút nhân viên ra khỏi các bộ của Afghanistan.

Hiện còn đang chờ cuộc điều tra chính thức về vụ đốt kinh Quran và các binh sỹ Mỹ liên can tới vụ này có thể bị kỷ luật.

Ông Andrew Wilder, giám đốc các chương trình Afghanistan và Pakistan tại Học Viện Hòa Bình Hoa Kỳ nói vụ tấn công nhắm vào thường dân Afghanistan sẽ gây thêm phẫn nộ đối với Hoa Kỳ, nhưng có lẽ sẽ không thay đổi đáng kể mối quan hệ phức tạp giữa hai nước. Ông nói: "Afghanistan rất lưỡng lự về sự hiện diện của lực lượng quốc tế tại nước họ. Theo tôi phần lớn là vì quân đội nước này không được coi là đã đem lại an ninh cho người dân. Có lẽ đó là nguyên nhân lớn nhất gây phẫn uất. Tuy nhiên họ cũng nghĩ là nếu lực lượng quốc tế rút quá nhanh như họ lo sợ thì tình thế sẽ rất bất ổn. Vì thế mặc dù đã xảy ra những diễn biến khiến người Afghanistan phẫn nộ, tôi không nghĩ là đại đa số dân chúng Afghanistan lại muốn các lực lượng quốc tế vội vã triệt thoái."

Tính cho đến chiều thứ Sáu tuần trước, đôi bên dường như đang hàn gắn được mối quan hệ khi hai nước đồng ý chuyển giao toàn bộ quyền kiểm soát một trại giam của Hoa Kỳ sang cho Afghanistan trong vòng 6 tháng. Thỏa thuận này giúp gỡ bỏ một trở ngại lớn trong việc triển khai một quan hệ đối tác chiến lược sẽ định rõ vai trò của Hoa Kỳ tại Afghanistan sau khi Hoa Kỳ rút phần lớn trong lực lượng chiến đấu gồm 98 ngàn binh sỹ khỏi Afghanistan vào năm 2014.