Hoa Kỳ đạt thoả thuận với Afghanistan về việc chuyển giao tù nhân

Biên bản ghi nhớ ký kết hôm Thứ Sáu giữa bộ trưởng quốc phòng Afghanistan, Tướng Abdul Rahim Wardak và Tướng John Allen, Tư lệnh lực lượng NATO và Hoa Kỳ tại Afghanistan giải quyết một vấn đề gây tranh chấp đe dọa gây trở ngại cho việc phát triển một quan hệ hợp tác lâu dài giữa hai nước.

Tổng thống Afghanistan, ông Hamid Karzai, đã đòi để Afghanistan kiểm soát ngay các tù nhân này. Các giới chức Hoa Kỳ thì nói rằng họ cần ít nhất một giai đoạn chuyển tiếp kéo dài sáu tháng.

Thoả thuận đạt được trong biên bản ghi nhớ sẽ cho Afghanistan chính thức kiểm soát các tù nhân ngay sau khi một người chỉ huy các trại tù này được bổ nhiệm. Nhưng văn kiện này cũng đòi hỏi một giai đoạn chuyển tiếp sáu tháng trong đó các giới chức Hoa Kỳ sẽ duy trì quyền kiểm soát thường ngày các trại giam vừa kể và sẽ cung cấp trợ giúp kỹ thuật trong vòng một năm sau đó.

Thêm nữa, theo các điều khoản của biên bản ghi nhớ thì chính phủ Afghanistan phải tham khảo ý kiến Hoa Kỳ trước khi phóng thích bất cứ tù nhân nào được chuyển giao, và phải xem xét với hảo ý bất cứ đòi hỏi nào của phía Mỹ không phóng thích một tù nhân có phần chắc sẽ tham gia hay tạo điều kiện cho hoạt động khủng bố.

Khi ký thoả thuận này chính phủ Afghanistan cũng xác nhận họ đã thiết lập một cơ quan quản lý chế độ giam giữ phù hợp với những nghĩa vụ quốc tế liên quan tới việc đối xử nhân đạo với các tù nhân.

Tướng Allen nói rằng, biên bản ghi nhớ này chứng tỏ quyết tâm của cả hai nước làm việc với nhau để tiến tới các mục đích chung.

Tướng Allen nói rằng đây là một thí dụ nữa của những tiến bộ trong giai đoạn chuyển tiếp, và những nỗ lực của cả hai nước để bảo đảm rằng Afghanistan không bao giờ có thể trở thành nơi nương náu an toàn cho bọn khủng bố nữa.

Tổng thống Karzai trước đây đã định ngày Thứ Sáu là kỳ hạn chót cho việc kiểm soát trại giam Parwan, nằm kế bên căn cứ quân sự của Mỹ ở Bagram, bên ngoài Kabul. Hầu hết 3000 tù nhân giam giữ ở đây bị nghi là các phần tử nổi dậy Taliban. Tháng trước các binh sĩ Hoa Kỳ tại căn cứ này đã vô tình đốt kinh Qurans, gây ra một tuần lễ biểu tình bạo động chống Mỹ.

Biên bản ghi nhớ ký kết hôm Thứ Sáu đã dẹp bỏ được một trở ngại lớn trong việc phát triển một quan hệ hợp tác chiến lược sẽ xác định vai trò của Hoa Kỳ tại Afghanistan sau khi hầu hết 9800 binh sĩ tác chiến Mỹ rút khỏi Afghanistan vào năm 2014.

Vẫn còn một bất đồng quan trọng liên quan tới các cuộc lùng soát ban đêm do quân đội Hoa Kỳ thực hiện. Tổng thống Karzai muốn chấm dứt các hoạt động đó.

Bộ trưởng quốc phòng Afghanistan, Tướng Abdul Rahim Wardak cho biết cũng đã đạt được những tiến bộ trong vấn đề này.

Ông nói rằng, giải quyết xong vấn đề những hoạt động đặc biệt, dựa trên những điều kiện do Afghanistan đề ra sẽ mở đường cho việc ký kết một hiệp định hợp tác chiến lược.

Các giới chức Afghanistan nói họ muốn có một hiệp định hợp tác chiến lược được ký kết kịp thời cho hội nghị thượng đỉnh của khối NATO được tổ chức tại Chicago vào tháng Năm.