Chính phủ các nước Châu Á gặp nhiều áp lực vì lạm phát gia tăng

Tình trạng lạm phát tăng đã tăng áp lực đối với các chính quyền trên khắp Châu Á, giữa lúc người dân giận dữ phản đối việc giá cả lương thực- thực phẩm và nhiên liệu tăng vọt, trong khi các chính khách bất đồng ý kiến với nhau về cách làm thế nào để đối phó với những hạn chế tài chánh mới. Từ Hong Kong thông tín viên Naomi Martig của đài VOA gửi về bài tường trình chi tiết sau đây.

Ấn Độ, Indonesia, Malaysia, Thái Lan và Nam Triều Tiên là một trong số các nước Châu Á nơi người dân phẫn nộ vì giá cả nhiên liệu và thực phẩm gia tăng, tuyên bố đã đến lúc họ không còn chịu đựng được nữa. Các cuộc biểu tình đã gia tăng cường độ trong tháng qua, trong khi những người biểu tình phong tỏa đường sá và trong một số trường hợp, làm gián đoạn các đường tiếp tế nhiên liệu và lương thực.

Giới chính khách tại rất nhiều nước cũng đang chật vật xoay sở để đối phó với lạm phát. Giá cả tăng đã buộc các chính quyền trên khắp khu vực cắt giảm trợ cấp về nhiên liệu mà họ đã cung cấp từ lâu.

Ông Mark Thirlwell, giám đốc chương trình kinh tế quốc tế tại Viện Nghiên Cứu Chính Sách Quốc Tế Lowy ở Australia, nói những cắt giảm trợ cấp chắc chắn sẽ xảy ra trong tình hình giá dầu giữ giá ở mức hơn 130 đola một thùng.

Ông Thirwell nói: "Phản ứng đầu tiên của họ trong nhiều trường hợp là dùng trợ cấp để xoa dịu tác động của giá nhiên liệu và thực phẩm cao. Tuy nhiên, nếu tình hình này kéo dài lâu hơn, và lâu hơn nữa như chúng ta đã chứng kiến giá đấu thầu ngày càng cao đối với các sản phẩm này, thì gánh nặng tài chánh ngày càng trở nên nặng nề hơn trong mọi trường hợp."

Vấn đề đối với rất nhiều chính phủ khu vực là về phần lớn lạm phát là một vấn đè toàn cầu, chứ không hạn chế trong địa phương. Nhu cầu dầu hỏa cao trên thế giới, trong khi nguồn cung gặp nhiều tắc nghẽn và chính sách tiền tệ quốc tế, tất cả đều đẩy cao giá dầu. Giá lương thực, thực phẩm cũng tăng vọt vì cung không đáp ứng được số cầu.

Điều đó có nghĩa là các chính quyền không được rộng tay xoay sở, và tại các nước vẫn trợ cấp nhiên liệu và thực phẩm cho các công dân của mình, gánh nặng của ngân sách nhà nước ngày càng tăng, buộc giới lãnh đạo phải ra tay hành động, như cắt trợ cấp, tăng thuế, hoặc chấp nhận tình trạng thâm hụt ngân sách ngày càng tăng.

Một trường hợp điển hình là tại Malaysia, lãnh đạo chính phủ mới đây đã tăng giá xăng dầu lên 41% sau khi phải chi ra một ngân khoản lên tới 17 tỉ đôla để tài trợ cáckhoản trợ cấp nhiên liệu. Tại một quốc gia vốn vẫn quen tiêu thụ xăng dầu giá rẻ nhờ trợ cấp, thì các cuộc phản đối đã nhanh chóng bùng nổ.

Tại Ấn Độ, các chính khách đang dồn nỗ lực tuyệt vọng để kiềm chế lạm phát, hiện nay đang ở mức cao kỷ lục so với 7 năm qua. Nếu các nỗ lực này thất bại, thì điều có phần chắc sẽ xảy ra là giới cử tri sẽ dùng lá phiếu để nói lên nỗi bất bình của họ đối với giới lãnh đạo trong các cuộc tổng tuyển cử năm tới. Ông Thirwell nói các nhà lãnh đạo chính phủ tại Ấn Độ đang lâm vào một tình trạng vô cùng khó xử.

Ông Thirwell nói các chính quyền đã cắt trợ cấp cho dân, hoặc không có căn bản tài chánh đủ vững để có thể gánh thêm gánh nặng tài chánh do lạm phát gây ra, là những nước sẽ gặp sự phản đối mạnh mẽ nhất của dân chúng, và sẽ gặp nguy cơ cao nhất xảy ra xáo trộn chính trị.

Ông Thirwell nhận định: "Một mặt thì những áp lực tài chánh cho thấy là khả năng giảm thiểu hay cung cấp trợ cấp, hay cải thiện giá cả chỉ hạn chế, mặt khác chúng ta biết rằng sẽ phải trả một cái giá chính trị thực sự, nếu để nạn lạm phát vượt ra ngoài tầm kiểm soát bởi vì giới cử tri sẽ trừng phạt chúng ta về sự thể này."

Ông Robert Broadfoot thuộc Tổ Chức Tham Vấn Rủi Ro Kinh Tế và Chính Trị tại Hong Kong nói rằng nhiều chính quyền đang phạm một số sai lầm trong việc đối phó với lạm phát, và những quan tâm của công chúng.

Ông Broadfoot giải thích: "Tại Ấn Độ đang sắp sửa có bầu cử và các thành viên của đảng đương quyền không muốn thấy xảy ra điều gì có thể làm họ mất phiếu, điều đó có nghĩa là đừng cắt bỏ trợ cấp. Thế cho nên các chính khách đang phạm một số sai lầm vào một thời điểm bất thuận lợi nhất."

Ông Broadfoot nói theo dự kiến số tiền mà chính phủ Aán Độ phải chi ra cho các khoản trợ cấp nhiên liệu có thể lên đến gần 60 tỉ đola trong năm nay, bởi vì giá bán lẻ được duy trì ở mức thấp hơn xa, so với tổn phí của dầu hỏa. Ông nói thêm rằng xét dân chúng Ấn Độ đã xuống đường phản đối giá cả gia tăng, chính phủ Ấn Độ phải dự trù là sẽ còn nhiều căng thẳng nữa, nếu họ bị buộc phải cắt giảm trợ cấp thêm một đợt nữa.

Giá cả nhiên liệu và thực phẩm tăng vọt cũng đã có tác động đến các nền kinh tế đã phát triển như ở Hong Kong, nơi nhiều tổ chhùc đang đòi hỏi chính quyền Hong Kong phải giữ giá ở mức cố định, hoặc phải giảm thuế. Tại Nam Triều Tiên, các tài xế xe vận tải đã phong tỏa các đường xá để nói lên những sự bực bội của họ về già nhiên liệu tiếp tục tăng cao, trong khi lợi tức được duy trì ở mức thấp.

Một số quốc gia ứng phó với nạn lạm phát hữu hiệu hơn các nước khác. Ông Broadfoot nói Indonesia nên được ca ngợi, mặc dù tại đây cũng có một số cuộc biểu tình diễn ra mới đây để phản đối quyết định cắt trợ cấp nhiên liệu.

Ông Broadfoot nói: "Tổng Thống Indonesia đương nhiệm đang đưa ra những quyết định vô cùng khó khăn, chẳng hạn cắt trợ cấp về nhiên liệu, và ông Yudhoyono đã thực hiện được điều đó một cách như thế nào để dân chúng dễ dàng chấp nhận hơn. Ông cấp cho thành phần nghèo ở Indonesia một số khoản tiền mặt, làm như thế đã tạo điều kiện dễ dãi hơn cho người dân. Vì vậy biểu tình có xảy ra, nhưng không ở quy mô có thể lật đổ chính phủ."

Indonesia đã tăng giá nhiên liệu bán lẻ lên 30% hồi tháng trước. Rất nhiều người, kể cả giới lãnh đạo chính phủ, đều hy vọng rằng tình hình sẽ sắp sửa cải thiện. Thế nhưng ông Thirlwell, như nhiều nhà phân tích khác, đã khuyến cáo chớ nên trông đợi lạm phát sẽ chậm lại.

Ông Thirwell nói: "Về lâu về dài, giá cả cao sẽ tác động đến mức cung, và chúng ta sẽ thấy giá cả rất cao hiện nay giảm bớt đôi chút*. Nhưng còn vô số những nghi vấn được đặt ra trong trường hợp có bất cứ sự gián đoạn nào đối với mức cung, bất cứ câu hỏi nào về mức cung, hơn là thấy giá cả giảm đôi chút rồi sau đó có nguy cơ giá cả lại tăng vọt thêm một lần nữa."

Một số các nước Châu Á, kể cả Ấn Độ và Indonesia, sẽ tổ chức bầu cử trong năm tới. Phương cách mà mỗi nước giải quyết nạn lạm phát sẽ tác động đến các chiến dịch vận động tranh cử. Được công chúng ủng hộ rộng rãi thường là ưu tiên hàng đầu của các vị dân cử. Nhưng nhiều nhà kinh tế và giới phân tích chính trị khuyến cáo rằng muốn được sự ủng hộ đó, các chính khách sẽ phải trả một cái giá cao hơn là một số nước có khả năng để gánh chịu.