Ấn Độ đã gửi nhân viên và vật phẩm cứu trợ và cam kết giúp đỡ hai lân quốc vừa bị thiên tai hoành hành là Miến Điện và Trung Quốc. Từ New Delhi, phái viên Anjana Pasricha của đài VOA tường thuật về các nỗ lực của Ấn Độ trong việc tự tạo cho mình hình ảnh một cường quốc có trách nhiệm trong vùng.
Khi cơn bão lốc tác hại Miến Điện hồi đầu tháng này, thì trong vòng chưa đầy 24 tiếng đồng hồ, các tầu hải quân và máy bay của Ấn Độ đã chở vật phẩm cứu trợ cho nước láng giềng. Bộ ngoại giao Ấn Độ cho biết hai phái đoàn y tế của Ấn Độ đang chữa trị cho 1,500 người bệnh mỗi ngày trong vùng bị nạn.
Bộ trưởng Thương mại Jairan Ramesh đã đưa ra lời cam kết tại một hội nghị ở Rangoon rằng Ấn Độ sẽ trợ giúp Miến Điện trong công tác tái thiết. Ấn Độ cũng đã mở lời với một lân quốc khác là Trung Quốc, hiện đang phải đối phó với hậu quả một vụ động đất lớn. New Delhi đã cam kết viện trợ 5 triệu đôla và gửi máy bay vận tải chở các vật dụng cứu trợ như lều. Khác với nhiều nước, Ấn Độ có quan hệ ngoại giao với giới cầm quyền quân nhân Miến Điện.
Quan hệ song phương với Trung Quốc cũng đã được cải thiện trong những năm gần đây. Nhưng các chuyên gia cho rằng các nỗ lực của Ấn Độ trong việc giúp các lân quốc mang nhiều ý nghĩa hơn là các cử chỉ thân thiện. Một chuyên gia phân tích chính sách đối ngoại thuộc Trung Tâm Nghiên cứu Chính sách New Delhi nói rằng Ấn Độ muốn chứng tỏ có thể đóng một vai trò có trách nhiệm trong vùng.
Ông Chellany nói: “Trong những tuần lễ vừa qua, Ấn Độ đã mau chóng đưa khối lượng cứu trợ lớn đến cả Miến Điện nghèo khó lẫn Trung quốc đang phát triển mạnh. Ấn Độ đã không phân biệt giữa Trung quốc và Miến Điện. Đó là một nỗ lực giao tiếp và giúp đỡ người dân trong cùng khu vực, dĩ nhiên là với hy vọng hành động này sẽ cải thiện được môi trường ngoại giao và giúp cải thiện bang giao song phương cũng như giúp tăng cường vai trò của Ấn Độ trong khu vực.”
Các chuyên gia cho rằng New Delhi đã tăng cường ‘ngoại giao viện trợ’ trong những năm gần đây trong cố gắng nâng cao vị thế toàn cầu của mình. Các nỗ lực của Ấn Độ trong việc tự tạo cho mình một hình ảnh là nước cung cấp thay vì tiếp nhận viện trợ lần đầu tiên được chú ý sau khi cơ sóng thần trong vùng Ấn Độ dương gây tác hại nhiều quốc gia trong vùng.
Trong vòng mấy tiếng đồng hồ, Ấn Độ dùng các chuyến phà chở vật phẩm cứu trợ đến Sri Lanka, quần đảo Maldives và Indonesia – mặc dầu thiên tai cũng đập ngay vào các bờ biển phía nam Ấn Độ. Ấn Độ đã từ chối ngoại viên và nói rằng nên dành tiền để cho các nước cần hơn. Cựu ngoại trưởng Ấn Độ, ông Lalit Mansingh nói rằng chính phủ Ấn Độ muốn nhấn mạnh mình là một cường quốc đang lên.
Ông Mansingh nói: “Tôi nghĩ hiện nay Ấn Độ đang chuyển đi một thông điệp rằng, ‘Vâng, chúng tôi đã đạt tới một tình trạng phát triển ở vị thế giúp đỡ các nước khác, và đó là lý do tại sao chúng tôi lại làm như thế.’ Người ta có cảm tưởng rằng các khả năng của Ấn Độ đã gia tăng, và Ấn Độ có thể làm được điều đó. Chúng tôi cảm thấy chúng tôi đã tiến tới một giai đoạn là có nhiều nước khác đáng được viện trợ hơn là chúng tôi.”
Năm ngoái, vào lúc nền kinh tế tăng trưởng đã làm gia tăng lòng tự tin, New Delhi đã dành 1 tỷ đôla cho viện trợ quốc tế, và nói rằng khoản viện trợ này phù hợp với vị thế ngày càng cao của Ấn Độ trong các vấn đề toàn cầu.
Ngân khoản này nhỏ hơn nhiều so với con số mà các nước Á Châu khác như Nhật Bản và Trung Quốc chi vào viện trợ. Nhưng đó là một bước tiến rất xa so với thời mà chính Ấn Độ phải lệ thuộc vào viện trợ ồ ạt của các cơ quan hảo tâm nước ngoài.Một kinh tế gia trong hội đồng cố vấn kinh tế của thủ tướng Ấn Độ, ông Saumitra Chaudhuri nói rằng Ấn Độ đang thực sự giảm dần sự lệ thuộc vào ngoại viện trong những năm vừa qua.
Ông Chaudhuri nói: “Đã có thời, có lẽ mãi tới khoảng giữa thập kỷ 1980, khi viện trợ song phương và đa phương vẫn còn bao gồm trong một phần lớn vốn đầu tư đổ vào Ấn Độ. Ngày nay, khoản viện trợ đó chiếm một phần nhỏ, rất nhỏ, nhỏ đến mức khó mà nhận ra được.”
Lực lượng hải và không quân lớn của Ấn Độ tạo điều kiện thuận lợi cho chính phủ New Delhi ra tay giúp đỡ khi xảy ra những vụ thiên tai. Quân đội Ấn Độ lớn vào hàng thứ tư trên thế giới và đội chiến hạm của Ấn Độ trong vùng Ấn Độ Dương cùng không lực lớn mạnh của họ có thể chở vật phẩm cứu trợ thiên tai rất nhanh đến các nước láng giềng. Nhưng chính sách tăng cường viện trợ quốc tế của Ấn Độ cũng bị nhiều người chỉ trích.
Một số người bình phẩm trong nước nêu thắc mắc liệu một nước với hơn 300 triệu dân sống dưới mức nghèo khó có ở trong vị thế cung cấp viện trợ cho các nước khác hay không.
